Öküz ilanı - Şimali Amerikanın ən böyük və uzun ilanlarından biri. O, "Pituophis catenifer" növünün bir alt növüdür və zəhərsizdir. Kobraya bənzərliyi ilə tanınır. Etimologiya Öküz ilanı adının alt növü olan "sayi" adı, Amerika təbiətşünası Tomas Sayin şərəfinə verilmişdir. Meksikada öküz ilanları "cincuate" adı ilə tanınır və bu söz "Qarğıdalı ilanı" mənasını verir. Yayılma Öküz ilanı, Şimali Amerikanın böyük düzənliklərində və ABŞ-ın orta şərq hissələrində geniş yayılmışdır. Kanadanın "Saskatchewan" və "Alberta" əyalətlərindən başlayaraq, Meksikanın "Nuevo León" və "Tamaulipas" əyalətlərinə qədər yayılır. ABŞ-da isə Kolorado, İllinoys, İndiana, Lowa, Kanzas, Minnesota, Missuri, Montana, Nebraska, Nyu Mexiko, Dakota, Oklahoma, Texas, Visconsin və Vyominq kimi əyalətlərdə görülə bilər. Xüsusiyyətləri Yetişkin Öküz ilanının uzunluğu adətən 1.2 ilə 1.8 metr arasında olur, ancaq bəziləri 2.5 metr uzunluğa qədər çata bilər. Bu alt növ, "Pituophis catenifer" növünün ən böyük formalarından biridir və yetişkinlər 1–1.5 kq arasında çəkilərə sahib olur. Bəzi ən böyük nümunələr isə 3.6 kq-dan 4.5 kq-a qədər çata bilər. Öküz ilanları, Kanada və ABŞ-da ən böyük yerli ilan növlərindən biri sayılır. Öküz ilanının rəngi əsasən sarıdır və üzərində qəhvəyi, ağ, qara və bəzən qırmızı rəngli damarlı naxışlar olur. Onlar böyük ləkələr, yan tərəflərdə üç növ nöqtə və quyruqda qara zolaqlara sahibdirlər. Bu ilanların rəng dəyişiklikləri də mövcuddur. Albinos və ağ variantlar da tapılmışdır. Qidalanma Öküz ilanları, güclü sıxma qabiliyyəti olan ilanlardır və kiçik məməlilər, məsələn siçanlar, yer siçovulları, həmçinin yerə yuva quran quşlar və onların yumurtalarını yeyirlər. Onlar ağaclara dırmaşma bacarığına malikdirlər və buna görə də quş yuvalarına soxularaq oradakı yumurtaları və balalarını yeyirlər. Bir öküz ilanı, 15 dəqiqə ərzində beş kiçik quşu yeyə bilər. Kiçik öküz ilanı isə kiçik sürünənlər, qurbağalar və siçan balaları ilə qidalanır. Bəzən öküz ilanlarının tısbağalarla qidalanması da iddia edilir, amma 1000 Öküz ilanı üzərində aparılan bir araşdırmada yalnız iki nümunənin mədəsində tısbağa olduğu aşkarlanıb. Bu, çox nadir hadisədir. Öküz ilanları bəzən mehriban ola bilsələr də, ümumiyyətlə özlərini qorumaq üçün aqressiv davranırlar. Özlərini təhdid altında hiss etdikdə əvvəlcə sakit və hərəkətsiz durmağa çalışır. Təhdidin daha böyük olduğunu hiss etdikdə, ilan tez bir şəkildə uzaqlaşmağa çalışır. Öküz ilanları, insanlar kimi böyük təhdidlərə qarşı qorunma davranışları göstərirlər. Onlar başlarını qaldıraraq mümkün qədər böyük görünməyə çalışır, sonra isə zərbə vurub geri çəkilərək növbəti zərbəyə hazırlaşırlar. Öküz ilanları tez-tez zəhərli ilanlarla qarışdırıldığı üçün öldürülür. Onların rəng və bədən naxışı, qara zolaqlı "western diamondback" ilanı ilə çox oxşardır. Öküz ilanı, təhdid altında zəhərli ilanlara bənzəyən davranışlar nümayiş etdirir: Əvvəlcə hıçqırıq səsi çıxarır, sonra isə qarnını və başını düzəldərək zəhərli ilanın bədən quruluşunu alır. Bu davranışlar, düşmənləri qorxutmaq məqsədilə istifadə olunur. Çoxalma Öküz ilanları adətən mart və ya aprel aylarında cütləşirlər və yumurtalarını aprel, may və ya iyun aylarında qoyurlar. Yumurtalar adətən qum və ya digər qorunan ərazilərə qoyulur və dişilər onları təkbaşına inkubasiya edirlər. Bala ilanın uzunluğu 20–46 sm arasında olur və ilk rəngi boz olur. Yumurtaların ölçüsü 70 mm-ə qədər ola bilər. Bu yumurtalar sərt və yapışqan olur. Qoruma statusu Öküz ilanları qorunma statusu altında deyillər, lakin onların təbii yaşayış mühitlərinin pozulması və qeyri-şüurlu öldürülməsi gələcəkdə bu növü risk altına sala bilər.
https://en.wikipedia.org/wiki/Bullsnake
https://a-z-animals.com/animals/bullsnake/
https://www.britannica.com/animal/bull-snake
https://mdc.mo.gov/discover-nature/field-guide/bullsnake
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/840583
https://canadianherpetology.ca/species/species_page.html?cname=Bullsnake
https://www.bransonswildworld.com/bullsnake-2/
Tarix : 24 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
