Nyos gölü - Afrikanın Kamerun ölkəsində, Bamenda şəhərinin şimal-qərbində yerləşən bir krater gölü. Təxminən 1.8 km² sahəyə malik olan bu göl, ətrafındakı dağlıq və meşəlik ərazilərlə birlikdə sakit və gözəl mənzərə yaradır. Lakin bu gölün altında gizlənən öldürücü təhlükə onu dünyanın ən təhlükəli göllərindən birinə çevirir. Bu göl sadə bir su hövzəsi deyil, təbii qaz bombası kimidir. Təhlükələr 1. Krater gölü olması Nyos Gölü sönmüş vulkanın kraterində yerləşir. Gölün dibi yeraltı maqma kameraları ilə əlaqəlidir. Maqma dərinliklərdə karbon qazı (CO₂) ifraz edir, bu da suya qarışaraq həll olunur. 2. Göldə qaz partlayışı riski (Limanik Partlayış) Dərin sularda həll olunmuş CO₂ qazı illərlə yığılıb sıxlaşa bilər. Müəyyən bir anda (zəlzələ, torpaq sürüşməsi və ya temperatur dəyişiklikləri) bu qaz qəfil buraxıla bilər. 1986-cı ildə belə bir hadisə baş verdi və Nyos Gölündən ani şəkildə böyük miqdarda CO₂ çıxdı. 3. 1986-cı il Nyos gölü fəlakəti 21 avqust 1986-cı il gecəsi gölün dərinliklərində qəfil qaz partlayışı baş verdi. Böyük miqdarda karbon qazı (təxminən 1.6 milyon ton) göl səthindən havaya yayıldı. Bu qaz havadan ağır olduğuna görə yer səviyyəsində qaldı və ətraf kəndləri əhatə etdi. Oksigen çatışmazlığı səbəbindən 1,746 insan, 3,500-dən çox mal-qara və çoxlu vəhşi heyvanlar boğularaq öldü. 1986-cı il hadisəsindən sonra alimlər Nyos Gölündə oxşar fəlakətin qarşısını almaq üçün bir neçə tədbir gördülər: 1. Degazifikasiya boruları quraşdırıldı Gölün dərinliklərinə uzun metal borular yerləşdirildi. Bu borular vasitəsilə qaz tədricən və təhlükəsiz şəkildə atmosferə buraxılır. Bu sistem gölün partlayış potensialını azaldır. 2. Gölün səviyyəsi azaldıldı Su səviyyəsi təzyiqi artırdığı üçün göl səviyyəsi azaldıldı. Bu, CO₂-nin ani partlayış ehtimalını azaltmağa kömək etdi. 3. Yerli əhali köçürüldü Gölə yaxın kəndlərdə yaşayan insanlar daha təhlükəsiz bölgələrə köçürüldü. Hadisədən sonra ətraf ərazilər demək olar ki, boş qaldı.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1464343X18303637
https://www.britannica.com/event/Lake-Nyos-disaster
https://science.howstuffworks.com/environmental/earth/geophysics/lake-nyos.htm
https://www.bmj.com/content/298/6685/1437
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0377027389900644
https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Nyos_disaster
https://www.mdpi.com/2076-3263/8/9/312
https://www.sintef.no/globalassets/project/tccs6/posters/297_risk-assessment-future-geologic-sequestration-projects.-is-the-lake-nyos-disaster-a-valid-analogue.pdf
https://www.jstor.org/stable/3032873
https://pubs.usgs.gov/of/1987/0097/report.pdf
https://www.researchgate.net/publication/6050331_The_1986_Lake_Nyos_Gas_Disaster_in_Cameroon_West_Africa
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0377027389900565#:~:text=The%20August%201986%20gas%20bursts,isotopic%20shift%2C%20low%20turbidity%2C%20and
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-663-05239-5_8
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC1836556/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0377027389900565
https://www.science.org/doi/10.1126/science.236.4798.169
https://sites.lsa.umich.edu/gwk/wp-content/uploads/sites/647/2018/09/Kling_etal_Science1987.pdf
https://onedio.com/haber/doganin-diger-yuzu-1746-insan-ve-3500-hayvanin-hayatini-kaybettigi-kamerun-daki-nyos-golu-faciasi-914802
https://listelist.com/nyos-golu-felaketi/
https://en.wikipedia.org/wiki/Lake_Nyos
https://kasifiz.com/doganin-korkutucu-yuzu-nyos-golu-faciasi/
https://www.researchgate.net/publication/263346542_Disaster_Management_in_Cameroon_The_Lake_Nyos_Disaster_Experience
Tarix : 30 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
