Nikolai Yadrintsev (1842–1894) — Rus tarixçisi, etnoqraf və sosioloqdur. O, xüsusilə Sibirin tarixi və etnoqrafiyası, eləcə də Rusiya imperiyasının müxtəlif xalqları haqqında apardığı tədqiqatlarla məşhurdur. Yadrintsev, Sibirin tədqiqi sahəsindəki işləri ilə Rusiya mədəniyyətinin və tarixinin daha geniş bir şəkildə başa düşülməsinə böyük töhfə vermişdir. Onun əsərləri, Rusiya və xüsusilə Sibirin mədəniyyətini və xalqlarını anlamağa kömək edir. Həyatı və təhsili Nikolai Yadrintsev 1842-ci ildə Rusiyanın Saratov şəhərində anadan olmuşdur. O, təhsilini Moskva Universitetində tamamlamışdır və burada tarix, etnoqrafiya və sosiologiya sahələrində dərslər almışdır. Yadrintsev, gəncliyindən etibarən, Sibirin təbiəti və xalq mədəniyyətinə olan marağını inkişaf etdirmişdir. O, müxtəlif bölgələrdə araşdırmalar apararaq, Rusiya imperiyasının şimal və şərq əraziləri haqqında məlumatlar toplayıb. Sibirin tədqiqi və əsas əsərləri Yadrintsev, Sibirin tarixi və etnoqrafiyasını tədqiq edən ilk alimlərdən biri olaraq tanınır. O, bu bölgənin əhalisinin sosial və mədəni quruluşunu, onların həyat tərzini, dilini və ənənələrini araşdırmışdır. Yadrintsev-in ən məşhur əsərlərindən biri *"Sibirin inkişafı və onun etnoqrafiyası"*dır. Bu əsərdə, Yadrintsev, Sibir xalqının mədəni irsini, sosial strukturlarını və tarixini dərindən təhlil etmişdir. O, həmçinin Sibirin təbii sərvətləri, iqtisadiyyatı və coğrafiyası ilə bağlı əhəmiyyətli məlumatlar təqdim etmişdir. Yadrintsev, Sibirin digər xalqları ilə qarşılıqlı əlaqələrini də öyrənmiş və bu əlaqələrin bölgənin tarixi və mədəniyyəti üzərindəki təsirini araşdırmışdır. O, Rusiya və Asiya arasındakı münasibətləri, xüsusilə Tatar, Buryat, Yakut və digər yerli xalqların həyatını nəzərdən keçirmişdir. Sosioloji və etnoqrafik yanaşmalar Yadrintsev, etnoqrafiya və sosiologiya sahəsində də mühüm töhfələr vermişdir. O, etnoqrafiyanı sadəcə xalqın mədəniyyətini tədqiq etmək kimi deyil, eyni zamanda cəmiyyətin sosial strukturlarını, münasibətlərini və iqtisadi sistemlərini başa düşmək üçün bir vasitə olaraq görürdü. Yadrintsev, sosial və mədəni dəyişiklikləri anlamaqda etnoqrafik yanaşmanın əhəmiyyətini vurğulamışdır. Onun, xüsusilə Sibirin xalqları ilə bağlı nəzəriyyələri, həmin dövrün Rusiya cəmiyyətindəki sosial vəziyyətləri anlamağa kömək etmişdir. Yadrintsev-in tədqiqatları, yerli xalqların mədəniyyətlərinin qorunmasına və onların sosial inkişafına dair yeni baxış bucaqları təqdim etmişdir. Rusiya və Sibir arasındakı əlaqələr Yadrintsevin tədqiqatları, həm də Rusiyanın Sibirə münasibətini anlamağa kömək etmişdir. O, Sibirə qarşı Rusiyanın siyasətini və onun yerli xalqlarla münasibətlərini təhlil edərək, bu münasibətlərin qarşılıqlı faydalar və münaqişələrlə necə inkişaf etdiyini göstərmişdir. Yadrintsev-in əsərlərində, Sibirə aid coğrafi və iqtisadi faktlar, həmçinin Rusiyanın Sibirə olan marağını daha yaxşı başa düşmək üçün əhəmiyyətlidir. Təsiri və akademik nüfuzu Yadrintsev, Rusiyada və dünyada etnoqrafiya və sosiologiya sahələrində tanınmış bir alim olmuşdur. O, Sibir mədəniyyətinin, tarixinin və xalqlarının öyrənilməsi sahəsindəki əhəmiyyətli işləri ilə bu sahələrə böyük töhfələr vermişdir. Onun əsərləri, həm Rusiyada, həm də xarici ölkələrdəki tədqiqatçılar tərəfindən öyrənilmiş və tədqiqatların yeni istiqamətləri üçün bələdçi olmuşdur. Yadrintsev, həmçinin Rusiya və Sibir arasındakı tarixi və mədəni əlaqələri başa düşmək üçün mühüm bir mənbədir. Onun işləri, Rusiyanın imperiya siyasətini, kolonial münasibətləri və yerli xalqlarla qarşılıqlı əlaqələri anlamağa kömək edir. Nikolai Yadrintsev, Rusiyanın və xüsusilə Sibirin tarixini və mədəniyyətini başa düşmək üçün mühüm bir tədqiqatçı və alim olmuşdur. Onun apardığı tədqiqatlar, Rusiya imperiyasının şimal və şərq ərazilərindəki xalqların mədəniyyətini, tarixi və sosial quruluşunu başa düşmək üçün vacibdir. Yadrintsev-in işləri, yalnız Rusiya, həm də digər xalqların tarixi və mədəniyyəti ilə maraqlanan alimlər üçün əhəmiyyətli bir qaynaq olaraq qalır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Nikolai_Yadrintsev
https://www.prlib.ru/en/item/1291777
https://today.uic.edu/events/institute-for-the-humanities-dissertation-seminar-nikolai-yadrintsev-and-the-case-of-the-three-karakorums-nomadic-archaeology-as-a-language-of-integration/
https://www.wikidata.org/wiki/Q1398142
https://historicimages.mn/explorers/nikolai-mikhailovich-yadrintsev
https://dbpedia.org/page/Nikolai_Yadrintsev
https://www.amazon.com/Books-N-M-YAdrintsev/s?rh=n%3A283155%2Cp_27%3AN.%2BM.%2BYAdrintsev
Tarix : 4 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
