Neo-Bizans memarlığı - 19-cu əsrin ortalarında Qərbi Avropada yaranmış və Bizans memarlıq üslubunun elementlərini yenidən canlandıran bir memarlıq hərəkatıdır. Bu üslub, əsasən dini, ictimai və institusional binalarda istifadə olunmuşdur. Neo-Bizans memarlığı, Bizans İmperiyasının memarlıq ənənələrini davam etdirərək, xüsusilə İstanbul və Ravenna kimi şəhərlərdəki qədim Bizans memarlıq nümunələrindən ilham almışdır. Tarixi inkişaf Neo-Bizans memarlığı 1840-cı illərdə Qərbi Avropada ortaya çıxmışdır. Bu üslub, 19-cu əsrin sonlarında Rus İmperiyasında və daha sonra Bolqarıstanda zirvəyə çatmışdır. Neo-Bizans memarlığı, Birinci Dünya Müharibəsi ilə İkinci Dünya Müharibəsi arasında Yuqoslaviyada da geniş yayılmışdır. Əsas xüsusiyyətlər Neo-Bizans memarlığının əsas xüsusiyyətləri arasında geniş və yüksək günbəzlər, mozaikalar, sütunlar və tağlar yer alır. Bu üslubda inşa edilmiş binalar, Bizans dövrünün dini və ictimai binalarının elementlərini özündə birləşdirir. Məsələn, Sofiyadakı Aleksandr Nevski Katedrali və Kronstadt Deniz Katedrali bu üslubun gözəl nümunələridir. Məşhur binalar Neo-Bizans memarlığının ən məşhur binalarından bəziləri aşağıdakılardır: Aleksandr Nevski kafedralı (Sofiya, Bolqarıstan) Kronstadt Dəniz kafedralı (Rus İmperiyası) Müqəddəs Diriliş kafedralı (Chiyoda, Yaponiya) Neo-Bizans memarlığının təsiri geniş və çoxşaxəlidir. Bu üslub, həm Qərb, həm də Şərq memarlıq ənənələrinə təsir göstərmişdir. Qərbdə təsiri Neo-Bizans memarlığı, Qərbdə Romanesk və Gotik memarlıq üslublarının yaranmasına təsir etmişdir. Bu üslubun elementləri, xüsusilə kilsə və kafedral tikintisində geniş istifadə olunmuşdur. Şərqdə təsiri Şərqdə isə Neo-Bizans memarlığı, ilk İslam memarlığına böyük təsir göstərmişdir. Bu təsir, xüsusilə kubbe və tağların istifadəsində özünü göstərir. Müasir təsirlər Müasir dövrdə də Neo-Bizans memarlığı, xüsusilə Rusya və Balkanlarda inşa edilən kilsələrdə istifadə olunmağa davam edir.
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjB3uOdpIqMAxWAQ_EDHd87B-UQFnoECBsQAQ&url=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fwiki%2FNeo-Byzantine_architecture&usg=AOvVaw1QDpGM0ZfUQtOfVvX65vlb&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwii5N-upIqMAxWoRPEDHWTZJfEQFnoECDIQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F126183458%2FA_Byzantine_Century_Reassessing_Neo_Byzantine_Style_from_Paris_to_Algiers_to_Tiflis_and_Beyond_ca_1800_1920_&usg=AOvVaw1JKZ0jesf4uwsv9Sb-D1XB&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwii5N-upIqMAxWoRPEDHWTZJfEQFnoECDgQAQ&url=https%3A%2F%2Fparametric-architecture.com%2Fkey-features-byzantine-architecture%2F%3Fsrsltid%3DAfmBOoqEKejbWhMPbazgCYDUogJs_-2gK_xLE3F-NK0fP_I_HdOGIYz2&usg=AOvVaw0D58otxAk9ilSuuwrC_xrm&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwii5N-upIqMAxWoRPEDHWTZJfEQFnoECDEQAQ&url=https%3A%2F%2Fehne.fr%2Fen%2Fencyclopedia%2Fthemes%2Farts-in-europe%2Fgeography-and-circulation-artistic-models%2Fsacred-neo-byzantine-decorative-arts-and-european-philhellenism-during-nineteenth-century-regarding&usg=AOvVaw0RnUAdZmBRGDB9b4AW8LoF&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwii5N-upIqMAxWoRPEDHWTZJfEQFnoECC4QAQ&url=https%3A%2F%2Fbliptext.com%2Farticles%2Fneo-byzantine-architecture-in-the-russian-empire&usg=AOvVaw2yLPf-s9kDuP6ydoiAf5rl&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwii5N-upIqMAxWoRPEDHWTZJfEQFnoECBwQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.phil.muni.cz%2Fen%2Fresearch%2Fcurrent-projects%2F71444&usg=AOvVaw1-GWptj8OEaMOIRupnjYMA&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwii5N-upIqMAxWoRPEDHWTZJfEQFnoECBkQAQ&url=https%3A%2F%2Farchitectureofcities.com%2Fbyzantine-revival&usg=AOvVaw21BQdDvSfOMLmb-sdVNFbv&opi=89978449
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
