Navajo-Churro, və ya qısaca Churro, ev şəklində yetişdirilən qoyun cinsi. Mənşəyi Mənşəyi XVI əsrdə İspaniya İşğalı dövründə Diné xalqı tərəfindən əldə edilən İspan Churra qoyunlarına dayanır. Onun yun qatı qoruyucu üst tüklərdən və yumşaq alt tüklərdən ibarətdir. Bəzi qoçlar dörd tam inkişaf etmiş buynuza malikdir ki, bu xüsusiyyət dünyada az sayda digər qoyun cinsində mövcuddur. Bu cins xəstəliklərə qarşı yüksək müqavimət göstərir. Dişi qoyunlar tez-tez əkiz doğur və yaxşı ana instinktinə malikdirlər. Bu cins əsasən yun üçün yetişdirilsə də, bəzi hallarda ətindən də istifadə olunur. Etimologiya Diné dilində bu cins üçün istifadə edilən ümumi söz, Dibé dits’ozí, "uzun yunlu qoyun" mənasını verir. T’áá Dibé ifadəsi də bəzən istifadə olunur və "ilk qoyun" deməkdir.Churro cinsi Diné xalqının yaşayışı və mədəniyyəti üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Tarix İspan Churra ilk dəfə 1598-ci ildə Juan de Oñate tərəfindən Şimali Amerikaya gətirilmiş və İspan orduları ilə məskunlaşanlar üçün ərzaq mənbəyi kimi istifadə edilmişdir. XVII əsrdə Churro cinsi qoyunlar Rio Grande Vadisi yuxarı hissəsində yaşayan İspan məskunlaşanlar arasında populyarlaşmışdı. Diné xalqı Churro sürülərini ticarət yolu ilə əldə etdi. Churro tezliklə Diné iqtisadiyyatı və mədəniyyətinin vacib bir hissəsinə çevrildi. Navajo xalqı qoyunları sərt çöl mühitinə uyğunlaşan və köçəri həyat tərzi üçün yetişdirdi. Təsvir Churro cinsi qoyunlar uzun və incə quyruqlu, üfüqi qulaqlı və ikiqat yun örtüyünə malik kiçik qoyunlardır. Dişi qoyunlar 40–60 kq , qoçlar isə 55–85 kq çəkiyə malikdir. Bu qoyunlar uzunömürlüdür və 15 ilə qədər məhsuldar ola bilərlər. Cins standartına görə, ideal Churro qoyununun çılpaq üzü, çılpaq ayaqları və əsasən çılpaq qarını olur. Bu qoyunlar yüngül sümüklü, dar bədənli və uzun ayaqlı olmaqla davamlıdır. Onlar tam ölçülərinə yalnız ikinci ilin sonuna yaxın çatırlar. Əksər qoçların iki və ya dörd buynuzu olur. Qoçların skurs və ya buynuzsuz olması da mümkündür. Dişi qoyunların skurs və ya buynuzsuz olma ehtimalı daha yüksəkdir, lakin onların da iki və ya dörd buynuzu ola bilər. İkidən çox buynuzu olan qoyunlar poliserat adlanır. Bu xüsusiyyət qoçlarda daha çox yayılsa da, dişi qoyunlarda da müşahidə edilir. Bunun səbəbi onların HOXD1 genində mutasiya daşımasıdır; bu mutasiya Jacob qoyunu kimi köhnə irsi cinslərdə də tapılır.

İstinadlar

https://livestockconservancy.org/navajo-churro-sheep/

https://livestockconservancy.org/wp-content/uploads/2021/12/TLC-Fiber-profile-Navajo-Churro.pdf

https://www.navajosheepproject.org/what-is-a-navajo-churro-sheep

https://www.navajosheepproject.org/navajo-churro-history

https://breeds.okstate.edu/sheep/navajo-churro-sheep.html

https://www.tanglewoodfarmminiatures.com/navajo-churro-heritage-sheep/

https://www.fondazioneslowfood.com/en/slow-food-presidia/navajo-churro-sheep/

Tarix : 14 fevral 2025