Nancy Fraser (1947-ci ildə anadan olub) - Amerikalı fəlsəfəçi və sosial nəzəriyyəçi. O, sosial ədalət, feminist nəzəriyyə, iqtisadi bərabərlik və cinsiyyətin siyasi və sosial strukturlardakı rolu mövzularında geniş tədqiqatlar aparmışdır. Fraserin əsərləri, əsasən ədalət anlayışını yenidən düşünmək və müasir kapitalist cəmiyyətdəki ədalətsizlikləri ortaya qoymaq üzərində cəmlənir. Əsas fikirləri və teoriləri Nancy Fraserin ədalət və sosial dəyişiklik anlayışları, cəmiyyətin istismar, cinsiyyətçilik və sosial təcridçilik kimi strukturlarını anlamağa yönəlib. O, multidimensional ədalət (həm iqtisadi, həm də sosial ədalət) yanaşmasını müdafiə edərək bu iki sahənin bir-biri ilə əlaqəsini vurğulamışdır. Cinsiyyət, iqtisadiyyat və ədalət Fraserin ən mühüm töhfələrindən biri "yenidən bölüşdürmə" (redistribution) və "tanıma" (recognition) konseptlərini birləşdirərək sosial ədalətin çoxsahəli yanaşmasını inkişaf etdirməsidir. Onun fikrincə: "Yenidən bölüşdürmə" iqtisadi resursların bərabər paylanması, zənginlik və imkansızlıq arasındakı fərqləri azaldaraq bərabərliyin təmin olunmasıdır. "Tanıma" isə fərqli etnik qrupların, genderlərin və sosial siniflərin bərabər şəkildə tanınması və mövcud sosial strukturlarda nəzərə alınması deməkdir. Fraserin fikrincə, sosial ədalət yalnız iqtisadi bərabərliklə deyil, həm də kultural və sosial tanınma ilə əlaqəlidir. Hegemonik feminist nəzəriyyə Fraser feminist nəzəriyyənin daha geniş bir ədalət anlayışına inteqrasiya olunmasını təklif edərək, feminist və sosialist nəzəriyyələri birləşdirmişdir. O, feminist hərəkatın sosial və iqtisadi ədalət məsələlərinə daha çox diqqət ayırması lazım olduğunu müdafiə edir və həmçinin qadın hüquqları və sosial bərabərlik arasında güclü bir əlaqə olduğunu iddia edir. Əsas əsərləri və kitabları Nancy Fraserin əsas kitabları onun ədalət və cəmiyyət anlayışlarını formalaşdıran və geniş auditoriyaya təqdim edən əsərləridir: - "Redistribution or Recognition? A Philosophical Exchange" (2003) – bu əsərində, Fraser, həm Tanıma, həm də Yenidən Bölüşdürmə prinsiplərinin sosial ədalət siyasətində necə işlədiyini tədqiq edir və bu mövzuda Axel Honneth ilə geniş müzakirələr aparır. - "Fortunes of Feminism: From State-Managed Capitalism to Neoliberal Crisis" (2013) – Fraser, bu kitabda neoliberal kapitalizm dövründə feminist hərəkatının necə dəyişdiyini və sosialist feminist yanaşmanın əhəmiyyətini izah edir. - "The Old Is Dying and the New Cannot Be Born: From Progressive Neoliberalism to Trump and Beyond" (2019) – bu əsərində neoliberal siyasətin sosial, iqtisadi və siyasi təsirlərini analiz edərək, müasir dünya müharibələri və siyasi dəyişikliklər üzərində geniş müzakirə aparır. Təsiri və mirası Nancy Fraserin əsərləri geniş şəkildə feminist nəzəriyyə, sosialist ideologiya və sosial ədalət siyasətləri sahələrində təsirli olmuşdur. Onun əsas töhfələri: - Feminist nəzəriyyəni sosial ədalət nəzəriyyəsi ilə birləşdirmək: Fraser, feminist nəzəriyyənin sosialist ədalət və iqtisadi siyasətlə necə əlaqələndiriləcəyini göstərdi. - Yenidən bölüşdürmə və tanıma anlayışlarını birləşdirməsi: Bu yanaşma sosial ədalətin çoxsahəli və əlaqəli bir konsepsiya olduğunu vurğulayır. - Neoliberalizmin tənqidi: Fraser, neoliberal iqtisadi siyasətləri və onların feminist və sosial bərabərlik prinsiplərinə təsirini müntəzəm olaraq tənqid edərək, daha bərabər və ədalətli cəmiyyətlər üçün alternativ yollar təklif edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Nancy_Fraser
https://www.newschool.edu/nssr/faculty/nancy-fraser/
https://www.goodreads.com/author/show/265536.Nancy_Fraser
https://newleftreview.org/issues/ii100/articles/nancy-fraser-contradictions-of-capital-and-care
https://www.versobooks.com/en-gb/blogs/authors/fraser-nancy?srsltid=AfmBOopc6fP-XGvZ13cn4iHopGfWvIU24Dhwdh8qYEXK6573yOLjl2B0
https://philpeople.org/profiles/nancy-fraser?app=886
https://shs.cairn.info/article/E_TGS_027_0005?lang=en
Tarix : 23 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
