Münxauzen sindromu (Munchausen syndrome) - Süni pozuntu xəstəlikləri (factitious disorders) kateqoriyasına aid olan psixoloji xəstəlik. Bu sindromdan əziyyət çəkən şəxslər, diqqət cəlb etmək və tibbi yardım almaq məqsədilə, öz sağlamlıqları ilə bağlı yalan danışır, xəstəlikləri uydurur və ya özlərinə bilərəkdən ziyan vururlar. Münxauzen sindromu bir neçə formada özünü göstərə bilər: 1. Yalan simptomlar: Şəxs xəstə olmadığını bildiyi halda, özünü xəstə kimi göstərmək üçün müxtəlif simptomlar uydurur. 2. Özünə zərər yetirmə: Şəxs özünə bilərəkdən fiziki ziyan vuraraq xəstəxanaya yerləşdirilməyə çalışır. 3. Tibbi prosedurların tələb edilməsi: Onlar hətta lazımsız cərrahi müdaxilə və müalicələrə razılıq verə bilərlər. Əlamətləri: • Tibbi problemlər haqqında davamlı şikayətlər. • Bir çox həkim və ya klinikanı ziyarət edərək, fərqli diaqnoz və müalicələr almaq. • Tibbi tarix haqqında ziddiyyətli və ya həddindən artıq detallı məlumatlar təqdim etmək. • Özlərini həmişə xəstə və zəif hiss etdiklərini göstərmək. • Tibbi prosedurlardan və xəstəxana mühitindən qeyri-adi həzz almaq. Səbəbləri: • Uşaqlıqda travma və ya diqqət çatışmazlığı. • Psixoloji problemlər, xüsusilə şəxsiyyət pozuntuları. • Diqqət mərkəzində olmaq arzusu. Bu sindromun daha təhlükəli bir forması "Munchausen by proxy" adlanır. Bu vəziyyətdə şəxs, adətən valideyn, öz uşağını xəstə kimi göstərir və ya bilərəkdən uşağa ziyan vurur. Müalicəsi: • Psixoterapiya: Xüsusilə, psixodinamik və ya koqnitiv-davranış terapiyası. • Psixiatrik müalicə: Həmçinin şəxsiyyət pozuntuları və digər psixoloji problemləri müalicə etmək. • Dəstək qrupları: Sosial dəstəyin artırılması.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK518999/
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9833-munchausen-syndrome-factitious-disorder-imposed-on-self
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/munchausen-syndrome
https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/munchausen-syndrome/overview/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/factitious-disorder/symptoms-causes/syc-20356028
Tarix : 5 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
