Muhlberg döyüşü - 1547-ci ilin 24 aprelində baş vermiş döyüş, Müqəddəs Roma İmperiyası imperatoru I Karl (Şah Carlos) ilə Almaniya protestant əyalətləri arasındakı mübarizənin zirvə nöqtəsi. Döyüş, xüsusilə Avropadakı din müharibələrinin ən mühüm və təsirli mərhələlərindən birini təşkil edir. Döyüşün əvvəlindəki vəziyyət:= 1517-ci ildə Martin Lüterin (Luther) 95 tezisi ilə başlayan Protestant İnqilabı (Reformasiya), Avropada dərin sosial, dini və siyasi dəyişikliklərə səbəb olmuşdu. Protestanlıq dinində olan yeni təlimlər Katolik Kilsəsinin təməl prinsiplərinə qarşı idi və bu, xüsusən Almaniyanın müxtəlif bölgələrində güclü bir siyasi və dini hərəkatın yaranmasına gətirib çıxardı. 1519-cu ildə Müqəddəs Roma İmperiyasının imperatoru I Karl, İspaniya, Avstriya və digər əraziləri özündə birləşdirən geniş bir monarxiyanın başçısı oldu. I Karlın rəhbərliyi altında Katoliklər, Protestan hərəkatına qarşı ciddi mübarizə apardılar. Bu mübarizə 1546-cı ildə başlanmış və 1547-ci ildə Muhlberg döyüşü ilə kulminasiya nöqtəsinə çatmışdır. Döyüşün səbəbləri 1546-cı ildə Protestanlar öz müqavimətini daha da gücləndirdilər və bu dövr "Şimali Almaniya Protestant Savaşı" kimi tanınır. Protestantlar, Katoliklərin təkəbbürlü siyasətinə qarşı müqavimət göstərən koalisiyalar qurmuşdular. Bu vəziyyətin qarşısını almaq üçün, I Karl və Katoliklər, həm dövlət, həm də dini baxımdan bu hərəkatı boğmaq məqsədini güdərək müharibə başladılar. Döyüşün baş verməsi 1547-ci ilin əvvəllərində I Karl, 25,000-30,000 nəfərlik bir ordu ilə Almaniyada olan protestantlara qarşı yürüşə çıxdı. Protestantların başında isə Saxoniya Dükalığı və Hesse kimi ərazilərin liderləri dururdu. Bu döyüşdə saxonyalı dük və protestant lideri John Frederick, 17,000 nəfərlik bir ordu ilə imperiya qüvvələrinə qarşı çıxmağa cəhd etdi. Döyüşdə, I Karlın ordusu, yaxşı təchiz edilmiş və təşkilatlanmış idi, buna görə də protestantların ordu hissələri daha zəif idi. Düşmən orduları arasında baş verən döyüş, imperatorun ordusunun üstünlüyü ilə nəticələndi. Döyüşün nəticələri Döyüş, Katoliklərin zəfəri ilə sona çatdı. John Frederick (Saxoniya Dükü) əsir alındı və bu, protestantların böyük məğlubiyyətinə səbəb oldu. Muhlberg döyüşü, Protestantların siyasi və hərbi mövqeyinin zəifləməsinə, Katoliklərin isə bir qədər güclənməsinə gətirib çıxardı. Döyüşdən sonra I Karl, Almaniya protestant əyalətləri ilə sülh sazişi imzalamağa məcbur oldu. Lakin bu sülh, müvəqqəti xarakter daşıyırdı və əslində protestantların tam məğlubiyyəti demək deyil. I Karlın ölümündən sonra, onun varisi olan oğlu II Felipe, Avropada Katoliklərin hegemonluğunu qorumağa davam etsə də, Protestanlıq hələ də Avropada yayılmağa davam edəcəkdi. Muhlberg döyüşü, həm də Avropadakı dini qarşıdurmaların, xüsusən Katoliklər və Protestanlar arasındakı mübarizənin dönüm nöqtələrindən biri oldu. Bu döyüşün nəticələri, sonrakı illərdəki sülh müqavilələri və dini razılaşmalarla əlaqəli oldu.
https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Muhlberg
https://www.historytoday.com/archive/months-past/battle-m%C3%BChlberg
https://www.1898miniaturas.com/en/2020/battle-of-muhlberg-24-april-1547-charles-v-schmalkaldic-league/
https://warhistory.org/@msw/article/battle-of-muhlberg-saxony-24-april-1547#google_vignette
https://www.studysmarter.co.uk/explanations/history/protestant-reformation/the-battle-of-muehlberg/
https://militarymaps.rct.uk/other-16th-century-conflicts/the-army-of-charles-v-crossing-the-elbe-at-the-battle-of-muhlberg-1547-muhlberg-brandenberg-germany
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
