Montiel döyüşü - 1369-cu ilin martında Kastiliya Krallığı ilə bağlı yaşanan taxt mübarizəsinin bir hissəsi olaraq baş vermiş döyüş. Bu döyüş, Fransızlar və Kastiliya arasındakı əlaqələrin də möhkəmləndiyi bir dövrə təsadüf edir. Döyüş, əsasən Kastiliya Krallığının iki əsas rəqibi olan Pedro I (Pedro “Cruel” ya da “Zalim” kimi tanınır) ilə II. Henri (Henri de Trastámara) arasındakı mübarizənin bir parçasıdır. Fon və səbəblər Kastiliya Krallığındaki taxt mübarizəsi Pedro I, Kastiliya Krallığında taxt uğrunda mübarizəyə başlamış və öz hakimiyyətini təmin etmək üçün müxtəlif siyasi manipulyasiyalar və zorakılıqlar tətbiq etmişdi. Onun “zalım” kimi tanınması, kəskin idarəetmə tərzi və rəqiblərinə qarşı sərt yanaşmasından irəli gəlirdi. Bir çox aristokrat və cəngavər, Pedro’nun zorakılığından narazı idi və onu devirmək istəyirdilər. Fransanın dəstəyi Pedro’nun taxtdan devrilməsindən sonra, II. Henri (Henri de Trastámara), Fransızlar tərəfindən dəstəklənərək taxta iddia etdi. Fransızlar, Pedro’nun düşməni olan Aragon Krallığı ilə olan gərgin münasibətlərini nəzərə alaraq, Henri’nin taxta çıxmasını dəstəkləyirdilər. Bu dəstək həm siyasi, həm də strateji baxımdan vacib idi. Döyüşün keçməsi Montiel döyüşünün icrası Döyüş Montiel şəhəri yaxınlığında yerləşən bir ərazidə baş verdi. II. Henri’nin orduyu Fransızlar və Kastiliyalı müttəfiqlərdən ibarət idi. Pedro I’nin ordusu isə onun loyalistlərindən ibarət idi. Döyüş, ciddi mübarizəyə, qarşıdurmaya və strateji planlara əsaslanırdı. Döyüş zamanı Pedro’nun orduyu əvvəlcə üstünlük əldə etmişdi, lakin Henri’nin ordu rəhbərliyi və Fransızların dəstəyi nəticəsində Pedro’nun qoşunları məğlub oldu. Pedro, döyüşü itirdikdən sonra Montiel’dən qaçmaq istəsə də, onun müttəfiqləri tərəfindən tərk edildi və sonunda həbs olundu. Pedronun ölümü Döyüşdən sonra Pedro’nun həyatının sonu gəldi. O, Henri tərəfindən yaxalanıb öldürüldü. Onun ölümündən sonra, II. Henri Kastiliya Krallığının taxtına keçdi və bu hadisə Kastiliya’da hakimiyyətin dəyişməsinə səbəb oldu. Nəticələr və əhəmiyyət Fransa və Kastiliya əlaqələri Montiel Döyüşü, Fransa ilə Kastiliya arasındakı əlaqələri daha da gücləndirdi. Fransızların II. Henri’nin taxta çıxmasına verdiyi dəstək, Kastiliya’da Fransa’nın təsirini artırdı. Bu dövr, həmçinin Fransızların İberiya yarımadasındakı siyasi fəaliyyətlərini artırmağa başladığı bir zaman kəsiyini əhatə edirdi. Kastiliyanın daxili siyasi dəyişiklikləri Pedro I’nin ölümündən sonra, Henri’nin taxtda mövqeyi gücləndi, amma bu, regionda daha geniş və mürəkkəb siyasi mübarizələrin başlanğıcı oldu. Henrinin hakimiyyəti zamanla daha da stabiləşdi, amma Kastiliyada öz daxili çətinlikləri və başqaları ilə mübarizəsi davam etdi. Montiel döyüşü, həm də Avropada orta əsr döyüşlərinin necə güclü siyasi nəticələrə səbəb ola biləcəyini göstərən əhəmiyyətli bir hadisədir.
https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Montiel
https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803100207556
https://history-maps.com/story/Hundred-Years-War/event/Battle-of-Montiel
https://military-history.fandom.com/wiki/Battle_of_Montiel
https://en.namu.wiki/w/몬티엘%20전투
https://www.wikiwand.com/en/articles/Battle_of_Montiel
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
