Mikhail Shcherbatov (1733–1790) — Rusiyanın tanınmış aristokratı, ədəbiyyatşünası və ictimai xadimi. O, həmçinin XVIII əsr Rusiyasının mədəniyyətinin inkişafında və cəmiyyətin sosial strukturunun tənqidində əhəmiyyətli rol oynamışdır. Şçerbatovun əsərləri, o dövrün Rusiya cəmiyyətinin problemlərini və onun inkişafını dərin şəkildə təhlil edən nəzəri əsərlərdir. Həyatı və təhsili Mikhail Shcherbatov 1733-cü il mayın 17-də Rusiyada anadan olmuşdur. O, yüksək aristokratik ailədən gəlirdi və çox gənc yaşlarından təhsil almış, müxtəlif Avropa ölkələrini gəzmişdir. Fransız və Avropa ədəbiyyatına olan marağı, onun intellektual inkişafına böyük təsir göstərmişdir. O, zamanla müasir Avropa mədəniyyəti və fəlsəfəsi ilə yaxından tanış olmuş, amma eyni zamanda Rusiya cəmiyyətinin özünəməxsus xüsusiyyətlərini də təhlil etməyə çalışmışdır. Ədəbi və intellektual fəaliyyəti Şçerbatov, XVIII əsrdə Rusiyada mədəniyyət və sosial məsələlərə dair düşündürücü əsərlər yazmışdır. Onun əsərlərində Rusiyanın cəmiyyətinin zəiflikləri, aristokratiyanın rolu və dövlətin gücləndirilməsi məsələləri müzakirə edilir. O, Rusiyanın siyasi və sosial həyatına dair tənqidi baxışları ilə tanınırdı. Şçerbatov, öz dövrünün təcrübəli yazıçılarından biri olaraq, Rusiya tarixinin və sosial quruluşunun dəyişməsi mövzusunda mübahisələrə qatılmışdır. Onun əsas ideyalarından biri, Rusiyanın inkişafının yalnız mədəniyyətin və təhsilin inkişafı ilə mümkün olduğuna inam idi. O, çoxsaylı əsərlərində, rus aristokratiyasının mədəniyyət və təhsil sahəsindəki rolunu tənqid edərək, bu sahələrdə islahatlar tələb edirdi. Əsərləri və fəlsəfəsi Mikhail Shcherbatovun ən məşhur əsərlərindən biri "Rusiya dövlətinin tarixi"dir. Bu əsərdə o, Rusiyanın tarixi inkişafını təhlil edir və Rusiya cəmiyyətinin sosial strukturlarını, xüsusən də nobility (aristokratiya) və monarxiyanın rolunu araşdırır. Əsər, dövrün sosial və siyasi münasibətlərinin dərin bir təhlilini təqdim edir. Bundan əlavə, Şçerbatovun əsərlərində təhsil və mədəniyyətə böyük yer verilir. O, Rusiyanın təhsil sisteminin inkişafı və intellektual həyatda aristokratların rolunu vurğulayaraq, təhsilin inkişafını dövlətin güclənməsi üçün vacib sayırdı. Şçerbatovun digər əhəmiyyətli əsəri, "Rusiyanın müasir vəziyyəti" adlı yazısıdır. Bu əsərdə, o dövrün sosial və siyasi vəziyyəti tənqid olunur və Rusiyanın gələcəyi haqqında fikir mübadiləsi edilir. Onun əsərlərində, xüsusilə Avropa təcrübəsinin Rusiya üçün necə tətbiq edilə biləcəyi barədə düşüncələr yer alır. Sosial və siyasi baxışları Mikhail Shcherbatov, təhsilin və mədəniyyətin inkişafının cəmiyyətin ümumi tərəqqisi ilə birbaşa əlaqəli olduğuna inanırdı. O, həmçinin Rusiya aristokratiyasının təhsilsiz və passiv olduğunu düşünürdü. Ona görə, yalnız təhsil və mədəni inkişaf aristokratları və xalqı daha yaxşı cəmiyyət qurmağa təşviq edə bilərdi. Şçerbatov həmçinin, Rusiya dövlətinin gücləndirilməsi üçün islahatların zəruriliyini vurğulamış və monarxiyanın təsirini artırmağı təklif etmişdir. Mikhail Shcherbatov, Rusiya tarixində əhəmiyyətli bir şəxsiyyət olmuş, öz əsərləri ilə dövrün sosial və siyasi problemlərini dərindən təhlil etmişdir. Onun ideyaları, mədəniyyət və təhsil sahəsində inqilabi dəyişiklikləri, həmçinin aristokratların Rusiya cəmiyyətindəki rolunu və vəzifələrini başa düşmək üçün vacib olmuşdur. Şçerbatov, Rusiya cəmiyyətinin inkişafında mədəniyyətin, təhsilin və islahatların əhəmiyyətini vurğulayan dərin bir intellektual şəxsiyyət idi.
https://en.wikipedia.org/wiki/Mikhail_Shcherbatov
https://www.britannica.com/biography/Mikhayl-Mikhaylovich-Shcherbatov
https://www.degruyter.com/document/doi/10.12987/9780300224191-017/html?srsltid=AfmBOopB_vlKLKQ9k0XtgBscIqOFnNDhmhDHGO2jVelVrDSYxYCH84YE
https://www.wikidata.org/wiki/Q2701180
https://data.bris.ac.uk/datasets/3nmuogz0xzmpx21l2u1m5f3bjp/Mikhail%20Shcherbatov%20introduction.pdf
https://dx.doi.org/10.12987/yale/9780300113136.003.0016
https://www.encyclopedia.com/history/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/shcherbatov-mikhail-mikhailovich
Tarix : 4 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
