Meloria dəniz döyüşü - 1284-cü ildə Genova Respublikası ilə Pisa Respublikası arasında baş vermiş və Aralıq dənizinin şimalında yerləşən Meloria adasının yaxınlığında keçirilmiş mühüm bir döyüş. Səbəblər 13-cü əsrdə İtaliya şəhər dövlətləri arasında rəqabət çox güclü idi. Genova və Pisa, Aralıq dənizinin ticarət yollarını və donanma üstünlüyünü ələ keçirmək istəyirdilər. Genova, xüsusilə 1250-ci ildən sonra dənizdəki dominantlığını genişləndirməyə başlamışdı. Pisa isə uzun müddət İtaliya dənizində güclü bir dəniz dövləti idi və ticarət marşrutlarını nəzarətdə saxlamağa çalışırdı. Bu rəqabət, ticarət və iqtisadi maraqlarla yanaşı, hər iki tərəfin öz siyasi güclərini artırmaq və bölgədə hegemon olmaq istəyindən irəli gəlirdi. Döyüşün gedişatı Meloria döyüşü, Genova donanmasının Pisa donanmasına qarşı təşkil etdiyi böyük bir hücum idi. Genova donanmasının komandiri Lamba Doria, müasir döyüşdə istifadə edilən taktikalara uyğun olaraq döyüşü çox yaxşı planlaşdırmışdı. Pisa donanması isə, bu döyüşdə çox sayda gəmiyə malik olsa da, döyüşə hazırlıq baxımından Genova qarşısında zəif qaldı. Döyüşün gedişində, Genova donanması yaxşı təşkilatlanmış, hərbçiləri təcrübəli və təchizatlı idi. Genova, həmçinin döyüşdə üstünlük təşkil edən strateji mövqeləri ələ keçirərək Pisanın donanmasını əhatə etdi. Pisa donanması döyüş zamanı parçalandı və çox sayda gəmisi məhv oldu. Nəticələr Meloria döyüşü Genova üçün böyük bir qələbə ilə nəticələndi. Döyüşdən sonra, Pisa donanmasının demək olar ki, tamamilə məhv olmasi, Pisa Respublikasının dənizçilik gücünü ciddi şəkildə zəiflətdi. Pisa həmçinin ticarət marşrutlarını itirdi, iqtisadi vəziyyəti pisləşdi və siyasi böhranla qarşılaşdı. Genova isə, bu döyüşün qələbəsindən sonra Aralıq dənizindəki hegemonluğunu bir neçə əsr boyu davam etdirdi. Meloria döyüşü, həmçinin Genova'nın ticarət yollarında monopoliyasını genişləndirməyə və digər İtaliya şəhər-dövlətlərinə qarşı üstünlük təmin etməyə kömək etdi. Tarixi əhəmiyyəti Meloria döyüşü, yalnız Pisa və Genova arasında baş verən bir qarşıdurma deyil, həm də Aralıq dənizindəki hegemonluq uğrunda mübarizənin əhəmiyyətli bir mərhələsidir. Genova'nın qələbəsi, ticarət, iqtisadiyyat və dəniz gücü baxımından onların bölgədəki əsas gücə çevrilməsinə səbəb oldu. Bu döyüş həmçinin dəniz döyüşlərinin inkişafını və dəniz döyüş taktikalarının müasirləşməsini göstərən bir mərhələ idi. Pisanın məğlubiyyəti, şəhərin iqtisadi çöküşünə və siyasi geriləməsinə yol açdı. Pisa çox çətin illər yaşadı və öz keçmiş gücünü bərpa etməkdə çətinlik çəkdi.
https://www.ampsecchedellameloria.it/en/history/
https://en-academic.com/dic.nsf/enwiki/1753587
https://dbpedia.org/page/Battle_of_Meloria_(1284)
https://www.britannica.com/event/Battle-of-Meloria
https://www.meisterdrucke.uk/fine-art-prints/Unknown-artist/985979/The-Battle-of-Meloria-Which-Culminates-in-the-Occupation-of-Corsica-by-Genoa,-1284-(Manuscript,-Biblioteca-Vaticana).html
Tarix : 8 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
