Mədinə döyüşü - 1812-ci ildə Osmanlı İmperiyası ilə Səudiyyə Ərəbistanı arasında baş vermiş döyüş. Tarix 18-ci əsrin sonlarında və 19-cu əsrin əvvəllərində Səudiyyə Ərəbistanında formalaşan birinci Səud dövləti (1744–1818), Vəhhabi hərəkatının təsiri altında Hicaz, Nəcd və digər bölgələrdə Osmanlı hakimiyyətinə qarşı çıxmışdı. Onlar 1805-ci ildə Məkkə və Mədinəni ələ keçirərək Osmanlı imperiyasının dini və siyasi nüfuzuna böyük zərbə vurmuşdular. Döyüşün baş verməsi 1811-ci ildə Osmanlı Sultanı II Mahmud, Misir valisi Məhəmməd Əli Paşanı Səudilərə qarşı hərbi yürüş başlamağa və Hicaz bölgəsini yenidən Osmanlı hakimiyyətinə qaytarmağa əmr etdi. Məhəmməd Əli Paşa, oğlu Tusun Paşanı 1811-ci ildə bir ordu ilə Hicaza göndərdi. 1812-ci ildə Osmanlı qoşunları Məkkəni Səudilərdən geri aldı və növbəti hədəf Mədinə oldu. Mədinənin mühasirəsi və döyüş 1812-ci ilin yayında, Tusun Paşanın rəhbərlik etdiyi Osmanlı-Misir qoşunları Mədinəni mühasirəyə aldı. Şəhəri müdafiə edən Səud qüvvələri ağır müqavimət göstərsə də, Osmanlı qüvvələrinin artan hücumlarına dözə bilmədilər. 1812-ci ilin sonunda (dekabr ayında) Osmanlı qoşunları Mədinəni ələ keçirdi və Səudilər şəhərdən qovuldular. Nəticələr Osmanlıların Hicazdakı nəzarəti bərpa olundu – Məkkə və Mədinənin geri alınması Osmanlı imperiyasının müsəlman dünyasında dini nüfuzunu yenidən gücləndirdi. Səudilərin zəifləməsi – Mədinənin süqutundan sonra Səudilər geri çəkilməyə məcbur oldular. 1818-ci ildə Osmanlı qüvvələri Səudilərin paytaxtı Diriya şəhərini ələ keçirərək Birinci Səud dövlətini süquta uğratdılar. Misir valisi Məhəmməd Əli Paşanın nüfuzunun artması – Bu qələbə Osmanlı imperiyasının daxilində Məhəmməd Əli Paşanın güclənməsinə səbəb oldu və gələcəkdə onun müstəqil siyasət yürütməsinə yol açdı. Bu döyüş Osmanlı-Səud müharibəsinin dönüş nöqtələrindən biri hesab olunur və Osmanlı imperiyasının bölgədə sonuncu böyük qələbələrindən biri idi. Daha sonra, 20-ci əsrdə Səudilər yenidən güclənərək 1932-ci ildə müasir Səudiyyə Ərəbistanını yaratdılar.
https://www.tshaonline.org/handbook/entries/medina-battle-of
https://www.britannica.com/event/Battle-of-the-Trench
https://books.google.az/books?id=sDZAAAAAYAAJ&dq=Medinah+1812&pg=PA353&redir_esc=y#v=onepage&q=Medinah%201812&f=false
https://www.jstor.org/stable/4282370
Tarix : 8 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
