Məcburi yazma sindromu (Hypergraphia) - İnsanın dayanmadan yazmağa məcbur hiss etməsi ilə xarakterizə olunan nadir bir nevroloji sindrom. Mahiiyyəti Hypergraphia, tibb sahəsində Patoloji Yazı Pozğunluğu adlanır və insanın məqsədli, lakin idarəolunmaz şəkildə yazmağa həvəsli olması ilə xarakterizə edilir. Bu vəziyyətdə olan şəxslər gündəlik həyatda qeydlər aparmaq, şeirlər yazmaq, gündəlik tutmaq və ya sadəcə uzun məqalələr yazmaq kimi fəaliyyəti dayandıra bilmir. Bu sindromdan əziyyət çəkən insanlar qeyri-adi məhsuldarlığa malik ola bilsələr də, yazıları həmişə məntiqli olmur və tez-tez təkrarlayıcı, dağınıq və ya dərin emosional məzmun daşıyan olur. Səbəblər - Temporal epilepsiya (Temporal Lob Epilepsiyası - TLE): Hypergraphia ən çox temporal lob epilepsiyası ilə əlaqələndirilir. Bu xəstəlik zamanı beyin dalğalarında anormal fəaliyyət olur, bu da hiper-yaradıcı davranışa səbəb ola bilər. - Dopamin balansının pozulması: Beyində dopamin səviyyəsinin artması ilə əlaqədar olaraq, insanın yazmağa və öz fikirlərini kağıza tökməyə həvəsi arta bilər. - Bipolar pozuntu və şizofreniya: Maniya və psixotik epizodlar zamanı bəzi insanlar hiperqrafik davranış nümayiş etdirirlər. Tarix Hypergraphia sindromu tarix boyu bir çox məşhur şəxsdə müşahidə olunub. Bu sindromdan əziyyət çəkən bəzi şəxslər hədsiz yazı ehtiyacları sayəsində məhsuldar yazıçılara çevrilmişlər. - Fyodor Dostoyevski – Rus yazıçısı epilepsiyadan əziyyət çəkirdi və onun qeyri-adi yazı vərdişlərinin hypergraphia ilə əlaqəli olduğu düşünülür. Onun əsərlərində emosional dərinlik və intensiv yazı tərzi nəzərə çarpır. - Alice Flaherty – Harvardlı nevroloq Hypergraphia barədə tədqiqatlar aparıb və bu barədə "The Midnight Disease" adlı kitab yazıb. O özü də hypergraphia sindromundan əziyyət çəkib. - Vincent van Gogh – Dahi rəssam şizofreniya və psixi pozuntulardan əziyyət çəkirdi. Onun qardaşı Theo-ya göndərdiyi saysız məktublar və qeydlər hypergraphia-nın əlaməti hesab olunur. Müsbət cəhətləri Yaradıcılığı artırır – bəzi şəxslər bu sayədə romanlar, şeirlər və elmi işlər yazmışlar. Özünü ifadə etməyə kömək edir – bəzi xəstələr hiperqrafiyanı emosional boşalma vasitəsi kimi istifadə edirlər. Mənfi cəhətləri Sosial həyatı poza bilər – insan hədsiz yazmağa fokuslandıqda iş və şəxsi həyat balansını itirə bilər. Məntiqsiz və ya təkrarlayıcı yazılar ola bilər – bəzi hallarda yazı nizamlı olmur, dağınıq və emosional ola bilər. Psixi sağlamlıq problemləri ilə əlaqəli ola bilər – əsasən şizofreniya, bipolar pozuntu və epilepsiya ilə birlikdə müşahidə edilir. Müalicə Dərmanlar: Epilepsiya və bipolar pozuntu üçün dərmanlar (məsələn, antikonvulsantlar) simptomları azalda bilər. Terapiya: Psixoterapiya və CBT (Koqnitiv Davranış Terapiyası) insanların yazı impulslarını idarə etməyə kömək edə bilər. Gündəlik rejim: Müəyyən yazı qaydalarına əməl etmək, yazı vaxtını məhdudlaşdırmaq və balanslı həyat sürmək kömək edə bilər.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Hypergraphia

https://www.psychologytoday.com/intl/blog/brainspotting/202201/hypergraphia-neglected-sign-in-neurology

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2824940/

https://www.psychologytoday.com/intl/articles/200705/quirky-minds-hypergraphia-river-words

https://www.cambridge.org/core/journals/the-british-journal-of-psychiatry/article/hypergraphia-psychiatry-in-pictures/49D573EA3CB274727DF7261C8400C8E2

https://www.theguardian.com/education/2004/mar/18/research.highereducation

https://www.rxlist.com/hypergraphia/definition.htm#:~:text=Hypergraphia%3A%20The%20driving%20compulsion%20to,even%20to%20compile%20a%20dictionary.

https://vocal.media/psyche/the-compulsion-to-write

https://psycnet.apa.org/record/1994-45943-001

https://www.researchgate.net/publication/50250268_Mania_After_Administration_of_Cholinesterase_Inhibitors_in_Patients_With_Dementia_and_Comorbid_Bipolar_Disorder_Two_Case_Reports

https://onelook.com/?loc=beta3&w=hypergraphia&mentions=1

Tarix : 7 fevral 2025