Mavi-yanaqlı amazon ("Amazona dufresniana")- Həmçinin mavi-yanaqlı tutuquşu və ya Dufren amazonu kimi tanınan, "Psittacidae" ailəsinin "Arinae" yarımfəsiləsinə aid olan və Afrika və Yeni Dünya tutuquşularını əhatə edən bir quş növü. Braziliya, Qvianada və Venesuelada tapılır. Taksonomiya və sistematika Mavi-yanaqlı amazon monotipik bir növdür. Əvvəllər indiki qırmızıqaş amazon ("A. rhodocorythra") mavi-yanaqlı amazonun yarımnövü kimi qəbul edilirdi, bəzən isə hər ikisi qırmızıquyruq amazonun ("A. brasiliensis") yarımnövləri hesab olunurdu. Bu növün xüsusi epiteti fransız zooloqu Lui Dufrenin şərəfinə verilmişdir. Təsvir Mavi-yanaqlı amazon 34-37 sm uzunluğunda və 481-615 qram çəkiyə malikdir. Erkək və dişi fərdlər eyni görünüşə malikdir. Yetkin fərdlər əsasən yaşıldır. Onların göz ətrafı və dərhal alın hissəsi oxra rəngindədir. Alnın qalan hissəsi və tacın böyük hissəsi sarıdır və lələklərin ucları yaşıldır. Üzün aşağı hissəsi, boynun yanları və boğazın yanları bənövşəyi-mavi rəngdədir. Ənsəsi, üst hissələrin qalan hissəsi və alt hissələri yaşıldır. Ənsə və boynun yan lələklərinin qara kənarları var ki, bu da onlara qabırğalı görünüş verir. Quyruq lələkləri yaşıldır və xarici lələklərdə daha geniş sarı ucları var. Qanadların karpal kənarı sarımtıl-yaşıl, birinci dərəcəli lələkləri qaradır və xarici hissələri mavi rəngdədir. Daxili ikinci dərəcəli lələklər yaşıldır və açıq mavi ucları var, xarici lələklər isə parlaq sarı və ya narıncı rəngdədir və onların da açıq mavi ucları var. Gözləri qaradır, dimdiyi tünd rəngdədir və üst çənəsində qırmızı əsas var, ayaqları və dırnaqları bozdur. Cavan fərdlər yetkinlərə bənzəyir, lakin başlarında daha az mavi və tacda daha solğun sarı rəng var. Yayılması və yaşayış yeri Mavi-yanaqlı amazon Venesuelanın şərqindən Qayana, Surinam və Fransa Qvianasına qədər, həmçinin cənubdan Braziliyanın şimalına qədər tapılır. Növün yaşayış yeri tələbləri yaxşı başa düşülməyib. Venesuela/Qayana tepui zonasında rütubətli düzənlik meşələrində və dağətəyi ərazilərdə rast gəlinir. Surinamda ilin bir hissəsində sahil qum təpələrindəki meşələrdə tapılır. Dəniz səviyyəsindən (Venesuelada) 1,700 metr yüksəkliyə qədər yayılıb. Hərəkət Mavi-yanaqlı amazon ümumiyyətlə yerli quş hesab olunur, lakin bəziləri Surinamın daxili və sahil bölgələri arasında mövsümi köçlər edir. Ümumiyyətlə təxminən 30 quşdan ibarət tək növlü sürülər halında hərəkət edir. Qidalanma Mavi-yanaqlı amazon əsasən meşə təpəsində qidalanır. Onun qidası demək olar ki, məlum deyil; digər "Amazona" tutuquşuları kimi toxum, meyvə və çiçəklərdən ibarət olduğu güman edilir. Çoxalma Mavi-yanaqlı amazonun çoxalma biologiyası haqqında məlumatların əksəriyyəti, əsarətdə olan quşlardan əldə edilmişdir. Əsarətdə onların, yumurta sayı üçdür və inkubasiya müddəti 23-26 gündür. Səs və çağırışlar Mavi-yanaqlı amazon qidalanma zamanı istisna olmaqla, çox səs çıxarır. Xarakterik çağırışlardan biri "yüksək, qısıq və boğazlı 'queenk-queenk-queenk...' səsidir, bu səs həm oturarkən, həm də uçuş zamanı verilir. Həmçinin daha kobud notlar və qurultulu, cığırğan oxşar mahnılar da çıxarırlar." Status "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) mavi-yanaqlı amazonu "Zəif" kimi qiymətləndirib.
https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-cheeked_amazon
https://ebird.org/species/blcpar2
https://www.parrots.org/encyclopedia/blue-cheeked-amazon
https://xeno-canto.org/species/amazona-dufresniana
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/blue-cheeked-amazon-amazona-dufresniana
https://www.inaturalist.org/taxa/18994-Amazona-dufresniana
https://ebird.org/species/blcpar2/L1243886
https://animalia.bio/blue-cheeked-amazon#google_vignette
https://zoo-ekzo.com/en/node/3020
https://birdsoftheworld.org/bow/species/blcpar2/cur/introduction
Tarix : 14 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
