Mavi saqqallı dəbilqəbaş ("Oxypogon cyanolaemus") - "Lesbiinae" yarımfəsiləsinin "Lesbiini" qəbiləsinə aid olan "koketlər" qrupundan olan kolibr növü. Bu növ yalnız Şimali Kolumbiyanın Sierra Nevada de Santa Marta bölgəsində yayılmışdır. Taksonomiya və sistematika Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilər əvvəllər "səqəl dəbilqəli kolibrilər" ("Oxypogon guerinii") adlanan növün yarımnövü hesab olunurdu. 2013-cü ildə aparılan biometrik və lələk məlumatlarına əsaslanan araşdırma nəticəsində dəbilqəli kolibrilər dörd ayrı növə bölündü və Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilər müstəqil növ statusu qazandı. Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilər monotipik növdür. Təsvir Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilər təxminən 11,5 sm uzunluğundadır. Qısa və düz bir dimdiyə malikdir. Erkək fərdlərdə uzun qara və ağ lələklərdən ibarət dəbilqə və əsasən tünd rəngli üz hissəsi ilə birlikdə, buff rəngli ağ "yaxalıq" mövcuddur. Üst hissələri zeytun yaşılı rəngdədir. Boğazında nazik ağ və mərkəzində bənövşəyi mavi zolaq var. Alt hissələrin qalanı zeytun rəngli ləkələrlə örtülü buff rəngindədir və quyruqaltı örtükləri buff rəngli ağdır. Quyruq orta uzunluqdadır. Mərkəzi quyruq lələklərinin üst tərəfi tünd zeytun rəngində, digər lələklər isə ağ rəngli və qırmızımtıl tünd qırçıllı uclara malikdir. Alt tərəfi krem rəngli və enli zeytun rəngli uclarla örtülüdür. Dişi fərdlər erkəklərə bənzəyir, lakin dəbilqə və saqqaldan məhrumdur, ümumilikdə daha solğun rəngli və ağ boğazlıdır. Cavan fərdlər isə dişilərə bənzəyir, lakin ağ boğazdan məhrumdur. Yayılması və yaşayış mühiti Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilər yalnız Şimali Kolumbiyanın təcrid olunmuş, Sierra Nevada de Santa Marta bölgəsində tapılır. Bu növ 3,000 ilə 4,800 metr yüksəklikdəki "páramo" çəmənliklərində yaşayır. Hərəkət Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilərin hərəkətləri haqqında məlumat yoxdur. Qidalanma Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilərin qidalanma üsulu və dieti haqqında çox az məlumat mövcuddur. Bu növün nektar ilə qidalandığı bir neçə ot və kolda müşahidə edilmişdir. Həm hərəkətsiz, həm də çiçəklərə yapışaraq qidalandığı görülmüşdür. Əsas qida mənbəyi "Libanothamnus occultus" bitkisidir. Çoxalma Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilərin çoxalma dövrü haqqında məlumat yoxdur. Səslər Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibrilərin səsləri haqqında məlumat toplamaq üçün "Xeno-canto" platformasında iki və "Cornell Universitetinin Macaulay Kitabxanası"nda 13 səs yazısı mövcuddur. Status "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) Mavi saqqallı dəbilqəbaş kolibriləri "Kritik Təhlükə Altında" olan növ kimi qiymətləndirib. Onun populyasiyası 250 yetkin fərddən azdır və azalma tendensiyası göstərir.

İstinadlar

https://ebird.org/species/bubhel1

https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-bearded_helmetcrest

https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/blue-bearded-helmetcrest-oxypogon-cyanolaemus

https://www.manakinnaturetours.com/the-story-of-the-expedition-of-the-blue-bearded-helmetcrest/

https://xeno-canto.org/species/Oxypogon-cyanolaemus

https://www.inaturalist.org/taxa/367516-Oxypogon-cyanolaemus

https://birdsoftheworld.org/bow/species/bubhel1/cur/introduction

https://animalia.bio/blue-bearded-helmetcrest

https://birdsonashoestring.wordpress.com/2017/03/02/search-for-the-rarest-hummingbird-in-the-world-the-blue-bearded-helmetcrest/

https://dibird.com/species/blue-bearded-helmetcrest/

Tarix : 14 fevral 2025