Mavi-örtüklü bizquyruq (Chalcostigma stanleyi) - "Lesbiinae" yarımfəsiləsinin, "Lesbiini" qəbiləsinə aid olan, "koketlər" qrupundan, bir kolibr növü. Taksonomiya və sistematika "Chalcostigma" cinsinin taksonomiyası hələ də qeyri-müəyyəndir. "Amerika Ornitologiya Cəmiyyəti"nin "Cənubi Amerika Təsnifat Komitəsi" (SACC) bu cinsin "Oxypogon" cinsi ilə birləşdirilməsi təklifini nəzərdən keçirir. Mavi-mantel bizquyruqun üç tanınmış yarımnövü var: nominal yarımnöv "C. s. stanleyi" (Bourcier, 1851), "C. s. versigulare" (Zimmer, 1924) və "C. s. vulcani" (Gould, 1852). Təsvir Mavi-örtüklü bizquyruq 12-13 sm uzunluğundadır, erkəklərin çəkisi təxminən 6,2 q, dişilərin isə 4,5 q-dır. Hər iki cinsin qısa və düz qara dimdiyi və göz arxasında kiçik ağ ləkəsi var. Erkək fərdlərin nominal yarımnövü ümumilikdə tünd qonur rəngdədir. Başın üstü və ensə hissəsi tünd yaşıl parıltıya, arxası bənövşəyi-göy rəngə, quyruqüstü örtükləri isə firuzəyi rəngə malikdir. Mürəkkəb quyruğu polad mavisi rəngdədir. Onların boğazında dar bir lələk zolağı var ki, çənə altında zümrüd yaşılı rəngdədir və aşağıya doğru çəhrayıdan bənövşəyi-göy və ya göy-mor rəngə keçid edir. Dişi fərdlər oxşardır, lakin boğaz zolağı yalnız çənə altında yaşıl rəngdədir və xarici quyruq lələklərinin ucları açıq rənglidir. Cavan fərdlər dişilərə bənzəyir. "C. s. versigulare" yarımnövünün bütün üst hissələri (təkcə arxa deyil) tünd bənövşəyi-göy rəngindədir və boğaz zolağının aşağı hissəsindəki çəhrayıdan, bənövşəyi rəngə keçid nominal yarımnövdən daha daradır. "C. s. vulcani" yarımnövü "versigulare" yarımnövünə bənzəyir, lakin boğaz zolağının aşağı hissəsi göy-boz və ya boz-bənövşəyi rəng alır. Yayılması və yaşayış mühiti Mavi-örtüklü bizquyruqun nominal yarımnövü Ekvadorun And dağlarının hər iki yamacında, Karki və Azauy departamentləri arasında tapılır. "C. s. versigulare" yarımnövü Peru Andlarının şərq yamacında, Maranyon çayının şərqindən cənuba doğru, Huanuko departamentindəki Kordilyera Karpishə qədər, həmçinin qərb yamacında Kordilyera Blankada yayılıb. "C. s. vulcani" yarımnövü isə, cənubi Perudan mərkəzi Boliviyadakı Koçabamba departamentinə qədər olan şərqi And yamacında tapılır. Mavi-örtüklü bizquyruq, qismən rütubətli "páramo" çəmənlikləri və "jalca" bitki örtüyü olan dik, qayalı yamacları məskun edir. Bu mənzərələrdə o, əsasən "Polylepis" və "Gynoxys" meşəliklərinə üstünlük verir. Ümumiyyətlə, 3,000 ilə 4,200 metr yüksəklikdə rast gəlinir, lakin 2,200 metrə qədər aşağı və 4,500 metrə qədər yüksək ərazilərdə də qeydə alınıb. Hərəkət Mavi-örtüklü bizquyruqun ağır hava şəraitində, müvəqqəti olaraq aşağı ərazilərə köçdüyü məlumdur, buna görə də fərziyyə edilir ki, o, mövsümi yüksəklik miqrasiyası da edir. Qidalanma Mavi-örtüklü bizquyruq kiçik çiçəklərin nektarı ilə, məsələn, "Berberis", "Gaultheria", "Ribes" və "Gentiana" bitkiləri ilə qidalanır. Qidalanma ərazilərini qoruyur. "Gynoxys" yarpaqlarının alt tərəfindən, kiçik həşəratları toplayaraq onlara yapışdığı müşahidə edilmişdir. Həmçinin, sıx otlar və ya qayalar arasında tullanaraq həşəratları toplayır və bəzən qanad üstündə həşəratları tutmaq üçün qısa uçuşlar edir. Çoxalma Mavi-örtüklü bizquyruqun, yağış mövsümündə çoxaldığı güman edilir. Kolibrlər üçün tipik olduğu kimi, yalnız dişi fərd iki ağ yumurtanı inkubasiya edir. Çoxalma fenologiyası haqqında başqa məlumat yoxdur. Səslər Mavi-örtüklü bizquyruqun çağırışları "aşağı enən cırıltılı cığırltı və ardınca daha yumşaq yüksələn not" və ya "aşağı enən 'tseetsitsitsitsitr-whee-tsew' və onun versiyaları" kimi təsvir edilmişdir. Status "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) mavi-mantel bizquyruqu "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kimi qiymətləndirib. Geniş yayılma sahəsinə malikdir, lakin populyasiya ölçüsü məlum deyil və azalma tendensiyası göstərir. Ümumiyyətlə kifayət qədər geniş yayılsa da, "Polylepis" meşələrinin məhv edilməsi və təbii çəmənliklərin otlaq sahələrinə çevrilməsi səbəbindən yerli səviyyədə təhlükə altındadır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-mantled_thornbill
https://ebird.org/species/blmtho1
https://www.oiseaux.net/birds/blue-mantled.thornbill.html
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/blue-mantled-thornbill-chalcostigma-stanleyi
https://www.inaturalist.org/taxa/5903-Chalcostigma-stanleyi
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=A9F8C65816E9B135
https://xeno-canto.org/species/chalcostigma-stanleyi
https://birdsoftheworld.org/bow/species/blmtho1/cur/introduction
https://animalia.bio/blue-mantled-thornbill
https://www.glennbartley.com/naturephotography/birds/BLUE-MANTLED%20THORNBILL.html
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
