Mavi dimdikli kuraso (Crax alberti) - "Cracidae" fəsiləsinə aid olan və yalnız Kolumbiyada yaşayan quş növü. Taksonomiya və sistematika Mavi dimdikli kuraso monotipik növdür. Lakin əvvəllər bu növə "sarı düyməli kuraso" (Crax daubentoni) yarımnövü kimi daxil idi. "C. annulata" növünün holotipinin, dişi mavi dimdikli kuraso olduğu müəyyən edilmişdir. Təsvir Mavi dimdikli kuraso 82,5 ilə 92,5 sm uzunluğunda və 3,2 ilə 3,6 kq çəkiyə malikdir. Erkəklər əsasən qara rəngli olub, ağ quyruqaltı və quyruq ucuna malikdir. Dişilər də əsasən qara rənglidir, lakin onların alt qarın və quyruqaltı hissələri qırmızımtıldır. Onların qanadlarında və quyruğunda incə ağ zolaqlar var, nadir hallarda "zolaqlı" morf olan fərdlərdə sinə və qarın hissələrində də, zolaqlar mövcuddur. Hər iki cinsin qaldırıla bilən lələkli dəbilqəsi var: erkəklərdə qara, dişilərdə isə qara və ağ rənglidir. Yayılması və yaşayış mühiti Mavi dimdikli kuraso yalnız Şimali Kolumbiyada tapılır. Onun əvvəlki yayılma sahəsi 106,700 kvadrat kilometr idi. İndi isə yüksək dərəcədə parçalanmış və kiçik populyasiyaları La Guajira və Magdalena departamentlərindən Antioquia və Boyaca departamentlərinə qədər uzanır, cəmi 2,090 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir. Bu növ tropik və yuxarı tropik zonlarda pozulmamış meşələrdə yaşayır, əsasən dəniz səviyyəsindən 600 metr yüksəkliyə üstünlük verirlər. Lakin əvvəllər 1,200 metr yüksəkliyə qədər rast gəlinirdi. Magdalena vadisindəki "Serranía de las Quinchas" bölgəsi, mavi dimdikli kurasoların son yaşayış qabiliyyəti olan populyasiyasına ev sahibliyi edir. Qidalanma Mavi dimdikli kuraso əsasən yerdə qidalanır. Onun dieti geniş şəkildə öyrənilməsə də, meyvələr, qurdlar və həşəratlarla qidalandığı məlumdur. Həmçinin, həzmə kömək üçün qum və kiçik daşlar da qəbul edir. Çoxalma Mavi dimdikli kurasolar cinsi yetkinliyə üç yaşında çatır. Onların çoxalma mövsümü dekabrın ortalarından martın əvvəllərinə qədər davam edir. Bu növün monoqam olduğu bildirilir. Böyük bir yuva quraraq onu sıx üzüm kolları arasında gizlədir. Yuva əsasən alt meşə və alt təbəqə arasında yerləşir. Bir dəstədə iki ilə üç yumurta olur. Yumurtalar 32 gün müddətində inkubasiya olunur və tam lələklə çıxır. Səslər Erkək mavi dimdikli kurasolar yerdən "gurultu" səsi çıxarır: "4-5 hecalı dərin notlar seriyası... təkrar-təkrar, 'hmm...hmh...hmm...hmm...hmh'". Hər iki cins həyəcan siqnalı verir: "yumşaq, yüksək tonlu fit sesi 'peh-weeeéoh' və ya 'pehoo'"kimi səslənir. Status "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) mavi dimdikli kurasonu "Kritik Təhlükə Altında" olan növ kimi qiymətləndirib. Onun populyasiyası 1,500 yetkin fərddən azdır və populyasiya parçalanmış və azalma tendensiyası göstərir. Meşələrin qırılması və ovçuluq əsas təhlükələrdir. Santander departamentindəki "ProAves El Paujil Quş Qoruğu" 2003-cü ildə xüsusilə bu növün bir populyasiyasını qorumaq üçün yaradılmışdır. Qapalı şəraitdə çoxalma uğurla həyata keçirilmişdir. Təhlükələr Mavi dimdikli kurasolar üçün əsas təhlükələrdən biri yaşayış mühitinin itirilməsi və parçalanmasıdır. Yaşayış mühitinin itirilməsi Kolumbiya hökumətinin herbisidlərin geniş istifadəsindən qaynaqlanır. Meşələr həmçinin kənd təsərrüfatı, mal-qara, neft çıxarılması və mədən işləri üçün qırılır. Mavi dimdikli kurasoların yaşayış mühitinin təxminən 98%-99%-i itirilmişdir. Mühafizə tədbirləri 1991-ci ildə "Beynəlxalq Quşları Qoruma Şurası" "ABŞ Balıq və Vəhşi Təbiət Xidmətinə" mavi dimdikli kurasonu "Nəsli Kəsilmək Təhlükəsində Olan Növlər Aktı"na əlavə etmək üçün müraciət etdi. Növ 2013-cü ildə akt üzrə "nəsli kəsilmək təhlükəsində olan" kimi siyahıya alındı.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-billed_curassow

https://ebird.org/species/bubcur1

https://abcbirds.org/bird/blue-billed-curassow/

https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/blue-billed-curassow-crax-alberti

https://nationalzoo.si.edu/animals/blue-billed-curassow

https://www.inaturalist.org/taxa/2050-Crax-alberti

https://lazoo.org/explore-your-zoo/our-animals/birds/blue-billed-curassow/

https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=9260D3DD345F6787

https://www.biologicaldiversity.org/species/birds/blue-billed_curassow/natural_history.html

https://scz.org/animal/blue-billed-curassow

Tarix : 14 fevral 2025