Mavi-boyun arxalı tutuquşu (Tanygnathus lucionensis)-həmçinin mavi-taclı yaşıl tutuquşu, Luzon tutuquşu, Filippin yaşıl tutuquşu və yerli adı ilə "pikoy" kimi tanınan, Filippinin hər yerində və İndoneziyanın Talaud adalarında yaşayan bir tutuquşu növü. Təsvir Bu orta ölçülü bir tutuquşudur, uzunluğu təxminən 31 sm-dir. Əsasən yaşıldır, lakin arxa baş və boyun arxası açıq mavi, belin alt hissəsi və sağrı açıq mavi, qara örtüklər üzərində narıncı-qəhvəyi rəngli lələklər və qaradöş qanad altı örtükləri ilə, yaşıl qanad altı örtükləri var. Taksonomiya 1760-cı ildə fransız zooloq Mathurin Jacques Brisson özünün "Ornithologie" əsərində mavi-boyun arxalı tutuquşunun təsvirini daxil etdi. Bu təsvir Filippinlərin Luzon adasından toplanmış nümunəyə əsaslanırdı. O, fransız dilində "Le perroquet de l'Isle de Luçon" və latın dilində "Psittacus lucionensis" adlarını istifadə etdi. Brisson latın adlar yaratmışdı, lakin bu adlar binominal sistemə uyğun deyildi və "Beynəlxalq Zooloji Nomenklatura Komissiyası" tərəfindən tanınmır. 1766-cı ildə isveçli təbiətşünas Karl Linney "Systema Naturae" əsərinin on ikinci nəşrini yeniləyərkən, Brisson tərəfindən əvvəlcə təsvir edilmiş 240 növü daxil etdi. Bunlardan biri də, mavi-boyun arxalı tutuquşu idi. Linney qısa bir təsvir verdi, binominal ad olaraq "Psittacus lucionensis"-i istifadə etdi və Brissonun əsərini istinad etdi. Növün epiteti olan "lucionensis" Filippinlərin Luzon adasından gəlir. Bu növ indi 1832-ci ildə alman təbiətşünası Johann Wagler tərəfindən təqdim edilmiş "Tanygnathus" cinsinə daxildir. Yarımnövlər "Tanygnathus lucionensis lucionensis": Luzon və Mindoro, Filippin. "Tanygnathus lucionensis hybridus": Polillo adaları, Filippin. Başın üstündəki mavi rəng daha az genişdir və bənövşəyi çaları var. Qanad örtüklərində daha çox yaşıl rəng var. "Tanygnathus lucionensis salvadorii": Cənub Filippin (Sulu arxipelaqı daxil). "Tanygnathus lucionensis talautensis": Mərkəzi və cənub Filippin və Talaud adaları (İndoneziya). Yayılması və ekologiya Bu növ, Filippinin hər yerində geniş yayılmışdır. Üç yarımnöv Filippinə endemikdir: "T. l. lucionensis" (Luzon və Mindoro), "T. l. hybridus" (Polillo adaları) və "T. l. salvadorii" (cənub Filippin, Sulu arxipelaqı daxil). Sonuncu yarımnöv olan "T. l. talautensis" Filippinin Visayas və Mindanao adaları qrupunda yaşayır və İndoneziyanın Talaud adalarına qədər yayılmışdır. Qorunma statusu "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) bu quşu, "təhlükəyə yaxın" kimi qiymətləndirib və populyasiyanın azalmaqda olduğunu bildirib. Təxminən 1500-7000 yetkin fərd qaldığı təxmin edilir. Negros və Siquijor adalarında növün əksər ərazilərdən yox olması müşahidə edilmişdir. Yaşayış mühitinin itməsi və ovlanma səbəbindən, bu növ , Mindoro və Palavan adaları istisna olmaqla, əksər adalarda nadir hala gəlib. "Katala Fondu" Palavanda bu quşun qanunsuz ticarətinin artması ilə bağlı narahatlıq bildirib. Bu növ "Bataan Milli Parkı", "Quezon Mühafizə Olunan Landşaftı" və "Puerto Prinsesa Yeraltı Çay Milli Parkı" kimi bir neçə qorunan ərazidə tapılır, lakin kağız üzərində qorunma olsa da, bu ərazilərdə meşələrin qırılması və ovlanma davam edir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-naped_parrot
https://ebird.org/species/blnpar1
https://www.parrots.org/encyclopedia/blue-naped-parrot
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/blue-naped-parrot-tanygnathus-lucionensis
https://xeno-canto.org/species/Tanygnathus-lucionensis
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=9A1856F5FF70CF6C
https://uk.inaturalist.org/taxa/19279-Tanygnathus-lucionensis
https://animalia.bio/blue-naped-parrot
https://www.oiseaux.net/birds/blue-naped.parrot.html
https://birdsoftheworld.org/bow/species/blnpar1/cur/introduction
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
