Mavi-boğazlı tukan (Aulacorhynchus caeruleogularis), tukankimilər (Ramphastidae) fəsiləsinə aid olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Mavi-boğazlı tukan əvvəllər "zümrüd tukanı"nın (Aulacorhynchus prasinus sensu lato) çoxsaylı yarımnövlərindən idi. 2008-ci ildə "Beynəlxalq Ornitologiya Komitəsi" (IOC) bu yarımnövlərdən 10-nu ayıraraq yeddi yeni növ yaratdı, onlardan biri mavi-boğazlı tukan idi. "BirdLife International"ın "Dünya Quşlarının Təlimat Kitabı" (HBW) bu qərarı dəstəklədi. 2016-cı ildə "IOC" "bənövşəyi-boğazlı tukan" (A. cognatus) mavi-boğazlı tukan ilə birləşdirdi və "HBW" yenə də, bu qərarı dəstəklədi. Lakin "Amerika Ornitologiya Cəmiyyəti"nin "Şimal və Cənubi Amerika Təsnifat Komitələri" və "Clements" taksonomiyası bu dəyişikliyi qəbul etmədi. "IOC" və "HBW" tərəfindən mavi-boğazlı tukanın iki yarımnövü tanınır: -Nominal yarımnöv mavi-boğazlıtukan "A. c. caeruleogularis" - (Gould, 1853) -Bənövşəyi-boğazlı tukan "A. c. cognatus" - (Nelson, 1912): Digər adlar arasında Nelson tukanı və Goldman mavi-boğazlı tukanı da istifadə olunur. Təsvir Bütün tukankimilərdə olduğu kimi, mavi-boğazlı tukanın da böyük bir dimdiyi var. Yetkin fərdlər 29-37 sm uzunluğunda və təxminən 120-185 qram çəkiyə malikdir. Cinslər görünüş baxımından eynidir, lakin dişilər ümumiyyətlə daha kiçik və daha qısa dimdiyə malikdir. Dimdiyi qara rəngli olub, üst hissəsində geniş sarı zolaq və əsasında ağ şaquli zolaq var. Nominal yarımnövün dimdiyinin əsası yaxınlığında qırmızımtıl ləkə var. "A. c. cognatus"-da bu ləkə yoxdur. Hər iki yarımnövün lələkləri əsasən yaşıl rəngdədir, digər "Aulacorhynchus" növləri kimi və alt hissələri üst hissələrdən bir qədər açıq rənglidir. Nominal yarımnövün başının üstü tünd qəhvəyi, ensə və üst arxa hissəsi sarımtıl qəhvəyi rəngdədir. "A. c. cognatus"-un başı və ensəsi demək olar ki, təmiz yaşıl rəngdədir. Gözləri tünd qəhvəyi rəngdədir və ətrafı daha tünd çılpaq dəri ilə əhatə olunub. Aşağı üz və boğaz hissələri tünd mavi rəngdədir. Quyruqaltı örtükləri və quyruğun alt tərəfi qəhvəyi rəngdədir. Quyruğun üst tərəfinin əsası yaşıl rəngdədir, sona doğru mavi rəngə keçid edir və lələklərin ucları qəhvəyi rəngdədir. Cavan fərdlər yetkinlərdən daha boz rəngdədir və quyruq uclarındakı qəhvəyi rəng daha tünd və kiçikdir. Yayılması və yaşayış mühiti Mavi-boğazlı tukankiməsinin nominal yarımnövü Kosta-Rikanın böyük hissəsində və Panamanın qərbində Veraguas əyalətinə qədər yayılmışdır. "A. c. cognatus" isə Panamanın mərkəzi və şərq hissələrində və Kolumbiyanın Çoko departamentində bir qədər tapılır. Kosta-Rikada 800-3,000 metr, Panamada isə 600-2,400 metr yüksəklikdə rast gəlinir. Əsasən rütubətli dağ meşələrində yaşayır, lakin ikinci dərəcəli meşələr, kolluqlar, otlaqlar və plantasiyalar kimi daha açıq mənzərələrdə də tapılır. Hərəkət Mavi-boğazlı tukan köçəri deyil. Sosial davranış Mavi-boğazlı tukan sosial bir quşdur və tez-tez 10-a qədər fərddən ibarət qruplar halında toplaşır. Qidalanma Mavi-boğazlı tukan əsasən oturaraq qidalanır. Dieti genişdir və müxtəlif meyvələr, həşəratlar və quşlar, yumurtalar, kərtənkələlər və ilanlar kimi onurğalı heyvanlarla qidalanır. Çoxalma Mavi-boğazlı tukanın çoxalma mövsümü martdan avqusta qədər davam edir. Ağac deşiklərində, təbii və ya ağacdələnlər tərəfindən tərk edilmiş yuvalarda yuva qurur. Yuvalar yer səviyyəsindən 27 metr yüksəklikdə ola bilər. Bir dəstədə adətən üç və ya dörd yumurta olur, lakin bu say bir ilə beş arasında dəyişə bilər. Hər iki cins yumurtaları qoruyur, lakin dişi daha çox vaxt sərf edir. İnkubasiya müddəti 16 gün, uçma isə yumurtadan çıxdıqdan 42-45 gün sonra baş verir. Səslər Mavi-boğazlı tukankiməsinin əsas səsi "yüksək, uzaqdan eşidilən, quru rrip rrrip rrip rrip və ya curré curré curré... tez-tez dəqiqələrlə davam edir". Uçuş zamanı qanadları vızıltı səsi çıxarır. Status "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) mavi-boğazlı tukanı "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kimi qiymətləndirib. Populyasiya ölçüsü məlum deyil, lakin sabit olduğu güman edilir. Lakin yaşayış mühitinin məhv edilməsinə qarşı həssasdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-throated_toucanet
https://ebird.org/species/emetou4
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/blue-throated-toucanet-aulacorhynchus-caeruleogularis
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=3CCF0E8398CC02AE
https://xeno-canto.org/species/Aulacorhynchus-caeruleogularis
https://animalia.bio/blue-throated-toucanet#google_vignette
https://www.inaturalist.org/taxa/362470-Aulacorhynchus-prasinus-caeruleogularis
https://www.oiseaux.net/birds/blue-throated.toucanet.html
https://app.birda.org/species-guide/11067/Blue-throated_Toucanet
https://www.jungledragon.com/specie/28396/blue-throated_toucanet.html
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
