Mavi baltadimdik ("Cyanocompsa parellina") - "Cardinalidae" fəsiləsinə aid olan bir ötücü quş növüdür. Beliz, El Salvador, Qvatemala, Honduras, Meksika və Nikaraquada rast gəlinir. Taksonomiya və sistematika Fransız təbiətşünası Şarl Lüsien Bonapart 1850-ci ildə mavi baltadimdiyi "Passerina parellina", daha sonra isə "Cyanoloxia parellina" adı ilə təsvir etmişdir. Alman ornitoloq Jan Kabanis 1861-ci ildə "Cyanocompsa" cinsini təyin etmiş və növə hazırkı binominal adını vermişdir. Mavi baltadimdik öz cinsinin yeganə növüdür. Dörd yarımnövü var: nominal yarımnöv "Cyanocompsa parellina parellina", "C. p. beneplacita", "C. p. indigotica" və "C. p. lucida". Sonuncu bəzən "C. p. beneplacita" yarımnövünə daxil edilir. Təsvir Mavi baltadimdiyin nominal yarımnövü 13–14 sm uzunluğundadır. Erkəklərin çəkisi 11–24 qram, dişilərin isə 9,8–21 qram arasındadır. Nominal erkək fərd müxtəlif mavi çalarlara malikdir: alın və yanaqlar göy mavi, üst hissələr qaraya yaxın mavi, bel hissəsi ultramarin, çənədən qarın hissəsinə qədər olan alt hissələr isə tünd mavi rəngdədir. Yetkin və cavan dişi fərdlər ümumilikdə tünd qəhvəyi rəngdədir, qarın hissəsində qırmızımtıl çalarlar var. Cavan erkək fərd isə ümumilikdə boz-mavi rəngdədir, qarın hissəsində qəhvəyi çalarlar var. Nominal yarımnövlə müqayisədə, "C. p. beneplacita" erkəyi daha solğun mavi, dişisi isə daha açıq rəngli və qarın hissəsində daha az qırmızımtıl çalarlara malikdir. "C. p. lucida" erkəyinin mavi rəngi nominal və "C. p. beneplacita" arasındadır, başının daha böyük hissəsi göy mavi rəngdədir. Dişi fərd "beneplacita" yarımnövünə bənzəyir. "C. p. indigotica" erkəyi tünd indigo rəngdədir, açıq hissələri isə mavi rəngdədir; dişi fərd nominaldan daha açıq qəhvəyi rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti Mavi baltadimdiyin nominal yarımnövü ən geniş yayılmışdır. Şərqi Meksikanın Verakrus ştatından cənub və şərqə doğru Beliz, Qvatemala, Honduras və El Salvador vasitəsilə şimal-qərbi Nikaraquaya qədər rast gəlinir. "C. p. beneplacita" əsasən şimal-şərqi Meksikanın Nuevo Leon ştatında məhdudlaşır, bəzən Texas və Luizianaya da səpələnir. "C. p. lucida" şimal-şərqi və şərqi Meksikada tapılır. "C. p. indigotica" qərbi Meksikada Sinaloadan cənuba, Oaxaka və Çiapasa qədər yayılmışdır. Mavi baltadimdik sıx bitki örtüyü olan ərazilərdə, kolluqlarda, meşə altı və kənar hissələrdə yaşayır. Meksikada 1,800 metr, Qvatemalada isə 900 metr yüksəklikdə rast gəlinir. Qidalanma Mavi baltadimdik tək-tək və ya cüt-cüt aşağı bitki örtüyü arasında yem axtarır. Qidası haqqında dəqiq məlumat yoxdur. Çoxalma Mavi baltadimdiyin çoxalma biologiyası haqqında az məlumat var. Yuvalar təsvir edilmişdir; köklər və digər incə bitki materiallarından hazırlanmış fincan şəklində olur və kolluqlarda yerləşir. Yuva 2 və ya 3 yumurtadan ibarətdir. Səslər Mavi baltadimdiyin mahnısı "şirin, bir qədər kədərli bir cığırma" kimi təsvir edilir. Çağırışı isə metalik bir səsdir. Status "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) mavi baltadimdiyi "Ən Az Narahatlıq Doğuran Növ" kimi qiymətləndirmişdir. Növ kifayət qədər tez-tez rast gəlinir və yaşayış mühitinin mülayim dərəcədə dəyişdirilməsini qəbul edə bilir.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Blue_bunting

https://ebird.org/species/blubun

https://www.audubon.org/field-guide/bird/blue-bunting

https://birdsoftheworld.org/bow/species/blubun/cur/introduction

https://www.sdakotabirds.com/species/blue_bunting_info.htm

https://www.chron.com/life/wildlife/article/blue-bunting-texas-18677224.php

https://ebirdr.com/bird/blue-bunting

https://www.birdwatchingacademy.com/blue-bunting/

https://www.birdspix.com/north-america/cardinals-piranga-tanagers-and-allies-cardinalidae/buntings/blue-bunting

http://vivanatura.tv/GuideVN/Animal/Animal/205

Tarix : 13 fevral 2025