Mavi-ağ qaranquş ("Pygochelidon cyanoleuca") - Nikaraquadan cənuba, Cənubi Amerikanın böyük bir hissəsində, çöllər və Amazon hövzəsi istisna olmaqla, çoxalan sərçəkimilər qrupuna aid bir quş növüdür. Cənub yarımnövü köçəridir və qışı Trinidad kimi şimal bölgələrə qədər uzanır, burada müntəzəm qonaqdır. Şimal yarımnövü isə, bu adada çoxalmaqda ola bilər. Taksonomiya Mavi-ağ qaranquş ilk dəfə 1817-ci ildə fransız ornitoloq Lui Pyer Viyo tərəfindən "Hirundo cyanoleuca" adı ilə təsvir edilmişdir. Onun təsviri Paragvaydan gətirildiyi düşünülən nümunəyə əsaslanırdı. Elmi adı ingilis dilindəki ümumi adla eyni mənanı daşıyır. Bu növ əvvəllər "Notiochelidon" cinsinə aid edilirdi. Lakin 2005-ci ildə nəşr edilən filogenetik tədqiqat əsasında "Pygochelidon" cinsinə köçürüldü. Üç yarımnöv tanınır -"P. c. cyanoleuca" (Viyo, 1817) – Kosta Rikadan şimal və mərkəzi Cənubi Amerikaya qədər. -"P. c. peruviana" (Çapman, 1922) – Peru qərbi. -"P. c. patagonica" (d'Orbigny & Lafresnaye, 1837) – Cənubi Amerikanın cənubu. Təsvir Yetkin mavi-ağ qaranquş orta hesabla 11–12 sm uzunluğunda və təxminən 10 qram ağırlığındadır. Üst hissələri tünd mavi, alt hissələri isə ağ rəngdədir. Qanadların altı və qısa çəngəlli quyruğun alt tərəfi qaradır. Cavan fərdlər üstdən qəhvəyi, altdan isə açıq sarımtıl rəngdə olur və quyruqları daha az çəngəllidir. Səsi vızıltılı bir "dzzzhreeee" kimi səslənir. Yarımnövlər Nominativ yarımnöv olan "P. c. cyanoleuca" Nikaraqua və Trinidad cənubdan şimal-qərb Argentina, Paraqvay və Uruqvaya qədər yayılıb. Köçəri cənub yarımnövü "P. c. patagonica" daha böyükdür (13,5 sm), qanadlarının altı daha açıq rəngdədir və quyruqaltı örtükləri ağdır. "P. c. peruviana" yarımnövü Peru sahillərində, 2500 metr yüksəkliyə qədər rast gəlinir. Bu yarımnöv "patagonica"dan kiçikdir, quyruqaltı hissədə daha az ağ rəng var və qanadlarının altı daha tünddür. Yayılması və yaşayış yeri Bu qaranquş növü açıq sahələrdə, kənd və qəsəbələrdə, fermalarda və meşə açıqlıqlarında yaşayır. Mərkəzi Amerikada dağlıq ərazilərdə rast gəlinir, lakin digər yerlərdə düzənliklərdən 4000 metr yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə də tapıla bilər. Davranış və ekologiya Bu növ çoxalmayan dövrdə kiçik sürülər halında olur. Mavi-ağ qaranquşu əsasən havada tutduğu həşəratlarla qidalanır; termit sürülərinin toplandığı yerlərdə müşahidə edilmişdir. Uçuşu adətən yelləncəkli və yumşaqdır, tez-tez tellərə və ya budaqlara qonur. Çoxalma Mavi-ağ qaranquşun yastı saman yuvası hər iki yetkin fərd tərəfindən təbii və ya süni boşluqlarda (ağac oyuqları, qaya yarıqları və körpülər daxil olmaqla) inşa edilir. Cənubda yuva 6 ağ yumurta ilə qurulur, şimalda isə 2-3 yumurta olur. Yumurtalar hər iki valideyn tərəfindən 15 gün müddətində inkubasiya edilir. Balalar hər iki valideyn tərəfindən 26 gün ərzində qidalandırılır və uçmağa başlayır, lakin iki ayadək valideynlərlə birlikdə yatmaq üçün yuvaya qayıda bilərlər. İki nəsil bala mümkündür. Status Bu geniş yayılmış və sevilən növ meşələrin qırılması və insan məskənlərinin artması nəticəsində daha da geniş yayılmışdır. Buna görə də "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) tərəfindən təhlükə altında olan növ kimi qəbul edilmir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Blue-and-white_swallow
https://ebird.org/species/bawswa1
https://birdsoftheworld.org/bow/species/bawswa1/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/taxa/68826-Pygochelidon-cyanoleuca
https://animalia.bio/blue-and-white-swallow#google_vignette
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/blue-and-white-swallow-pygochelidon-cyanoleuca
https://www.markeisingbirding.com/index/blue-and-white-swallow
http://www.arthurgrosset.com/sabirds/blue-and-whiteswallow.html
https://observation.org/species/76680/
https://thenatureadmirer.com/2019/03/04/blue-and-white-swallow-pygochelidon-cyanoleuca/
Tarix : 14 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
