Maurice Goldhaber (18 aprel 1911 – 11 may 2011) - Yəhudi əsilli avstriyalı-amerikalı nüvə fizik. O, nüvə quruluşu, neytrinolar və zəif qarşılıqlı təsir sahələrində mühüm kəşflər etmişdir. Onun tədqiqatları müasir hissəcik fizikası və astrofizikanın inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Erkən həyatı və təhsili Maurice Goldhaber 1911-ci ildə Avstriya-Macarıstan imperiyasının Lemberg (indiki Lvov, Ukrayna) şəhərində doğulmuşdur. Vyana Universitetində fizika təhsili almış və 1934-cü ildə doktorluq dərəcəsini müdafiə etmişdir. Nasistlər hakimiyyətə gəldikdən sonra İngiltərəyə mühacirət etmiş, daha sonra ABŞ-a köçmüşdür. Elmi nailiyyətləri Nüvə fizikasında ilk kəşfləri 1936-cı ildə James Chadwick ilə birlikdə neytronun yüngül elementlər tərəfindən udulmadığını göstərdi. Bu, neytronların nüvə reaksiyalarında necə iştirak etdiyini daha yaxşı anlamağa kömək etdi. Goldhaber-Qertruda Seaborg təcrübəsi nəticəsində 1940-cı illərdə nüvə təhlilində yeni metodlar inkişaf etdirdi. Neytrinonun helisitesinin ölçülməsi (1957) Maurice Goldhaber və komandası, neytrinonun yalnız sol-əl koordinat sistemində hərəkət etdiyini sübut etdi. Bu kəşf, zəif qarşılıqlı təsirin yalnız sol-əl hissəciklərə təsir etdiyini göstərdi və Standart Modelin inkişafında mühüm rol oynadı. Hissəcik fizikasına töhfələri Elektronun neytronun içində olmadığını göstərdi, bu da beta çürümə nəzəriyyəsinin inkişafına yardım etdi. Qara dəliklər və neytron ulduzlarının öyrənilməsində istifadə olunan nüvə proseslərinə dair tədqiqatlar apardı. Sonrakı karyerası və akademik fəaliyyəti Brookhaven Milli Laboratoriyasının direktoru olmuş və nüvə fizikası sahəsində bir çox yeni layihələrə rəhbərlik etmişdir. Tələbə və alimlərin yetişməsində mühüm rol oynamışdır. Mirası və elmi təsiri Nüvə və hissəcik fizikasına fundamental töhfələr verdi. Neytrinonun sol-əl xüsusiyyətini sübut etdi, bu da zəif qarşılıqlı təsirin mahiyyətini izah etməyə kömək etdi. Brookhaven Milli Laboratoriyasının inkişafında böyük rol oynadı. 100 yaşına qədər yaşamış və fizikaya son dərəcə uzunmüddətli töhfələr vermişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Maurice_Goldhaber
https://www.britannica.com/biography/Maurice-Goldhaber
https://www.nasonline.org/wp-content/uploads/2024/06/goldhaber-maurice.pdf
https://www.wikidata.org/wiki/Q611352
https://www.bnl.gov/newsroom/news.php?a=22383
https://www.geni.com/people/Maurice-Goldhaber/6000000025792977825
https://www.nndb.com/people/279/000206658/
Tarix : 23 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
