Mary Leakey (6 fevral 1913 – 9 dekabr 1996) - Britaniyalı arxeoloq və insanın mənşəyi ilə bağlı tədqiqatların ən mühüm fiqurlarından biri. O, xüsusən Şərqi Afrikada keçmiş insan həyatını anlamaq sahəsində əhəmiyyətli töhfələr verib və ən çox Tanzaniyadakı Olduvai dərəsindəki kəşfləri ilə tanınır. Erkən həyatı və təhsili Mary Leakey Londonda, İngiltərədə bir rəssam ailəsində doğulmuşdur. Onun atası Çarlz Frend rəssam, anası Margaret Frend isə heykəltəraşdır idi. Uşaqlıqdan Mary sənətə və arxeologiyaya böyük maraq göstərirdi. O, müxtəlif təhsil müəssisələrində oxumuş və London Universitetində arxeologiya və paleontologiya sahəsində möhkəm təməl qazandırmışdır. Arxeoloji karyera Mary Leakey’nin arxeologiya sahəsindəki karyerası 1930-cu illərin sonlarında Afrikada qədim dövrə aid abidələrin qazılmasında çalışdığı zaman başlamışdır. Onun ən məşhur işləri Tanzaniyada yerləşən Olduvai dərəsində aparılıb. Bu sahə qədim fosillər və əşyalarla zənginliyi ilə tanınır. 1959-cu ildə o, Zinjanthropus adlı erkən hominidin sümüklərini tapmışdır, bu kəşf isə antropologiya tarixində ən mühüm fosil tapıntılarından biri hesab olunur. Olduvai dərəsindəki tapıntıları, o cümlədən erkən insan alətləri istifadə etməsi barədəki sübutlar, insanın təkamülünü öyrənməyə böyük irəliləyiş gətirmişdir. O, həyat yoldaşı Louis Leakey ilə birlikdə Şərqi Afrikada bir çox qazıntılar aparmış və onların işi paleoantropologiya sahəsinə mühüm töhfələr vermişdir. İrsi Mary Leakeynin kəşfləri insanın mənşəyini öyrənmək sahəsində uzunmüddətli təsir yaratmışdır. Olduvai dərəsi və digər sahələrdə apardığı işlər, erkən insan tarixini və hominidlərin təkamülünü anlamağımıza böyük töhfə vermişdir. O, həyat boyu bir çox mükafatlar və təltiflər almış, 1982-ci ildə Britaniya İmperatorluğu Ordeninin Dəmir komandiri adına layiq görülmüşdür. Leakey, arxeologiya sahəsindəki qabaqcıl qadın tədqiqatçılardan biri kimi yadda qalır və insanın təkamülü ilə bağlı etdiyi töhfələr bu gün də tədqiqatları təsir edir. Keçmişi aşkar etmək və böyük kəşflər etmək sahəsindəki fədakarlığı, bu sahəyə silinməz bir iz qoymuşdur.
https://www.britannica.com/biography/Mary-Douglas-Leakey
https://www.biography.com/scientists/mary-leakey
https://leakeyfoundation.org/about-us/the-leakey-family/
https://www.thebritishacademy.ac.uk/documents/1572/111p595.pdf
https://www.scientificamerican.com/article/mary-leakey-unearthing-hi/
https://fossilhistory.wordpress.com/2014/07/15/mary-leakey/
https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Leakey
Tarix : 6 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
