Martin Edvard Hellman - Açıq açarlı kriptoqrafiya sahəsində öncül tədqiqatları ilə tanınan amerikalı kriptoqrafdır. O, Diffi-Hellman açar mübadiləsi metodunun həmmüəlliflərindən biridir. Onun töhfələri təhlükəsiz rəqəmsal ünsiyyəti mümkün etmiş və müasir kiber təhlükəsizlik şifrələmə texnologiyalarının əsasını qoymuşdur. Erkən dövrü və təhsili Hellman ABŞ-da doğulmuş və elektrik mühəndisliyi üzrə təhsil almışdır. O, Nyu-York Universitetində bakalavr dərəcəsi, daha sonra isə Stenford Universitetində magistr və doktorluq dərəcələri qazanmışdır. Akademik karyerası və kriptoqrafiyaya töhfələri Hellman Stenford Universitetində professor kimi fəaliyyət göstərmiş və Uitfild Diffi və Ralf Merkl ilə birlikdə açıq açarlı kriptoqrafiya üzərində işləmişdir. Onların 1976-cı ildə nəşr olunan "Kriptoqrafiyada Yeni İstiqamətlər" adlı məqaləsi Diffi-Hellman açar mübadiləsi metodunu təqdim edərək təhlükəsiz açar mübadiləsini mümkün etmişdir. Kiber təhlükəsizlik və şifrələməyə təsiri - Açıq Açarlı Kriptoqrafiya – Müasir şifrələmə metodlarının əsasını qoymuşdur. - Diffi-Hellman Açar Mübadiləsi – SSL/TLS protokollarında, VPN-lərdə və şifrələnmiş mesajlaşma tətbiqlərində istifadə olunur. - Kiber təhlükəsizlik və rəqəmsal məxfilik müdafiəçisi – Rəqəmsal kommunikasiyalarda kriptoqrafik təhlükəsizliyin əhəmiyyətini vurğulamışdır. Mükafatlar və tanınma Hellman kriptoqrafiya sahəsində göstərdiyi xidmətlərə görə bir çox nüfuzlu mükafatlara layiq görülmüşdür: - Turing mükafatı (2015) – Kompüter elmlərində ən yüksək mükafat. - Milli Elm Medalı (2016) – ABŞ hökuməti tərəfindən verilmişdir. - Milli Kiber Təhlükəsizlik Şöhrət Zalına daxil edilmişdir. Sonrakı fəaliyyəti və irsi Hellman təhlükəsizlik, texnologiya etikası və beynəlxalq sülh təşəbbüsləri sahəsində fəaliyyətini davam etdirmişdir. Onun tədqiqatları rəqəmsal təhlükəsizlik, məxfilik və internet təhlükəsizliyi sahələrinə dərin təsir göstərmişdir.
https://amturing.acm.org/award_winners/hellman_4055781.cfm
https://engineering.stanford.edu/people/martin-hellman
https://computerhistory.org/profile/martin-hellman/
https://engineering.nyu.edu/alumni/martin-hellman
https://ethw.org/Oral-History:Martin_Hellman
https://thebulletin.org/biography/martin-e-hellman/
https://en.wikipedia.org/wiki/Martin_Hellman
Tarix : 13 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
