Marcello Gandini - Avtomobil dizaynı tarixində dərin iz qoymuş bir ad olmaqla yanaşı, innovativ və futuristik yanaşması ilə avtomobil sənayesinə yeni bir istiqamət verən şəxsiyyətlərdən biri. O, Bertone dizayn studiyasının baş dizayneri kimi fəaliyyət göstərdiyi müddətdə bir çox ikonaya çevrilmiş modelləri yaradıb. Xüsusilə, Lamborghini Miura və Countach kimi avtomobilləri ilə tanınan Gandini, kəskin xətlər, radikal formalı aerodinamika və funksionallığı estetika ilə birləşdirmək bacarığı ilə fərqlənir. Erkən həyatı və karyerasının başlanğıcı Marcello Gandini 26 avqust 1938-ci ildə İtaliyanın Turin şəhərində anadan olmuşdur. Erkən yaşlarından texnologiyaya və sənətə maraq göstərən Gandini, mühəndislik və memarlıq sahəsində özünü inkişaf etdirmiş, lakin rəsmi dizayn təhsili almamışdır. 1965-ci ildə Bertone studiyasına qoşulduqdan sonra Nuccio Bertonenin rəhbərliyi altında avtomobil dizaynına yenilikçi yanaşmaları tətbiq etməyə başladı. Gandininin ilk böyük layihələrindən biri Lamborghini Miura (1966) modeli oldu. O dövrdə cəmi 27 yaşında olan dizayner, Miura-nın transvers V12 mühərriki yerləşdirilmiş orta mühərrikli dizayn konsepsiyasını formalaşdıraraq superkar anlayışını yenidən müəyyənləşdirdi. İkonik dizaynlar və texniki yanaşma Lamborghini Miura (1966) Miura, Gandininin dizayn vizyonunun ən erkən və ən mühüm nümunələrindən biridir. Avtomobil, aerodinamik baxımdan innovativ, eyni zamanda estetik cəhətdən cəlbedici idi. Ön faralarının ətrafında yer alan "kirpiklər" və aşağı profilli silueti Miuranı dövrünün ən gözoxşayan superkarlarından birinə çevirdi. Lamborghini Countach (1971) Countach, avtomobil dizaynında radikal yanaşmanın zirvə nöqtələrindən biri oldu. Kəskin, düz xətlər və qapalı, paz formalı aerodinamika konsepsiyası ilə Countach, 70-ci illərin ən futuristik avtomobillərindən biri kimi tanındı. Gandini bu modeldə ilk dəfə "scissor doors" (qayçı qapılar) anlayışını tətbiq etdi ki, bu da daha sonra Lamborghini-nin marka simvoluna çevrildi. Countachın texniki cəhətdən ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri onun monokok tipli şassisi və radikal hava kanalları idi ki, bunlar yüksək sürətlərdə stabil aerodinamika təmin edirdi. Lancia Stratos (1973) Lancia Stratos HF, rallilər üçün xüsusi olaraq dizayn olunmuş və qısa təkər bazası ilə çevikliyi artırılmış bir model idi. Gandini bu modeldə yığcam, lakin aqressiv dizayn anlayışını tətbiq edərək avtomobilin aerodinamik səmərəliliyini və yolda dayanıqlığını maksimuma çatdırdı. Stratos, qısa təkər bazası, V6 mühərriki və yüngül fiberglas kuzovu ilə WRC tarixində ən uğurlu avtomobillərdən biri oldu. Bugatti EB110 (1991) Bugatti markasının dirçəlməsi ilə əlaqəli olan EB110 modeli də Gandininin dizayn vizyonunun məhsulu idi. O, avtomobilin paz formalı kəskin xətlərini, karbon-fiber monokok strukturunu və yüksək aerodinamikaya malik kuzovunu dizayn edərək superkar sənayesində yeni standartlar yaratdı. Dizayn prinsipləri və üslubu Aerodinamik səmərəlilik – Avtomobilin sürət və sabitliyini artırmaq üçün optimallaşdırılmış formalar. Yüngül konstruksiya – Fiberglas, karbon-fiber və alüminium kimi materiallardan istifadə. Radikal innovasiya – Standart avtomobil dizaynı anlayışlarını kökündən dəyişən konseptlər. Kəskin xətlər və paz formalı dizayn – Xüsusilə Lamborghini Countach və Lancia Stratos kimi modellərdə istifadə olunmuş dizayn dili. İrsi və təsiri Marcello Gandininin dizaynları təkcə vizual baxımdan deyil, həm də mühəndislik və aerodinamika baxımından avtomobil sənayesinə təsir etmişdir. Onun dizayn etdiyi avtomobillər təkcə yol maşınları deyil, həm də yarış traslarında uğur qazanan modellər olmuşdur. Gandininin təsiri təkcə Bertone ilə məhdudlaşmır; o, BMW, Citroen, Renault və Maserati kimi markalar üçün də əhəmiyyətli dizaynlar hazırlamışdır. Onun dizayn etdiyi avtomobillər arasında Peugeot Quasar, Cizeta-Moroder V16T və Alfa Romeo Montreal kimi mühüm modellər də yer alır.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Marcello_Gandini
https://www.theguardian.com/world/2024/mar/14/marcello-gandini-pioneering-italian-car-designer-dies-aged-85
https://en.wikipedia.org/wiki/Marcello_Gandini
https://www.cardesignnews.com/designers/in-memoriam-marcello-gandini-1938-2024/45356.article
https://www.wallpaper.com/transportation/in-memoriam-marcello-gandini-1938-2024
https://www.designindex.org/designers/design/marcello-gandini.html
https://edition.cnn.com/2024/03/16/style/marcello-gandini-lamborghini-car-designer-dies-85/index.html
Tarix : 10 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
