Magdeburq kafedralı (almanca: Magdeburger Dom) - Rəsmi adı ilə Müqəddəs Moris və Katerina Kafedralı (almanca: Dom zu Magdeburg St. Mauritius und Katharina), Almaniyada yerləşən protestant kafedralıdır və ölkənin ən qədim Qotik kafedralı. Bu, keçmiş Magdeburq Knyaz-Arxiyepiskopluğunun proto-kafedralıdır. Hal-hazırda Mərkəzi Almaniyanın Evangelist Kilsəsinin əsas kilsəsidir. Cənub qülləsi 99,25 metr (325 fut 7 düym), şimal qülləsi isə 100,98 metr (331 fut 4 düym) hündürlüyündədir ki, bu da onu Şərqi Almaniyanın ən hündür kafedrallarından birinə çevirir. Kafedral eyni zamanda Saksoniya-Anhalt federal əyalətinin paytaxtı Magdeburq şəhərinin simvoludur və İmperator I Otto (Böyük Otto) ilə onun ilk arvadı Editin məzarını da özündə saxlayır. Hazırkı kafedralın yerində 937-ci ildə tikilmiş ilk kilsə Müqəddəs Morisə həsr olunmuş St. Moris adlı bir abbatlıq idi. Hazırkı kafedralın tikintisi 1209-cu ildən başlayaraq 300 il ərzində davam etmişdir və qüllələrin tamamlanması yalnız 1520-ci ildə baş vermişdir. Təkrar-təkır talan edilməsinə baxmayaraq, Magdeburq Kafedralı antik dövrədən müasir incəsənətə qədər geniş bir incəsənət zənginliyinə malikdir. Tarix Əvvəlki bina Hazırkı kafedralın yerində ilk kilsə 21 sentyabr 937-ci ildə tikilmiş və Müqəddəs Morisə (St. Moritz) həsr olunmuş bir abbatlıq idi. Bu abbatlıq İmperator I Otto (Böyük Otto) tərəfindən maliyyələşdirilmişdi. Otto, 955-ci ildə Lechfeld döyüşündə qazandığı qələbədən sonra siyasi gücünü nümayiş etdirmək istəyirdi və hətta 2 fevral 962-ci ildə imperator kimi tacqoymadan əvvəl tikintini əmr etmişdi. Bundan əlavə, Qərbi Roma İmperatorunun varisi olduğunu iddia etmək üçün kilsənin tikintisində istifadə edilmək üzrə sütunlar kimi çoxlu antik əşyalar əldə etmişdi. Bu antik əşyaların çoxu sonradan 1209-cu ildə ikinci kilsənin tikintisində istifadə edilmişdir. Kilsənin bir nefi və dörd yan qanadı var idi, eni 41 metr, uzunluğu isə 80 metr idi. Hündürlüyü isə təxminən 60 metrə qədər idi. Ottonun arvadı Kraliça Eadgyth (Böyük Alfredin nəvəsi) 946-cı ildə vəfat etdikdən sonra bu kilsədə dəfn edilmişdi; onun sümüklərinin izotop təhlili onun Uesseksdə keçən erkən həyatını təsdiqləyir. Kilsə 955-ci ildə genişləndirilmişdi. Beləliklə, kilsə kafedrala çevrildi. 968-ci ildə İmperator I Otto, Magdeburq şəhərini arxiyepiskopluq mərkəzi olaraq seçdi və arxiyepiskop kimi Adalbert von Trieri təyin etdi, baxmayaraq ki, şəhər onun krallığının mərkəzində deyil, şərq sərhədində yerləşirdi. O, bunu krallığını və xristianlığı şərqə, hazırkı Polşa ərazisinə qədər genişləndirmək planı ilə etmişdi. Lakin bu plan uğursuz oldu. İmperator I Otto tezliklə 973-cü ildə Memlebendə vəfat etdi və arvadının yanında kafedralda dəfn edildi. Hazırkı binanın tikintisi İtaliya və Fransada səyahət etmiş yüksək təhsilli Käfernburq Knyaz-Arxiyepiskopu I Albert, Fransada marağını cəlb edən Qotik memarlıq üslubunu nümunə götürərək yeni kafedralın tikintisinə qərar verdi. Fransız üslubu Almaniyada tamamilə məchul idi və işə götürülmüş sənətkarlar tədricən bu üslubu mənimsədilər. Xorun tikintisi 1209-cu ildə, əvvəlki kilsəni məhv edən yanğından cəmi iki il sonra başladı, lakin bu xor ilk vaxtlar hələ də Roman üslubunda idi və Roman qövs qübbələri ilə birləşdirilmiş Qotik mərkəz daşından istifadə edirdi ki, bu da Roman qövs qübbələri üçün zəruri deyildi. Qotik təsir xüsusilə 1235–1260-cı illərdə Arxiyepiskop Vilbrandın dövründə daha da artdı. Tikinti 300 il ərzində müxtəlif şəxslər tərəfindən nəzarət edildiyi üçün orijinal plana çoxlu dəyişikliklər edildi və kafedralın ölçüsü əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirildi. Magdeburq sakinləri həmişə bundan məmnun deyildilər, çünki tikinti üçün ödəniş etməli idilər. Bəzi hallarda isə hazırkı nəzarətçinin arzularına uyğunlaşdırmaq üçün artıq tikilmiş divarlar və sütunlar sökülürdü.
https://www.kulturstiftung-st.de/en/castles-cathedrals/magdeburg-cathedral-and-cathedral-museum/
https://www.transromanica.com/location/st-maurice-and-st-catherines-evangelic-cathedral-magdeburg/
https://www.international.uni-halle.de/university/campus_life/magdeburg-dom/
https://www.visitacity.com/en/magdeburg/attractions/magdeburg-cathedral
https://religiana.com/magdeburg-cathedral
https://www.sacred-destinations.com/germany/magdeburg-cathedral
https://en.wikipedia.org/wiki/Magdeburg_Cathedral
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
