Lusitano - Həmçinin Pure Blood Lusitano və ya PSL (Puro Sangue Lusitano) kimi tanınan, Portuqaliya at cinsi. İber yarımadasında atların e.ə. 20,000-ci illərdən mövcud olduğu məlumdur və e.ə. 800-cü illərdə bu region öz döyüş atları ilə məşhur idi. Lusitaniya atlarının şöhrəti Roma dövrünə qədər uzanır və onların sürəti Qərb küləyinin təsirinə aid edilirdi, hansı ki, madyanları məhsuldar edə biləcəyi düşünülürdü. 711-ci ildə müsəlmanlar İberiyanı işğal edərkən özləri ilə Ərəb atlarını gətirdilər və bu atlar yerli atlarla çarpazlaşdırıldı. Tarix İber yarımadasında atların insanlara təqribən e.ə. 25,000-20,000-ci illərdən məlum olduğu, bu ərazidəki mağara rəsmləri ilə sübut olunur. İnsanlar tərəfindən istifadə edilən yerli vəhşi atlar arasında müasir Lusitano-nun mümkün əcdadları da var idi. Qədim və müasir at DNA-sının müqayisəsi göstərir ki, müasir "Lusitano C" qrupu Erkən Neolit dövründəki vəhşi İberiya atlarında da mövcud olan ana xətlərini ehtiva edir. Bu qədim atlar döyüş üçün istifadə edilirdi, finikiyalılar tərəfindən təqribən e.ə. 1100-cü ildə və keltlər tərəfindən e.ə. 600-cü ildə istifadə edilməsinə dair aydın dəlillər var. Bu işğalçıların özləri ilə atlar gətirdiyi və müasir İberiya cinslərinin qan xəttinə xarici qan əlavə etdiyi güman edilir. E.ə. 800-cü illərdə İberiyalılar və Keltlər tərəfindən Keltiberiyalılar ittifaqı yaradıldı və bu andan etibarən bu ərazidə yetişdirilən atlar döyüş atları kimi məşhur oldu. Təqribən e.ə. 370-ci ildə yazan Ksenofon, İberiya süvarilərinin döyüşdə istifadə etdiyi inkişaf etmiş atçılıq və minik texnikalarını təqdir edirdi ki, bu da qismən onların çevik atları ilə mümkün idi. Əfsanəyə görə, bu ərazidəki madyanlar külək tərəfindən döllənirdi və bir müasir fərziyyəyə görə, İberiya insanları və atları arasındakı əlaqə kentavr üçün ilham mənbəyi olmuşdur. Kentavrın Taqus çayı ətrafından gəldiyi düşünülür. Daha sonra Kartacalıların və Romalıların bu ərazini işğal etməsi nəticəsində bu mədəniyyətlər yerli atlardan Roma ordusu üçün süvari atları yetişdirən damazlıq fermaları qurdular. Xüsusiyyətlər və istifadə Lusitano atları ümumiyyətlə boz və ya ala rəngdə olur, lakin qara, buckskin və palomino daxil olmaqla istənilən tək rəngdə ola bilər. Onlar adətən 157-160 sm hündürlüyündə olur, bəziləri isə 163 sm yuxarı ola bilər. Bu cinsin nümayəndələri dar, lakin yaxşı nisbətlənmiş başa, bir qədər qabarıq profillə malikdir. Boyunları qalın və qövs şəklindədir, yaxşı müəyyən edilmiş omba, əzələli və maili çiyinlər və dərin, geniş sinə ilə davam edir. Atların qısa və güclü beli, yumru və maili ombası var, bu da aşağı yerləşən quyruqla nəticələnir. Ayaqları möhkəm və əzələlidir. Lusitano atları güclü, ağıllı və mehriban təbiəti ilə tanınır. Cinsin yürüyüşləri çevik və yüksəkdir, lakin ümumiyyətlə minmək üçün rahatdır. Lusitano, Andalus atından daha maili omba, aşağı yerləşən quyruq və daha qabarıq baş profili ilə fərqlənir. Hər iki cinsdə yal və quyruq son dərəcə sıxdır.
https://www.lusitanoworld.com/
https://breeds.okstate.edu/horses/lusitano-horses.html
https://www.cavalo-lusitano.com/en/lusitano-horse
https://www.cavalluna.com/en/backstage-more/knowledge-about-horses/horse-breeds/lusitano-horses
https://lusitanohorsefinder.com/the-history-of-the-lusitano/
https://www.cavalo-lusitano.com/en
https://madbarn.com/lusitano-horse-breed-profile/
Tarix : 1 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
