Kuba tutuquşusu (Psittacara euops) - "Psittacidae" fəsiləsinin, "Arinae" yarımfəsiləsinə aid olan, "zəif növ" statusuna malik bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Kuba tutuquşusu bir müddət "Aratinga" cinsinə aid edilsə də, 2013-cü ildən etibarən "Psittacara" cinsinə daxil edilmişdir. Bu növ monotipikdir. Təsvir Kuba tutuquşusu 22-29 sm (8,7-11 düym) uzunluğunda və 78-96 qram (2,8-3,4 ons) çəkisindədir. Cinslər eyni görünüşə malikdir. Yetkin fərdlər əsasən sarı-yaşıl rəngdədir, alt hissələri daha solğundur. Baş, boyun və döş hissələrində qırmızı ləkələr var; dişilərdə bu ləkələr daha azdır. Qanadlarının kənarı və alt qanad örtükləri parlaq qırmızı rəngdədir. Uçuş lələklərinin və quyruğunun alt tərəfi açıq yaşıl və ya zeytun rəngindədir. Gözləri açıq sarıdır və ətrafında çılpaq çəhrayı və ya qırmızımtıl ağ dəri var. Dimdiyi açıq çəhrayı, ayaqları isə çəhrayı və ya fil sümüyü rəngindədir. Cavan fərdlər yetkinlərə bənzəyir, lakin baş və döş hissələrində az və ya heç qırmızı ləkə olmur. Yayılması və yaşayış mühiti Kuba tutuquşusu əvvəllər Kubanın əsas adasında və Isla de la Juventud (Pinos adası) ərazisində yayılmışdır. Isla de la Juventuddan 1900-cü illərdə tamamilə yox olmuşdur. 21-ci əsrdə Zapata bataqlığında, Villa Clara, Ciego de Ávila, Sancti Spíritus, Camagüey və Guantanamo əyalətlərinin bəzi hissələrində; qərb Escambray dağlarında və Cauto çayı hövzəsində parçalı şəkildə yayılmışdır. Kuba tutuquşusu iki fərqli landşaftda yaşayır. Biri çoxlu palma və tək ağaclar olan savannalardır. Digəri isə həmişəyaşıl və yarpağını tökən dağ meşələridir. Hər iki landşaftda kral palması mövcuddur və bu, növün üstünlük verdiyi yuva substratıdır. Hərəkət Kuba tutuquşusu köçəri deyildir. Qidalanma Kuba tutuquşunun dietinə toxumlar, meyvələr (həm yaşıl, həm də yetişmiş), çiçək tumurcuqları, polen və nektar daxildir. 50-dən çox bitki növü qida mənbəyi kimi qeydə alınmışdır. Çoxalma Kuba tutuquşusu fevraldan sentyabra qədər yuva qurur. Demək olar ki, bütün yuvalar ağacdələnlərin qazdığı deşiklərdə yerləşir, həmçinin əhəng daşı qayalıqlarındakı boşluqlar da istifadə olunur. Substrata heç bir material əlavə edilmir, lakin ağac və palmalarda yetkin fərdlər boşluğun dibini döşəmək üçün daxili divarlardan qırıntılar qopdura bilər. Yuva ölçüsü iki ilə beş yumurta arasında dəyişir, orta hesabla dörd yumurta olur. İnkubasiya müddəti təxminən 24 gündür və balalar yumurtadan çıxdıqdan 55-60 gün sonra uçmağa başlayır. Erkək fərd yuvaya qida gətirir, dişi isə balaları qidalandırır. Səs və çağırışlar Kuba tutuquşunun müxtəlif səs çıxarışları var. Yırtıcıya cavab olaraq "xəbərdarlıq çağırışları" "daha metalik və sürüşkən; erh, erh, erh, erh kimi təsvir edilə bilər". Qidalanma zamanı istifadə etdiyi "əlaqə çağırışı" "kkkkeeeeerrrrrrrrrrrrrr" kimi təsvir edilir. Həmçinin uçuş zamanı, adətən qalxarkən və enərkən istifadə etdiyi "uçuş əlaqə çağırışı" var; bu, xəbərdarlıq çağırışına bənzəyir. "Courtship çağırışları" "hamar və qısa... keirp-keirp-keirp kimi səslənir." Status "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi" (IUCN) ilk olaraq Kuba tutuquşunu "Təhlükə altında" kimi qiymətləndirsə də, 1994-cü ildən etibarən "Zəif" kateqoriyasına daxil etmişdir. Bu növün kiçik və parçalı yayılma sahəsi var və təxminən 1500-7000 yetkin fərddən ibarət populyasiyasının azalmaqda olduğu güman edilir. Davam edən yaşayış mühitinin itirilməsi və qəfəs quşu ticarəti üçün qanunsuz ovlanma əsas təhlükələrdir. İqlim dəyişikliyinə bağlı olaraq qasırğaların tezliyi və intensivliyinin artması potensial əlavə təhlükədir. Kuba rəsmiləri "IUCN" reytinqinin "Təhlükə altında" kateqoriyasına dəyişdirilməsini tövsiyə etmişdir. Qalan populyasiyaların əksəriyyəti bir qədər qorunan ərazilərdə yerləşir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cuban_parakeet
https://www.oiseaux-birds.com/card-cuban-parakeet.html
https://ebird.org/species/cubpar2
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/cuban-parakeet-psittacara-euops
https://animalia.bio/cuban-parakeet
https://xeno-canto.org/species/Psittacara-euops
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=1BABE8A4EABD1C4F
https://birdsoftheworld.org/bow/species/cubpar2/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/taxa/367574-Psittacara-euops
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
