Kristian Yurqensen Tomsen - Danimarkalı arxeoloq və tarixçi idi. O, arxeologiyada "üç dövr sistemi"nin yaradıcısı kimi tanınır. Bu sistem tarixin daş dövrü, tunc dövrü və dəmir dövrü olmaqla üç əsas mərhələyə bölünməsinə əsaslanır və qədim insan cəmiyyətlərinin inkişafını daha elmi əsaslarla araşdırmağa imkan yaradırdı. Erkən həyatı və təhsili Tomsen 1788-ci ildə Kopenhagendə anadan olmuşdur. Erkən yaşlarından qədim əşyalar və tarixi materiallarla maraqlanmış, bu sahədə dərin biliklər əldə etmişdir. O, formal akademik təhsil almasa da, geniş elmi araşdırmaları ilə dövrünün tanınmış alimlərindən birinə çevrilmişdir. Arxeologiyaya töhfələri 1816-cı ildə Tomsen Kopenhagendəki "Milli muzey"in kolleksiyalarına nəzarət etmək üçün təyin olunmuşdur. Burada o, qədim artefaktları təsnifləşdirərkən onların istehsal materiallarına əsasən üç əsas mərhələyə ayrıldığını müəyyən etmişdir. Bu, sonradan arxeologiyanın əsas konsepsiyalarından birinə çevrilən "üç dövr sistemi"nin yaranmasına səbəb olmuşdur. Bu yanaşma sayəsində arxeoloji qazıntılar zamanı tapılan əşyalar daha sistemli şəkildə təsnif edilir və tarixi dövrlərin müəyyənləşdirilməsi asanlaşırdı. Onun nəzəriyyəsi sonradan digər avropalı alimlər tərəfindən qəbul edilərək arxeoloji elmin əsas prinsiplərindən birinə çevrildi. Son illəri və mirası Tomsen ömrünün son illərini Kopenhagendə keçirmiş və elmi işlərini davam etdirmişdir. O, 1865-ci ildə vəfat etsə də, arxeologiya sahəsində qoyduğu irs bu günə qədər böyük əhəmiyyət daşıyır. Onun "üç dövr sistemi" anlayışı müasir arxeologiyanın əsas prinsiplərindən biri olaraq qalır və bir çox elmi tədqiqatlara yön vermişdir. Tomsenin yaratdığı sistem tarix və arxeologiya sahəsində əhəmiyyətli dönüş nöqtəsi hesab olunur və bu gün də onun adı qədim dövrlərin öyrənilməsi ilə məşğul olan tədqiqatçılar arasında hörmətlə xatırlanır.
https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/christian-thomsen/
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwi20sWkm_-LAxXuBNsEHcr7M7YQFnoECE8QAQ&url=http%3A%2F%2Fscihi.org%2Fchristian-jurgensen-thomsen%2F&usg=AOvVaw2wcXQsdrV3Unv_3SafIFDb&opi=89978449
https://historyofinformation.com/detail.php?id=2619
https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-1-4419-0465-2_808
https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Christian_J%C3%BCrgensen_Thomsen
https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/664975?journalCode=isis
https://en.wikipedia.org/wiki/Christian_J%C3%BCrgensen_Thomsen
Tarix : 10 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
