Kristiaan Neethling Barnard — Cənubi Afrikalı cərrah və tibb alimi. O, dünyada ilk insan ürək nəqlini (transplantasiyasını) uğurla həyata keçirən həkim kimi tanınır. Bu tarixi əməliyyat 1967-ci il dekabrın 3-də baş tutmuş və tibb tarixində yeni bir səhifə açmışdır. Həyatı Kristiaan Barnard 1922-ci il noyabrın 8-də Cənubi Afrikanın Beaufort West şəhərində anadan olmuşdur. Atası Adam Barnard missioner və keşiş, anası Maria Elisabeth de Swart isə evdar qadın idi. Beş uşaqdan biri olan Kristiaan kasıb bir ailədə böyümüşdü. O, Beaufort West Liseyini bitirdikdən sonra Keyptaun Universitetində tibb təhsili almış və 1946-cı ildə tibb dərəcəsi (M.B., Ch.B.) qazanmışdır. 1950-ci illərdə Barnard ABŞ-a gedərək Minnesota Universitetində cərrahiyyə üzrə təhsil almış və burada ürək-damar cərrahiyyəsini öyrənmişdir. 1958-ci ildə Cənubi Afrikaya qayıdaraq Keyptaun Universitetində və Groote Schuur Xəstəxanasında işə başlamışdır. O, burada ürək əməliyyatları üzrə təcrübə qazanmış və transplantasiya texnikalarını təkmilləşdirmişdir. Elmi töhfələri Barnardın ən böyük nailiyyəti 1967-ci il dekabrın 3-də Groote Schuur Xəstəxanasında həyata keçirdiyi ilk insan ürək transplantasiyasıdır. 53 yaşlı Louis Washkansky adlı xəstəyə 25 yaşlı Denise Darvallın ürəyi köçürülmüşdür. Əməliyyat 30 nəfərlik komanda ilə 9 saat davam etmiş və uğurla tamamlanmışdır. Washkansky əməliyyatdan sonra 18 gün yaşamış, lakin immun sisteminin zəifliyi səbəbindən pnevmoniyadan vəfat etmişdir. Bu hadisə tibb dünyasında sensasiya yaratmış və Barnardın adını tarixə yazmışdır. Barnard ürək qapaqlarının cərrahiyyəsi və anadangəlmə ürək qüsurlarının müalicəsi üzrə də işləmişdir. O, donuz qapaqlarından istifadə edərək ürək qapağı protezləri hazırlamış və bu texnikanı insanlarda tətbiq etmişdir. 1969-cu ildə ikinci uğurlu ürək nəqlini həyata keçirmiş və xəstəsi Dirk van Zyl 23 il yaşamışdır. Şəxsi həyatı və mirası Kristiaan Barnard üç dəfə evlənmişdir. İlk evliliyi 1948-ci ildə Aletta Louw ilə olmuş və bu nigahdan iki övladı – Deirdre və André var. André 1983-cü ildə intihar etmişdir ki, bu da Barnardı dərindən sarsıtmışdır. 1970-ci ildə Barbara Zoellner ilə ikinci evliliyi olmuş və bu nigahdan da iki övladı – Frederick və Christiaan Jr. dünyaya gəlmişdir. Üçüncü evliliyi 1988-ci ildə model Karin Setzkorn ilə olmuş və bu evlilikdən iki övladı – Lara və Armin olmuşdur. Barnard 1980-ci illərdə revmatoid artrit səbəbindən cərrahiyyədən uzaqlaşmış və yazıçılıqla məşğul olmuşdur. O, “One Life” (1969) və “The Second Life” (1993) kimi avtobioqrafik kitablar yazmışdır. 2001-ci il sentyabrın 2-də Kiprin Pafos şəhərində tətildə olarkən astma tutmasından vəfat etmişdir. Barnard çoxsaylı mükafatlar qazanmışdır: Lasker Mükafatı (1971), Cənubi Afrika Hökumətinin Xidmət Ordeni və bir çox fəxri dərəcələr. Onun şərəfinə Groote Schuur Xəstəxanasında xatirə muzeyi yaradılmışdır. Barnardın mirası ürək transplantasiyasının tibbdə mümkünlüyünü sübut etməsi və bu sahədəki pioner işləridir. O, cərrahiyyənin sərhədlərini genişləndirmiş və milyonlarla xəstəyə ümid vermişdir. Şəxsiyyəti ilə də diqqət çəkən Barnard həm elm adamı, həm də qlobal məşhur kimi yadda qalmışdır.
https://www.britannica.com/biography/Christiaan-Barnard
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6062759/
https://www.pbs.org/wgbh/aso/databank/entries/bmbarn.html
https://kids.britannica.com/kids/article/Christiaan-Barnard/601924
https://academic.oup.com/eurheartj/article-abstract/39/23/2133/5037142?redirectedFrom=fulltext
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6875818/
https://en.wikipedia.org/wiki/Christiaan_Barnard
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
