Kral xərçəngləri (Lithodidae fəsiləsi) - Əsasən dərin sular və soyuq mühitlərə uyğunlaşmış onayaqlı xərçənglər. Onlar iki yarımfəsiləyə bölünür: Lithodinae yarımfəsiləsi, əsasən dərin suları məskun edir, qlobal miqyasda yayılmışdır və fəsilənin növ müxtəlifliyinin əksəriyyətini təşkil edir; Hapalogastrinae yarımfəsiləsi isə yalnız Şimali Sakit okeanda yayılmışdır və yalnız dayaz suları məskun edir. Kral xərçəngləri xarici görünüş etibarilə əsl xərçənglərə bənzəsə də, ən yaxın qohumlarının qayıqçı xərçəngləri (pagurid hermit crabs) olduğu qəbul edilir. Bu yaxınlıq, kral xərçəngləri və qayıqçı xərçəngləri arasında yalnız onlara xas olan bir neçə anatomik xüsusiyyətlə dəstəklənir və bu, onayaqlılar arasında karsinizasiyanın əlamətdar nümunəsidir. Kral xərçənglərinin bir neçə növü, xüsusilə Alyaska və Cənubi Amerika sularında, kommersiya balıqçılığının hədəfidir və həddindən artıq ovlanmağa məruz qalmışdır. Taksonomiya Kral xərçənglərinin qayıqçı xərçənglərindən törəməsi və ikinci dərəcəli kalsifikasiya keçirərək qabıqlarını tərk etməsi fikri 1800-cü illərin sonlarından etibarən irəli sürülmüşdür. Onların erkən Miosen dövründə Şimali Sakit okeanın dayaz sularında meydana gəldiyi güman edilir. Burada kral xərçənglərinin əksər cinsləri, o cümlədən bütün Hapalogastrinae yarımfəsiləsi yayılmışdır və yüksək morfoloji müxtəliflik nümayiş etdirir. 2007-ci ildə kral xərçəngləri qayıqçı xərçəngləri ilə birlikdə Paguroidea üstfəsiləsindən ayrı bir üstfəsilə olan Lithodoidea-ya köçürüldü. Bu qərar mübahisəli idi, çünki elmi ictimaiyyət arasında kral xərçənglərinin qayıqçı xərçənglərindən törədiyi və onlarla yaxın qohum olduğu geniş şəkildə qəbul edilirdi; buna görə də ayrı bir üstfəsilə təsnifatı bu taksonun filogenetik əlaqəsini zəif əks etdirirdi. 2023-cü ildə kral xərçəngləri yenidən Paguroidea üstfəsiləsinə daxil edildi və Lithodoidea üstfəsiləsi ləğv edildi. Kral xərçənglərinin digər qayıqçı xərçəngləri ilə əlaqəsi və fəsilənin daxili filogeniyası aşağıdakı kladoqramlarda göstərilmişdir. Yayılması Kral xərçəngləri adətən dərin sular, xüsusilə qütb və subqütb bölgələri, həmçinin hidrotermal mənbələr və soyuq sızmalar yaxınlığında tapılır. Lithodinae yarımfəsiləsinin nümayəndələri dünyanın beş okeanında (Sakit, Atlantik, Hind, Cənub və Arktik) yayılmışdır, Hapalogastrinae yarımfəsiləsinin nümayəndələri isə yalnız Şimali Sakit okeanda tapılır. Hapalogastrinae yarımfəsiləsinin nümayəndələri Lithodinae-yə nisbətən daha yüksək temperaturlara dözümlüdür; Lithodinae əsasən dərin suları və ya daha az hallarda yüksək enlikli dayaz suları məskun edir, Hapalogastrinae isə yalnız dayaz sular (<100 m (330 fut)) tapılır.
https://www.adfg.alaska.gov/index.cfm?adfg=redkingcrab.main
https://a-z-animals.com/animals/king-crab/
https://www.fisheries.noaa.gov/species/red-king-crab
https://www.bioexpedition.com/king-crab-facts
https://fishex.com/crab/alaskan/king/king-crab-101?srsltid=AfmBOor7VivyZ4rvRX57MPBh9mSAkLPb_upZVfcGedPdSPS5D1jT4Bw8
https://www.britannica.com/animal/king-crab
https://en.wikipedia.org/wiki/King_crab
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
