Kral palma (Archontophoenix cunninghamiana) – Arecaceae (palma) ailəsinə aid olan ağac. Avstraliyanın Yeni Cənubi Uels və Kvinslend bölgələrinin şərq sahillərinə endemikdir. Təsviri Tək gövdəli olub, 30 m (98 ft) hündürlüyə qədər və 30 sm (12 in) diametrə çata bilir. Tac gövdəsi təxminən 140 sm (55 in) uzunluğunda olub, yaşıl və ya bənövşəyi-yaşıl rəngdədir. Tac təxminən 9-12 yarpaqdan (və ya budaqdan) ibarətdir, hər biri təxminən 4–4,5 m (13–15 ft) uzunluğundadır və təxminən 90 cüt yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqların distal ucunda yerləşən yarpaqcıqlar adətən yarım burulmuş olur ki, bu da onları daha çox şaquli vəziyyətdə saxlayır. Yarpaqcıqların ölçüsü maksimum 100 sm (39 in) uzunluqda və 10 sm (3.9 in) enindədir. Çiçəkləri çəhrayı, yasəmən və ya bənövşəyi rəngdədir. Erkək çiçəkləri maksimum 6 mm (0.24 in) uzunluqda, dişi çiçəkləri isə təxminən 5 mm (0.20 in) uzunluğunda olur. Yuvarlaq meyvəsi təxminən 10–15 mm (0.4–0.6 in) diametrində olan bir druza çevrilir. Meyvələr yetişdikdə parlaq qırmızı rəngdə olur və tək toxum ehtiva edir. Taksonomiyası Bu növ ilk dəfə 1858-ci ildə alman botaniki Hermann Wendland tərəfindən təsvir edilmiş və ona Ptychosperma cunninghamianum adı verilmişdir. 17 il sonra Wendland həmvətəni Carl Georg Oscar Drude ilə birlikdə bu təsviri nəzərdən keçirərək növə hazırkı kombinasiyanı vermişdir. Etimologiyası Cinsin adı qədim yunan dilində ἄρχων (árkhōn) sözündən götürülüb, "başçı" və ya "hakim" mənasını verir. Bu ad Wendland və Drude tərəfindən bu palmaların "kral əzəmətini" vurğulamaq üçün yaradılmışdır. Cunninghamiana növ epiteti isə Wendland tərəfindən ingilis botanik Allan Cunninghamın şərəfinə adlandırılmışdır. Ekologiyası Onun yarpaqları həşəratlar və ya gəmiricilər kimi makrofauna üçün yuva mühiti yaratmır, buna görə də şəhər mühitləri üçün uyğun bir ağac hesab edilir. Avstraliyaya son buz dövründə okean səviyyəsinin azalması nəticəsində 45,000 il əvvəl yaranmış quru körpüsü vasitəsilə gəliblər, lakin ehtimal olunan "doğma" mühiti qədimdə İndoneziya olub. Bu növ dekorativ bitki kimi istifadə edildiyi bir çox ərazidə zərərli alaq otuna çevrilmişdir. Amerika Birləşmiş Ştatlarında bu palma San Luis Obispodan Meksika sərhədinə qədər və Mərkəzi, həmçinin Cənubi Floridanın böyük hissəsində geniş şəkildə becərilir.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Archontophoenix_cunninghamiana
https://apps.des.qld.gov.au/species-search/details/?id=14858
https://www.iucnredlist.org/species/13506860/192230209
https://id.biodiversity.org.au/name/apni/98740
https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:134734-3
https://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/cgi-bin/NSWfl.pl?page=nswfl&lvl=sp&name=Archontophoenix~cunninghamiana
https://apps.lucidcentral.org/rainforest/text/entities/Archontophoenix_cunninghamiana.htm
https://profiles.ala.org.au/opus/foa/profile/Archontophoenix%20cunninghamiana
https://www.nokomis.com.au/product/nokomis-published-books/fruits-australian-tropical-rainforest/
https://doi.org/10.1590%2FS0100-84042006000400008
https://web.archive.org/web/20120713154448/http://www.arc.govt.nz/albany/fms/main/Documents/Environment/Plants%20and%20animals/RPMS/RPMS%20Part%20V%20Research%20Programme.pdf
https://www.doc.govt.nz/news/media-releases/2024-media-releases/rapid-growth-for-weeds-list/
https://www.aucklandcouncil.govt.nz/environment/what-you-can-do-for-environment/Documents/hauraki-gulf-can-2020.pdf
Tarix : 1 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
