Kordilyer tutuquşusu ("Psittacara frontatus") - "Psittacidae" fəsiləsinin "Arinae" yarımfəsiləsinə aid, Afrika və "Yeni Dünya" tutuquşuları qrupuna daxil olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Kordilyer tutuquşusu bir müddət "Aratinga" cinsinə daxil edilsə də, 2013-cü ildən etibarən "Psittacara" cinsinə köçürülmüşdür. Onun taksonomiyası mübahisəlidir. "Beynəlxalq Ornitoloji Komitə" (IOC), "BirdLife International"-ın "Dünya Quşlarının Təlimat Kitabı" (HBW) və "Clements" taksonomiyası ona iki yarımnöv aid edir: nominal yarımnöv "P. f. frontatus" (Cabanis, 1846) və "P. f. minor" (Carriker, 1933). "Amerika Ornitoloji Cəmiyyəti" isə bu iki taksonu "qırmızıalınlı tutuquşu"nun ("P. wagleri", GR Gray, 1845) yarımnövləri kimi qəbul edir. Təsvir Kordilyer tutuquşusu 34–40 sm (13–16 düym) uzunluğunda və 162–217 qram (5,7–7,7 unsiya) çəkiyə malikdir. Cinsiyyətlər eynidir. Yetkin fərdlər ümumiyyətlə yaşıl rəngdədir, alt hissələri daha sarımtıldır; bəzilərinin boğazında qırmızı ləkələr var. Alınları, başlarının ön hissəsi və qanadlarının bükülmə yeri qırmızıdır. Uçuş lələklərinin və quyruğunun alt tərəfi zeytun-sarı rəngdədir. Gözləri açıq boz rəngdədir və ətrafında çılpaq ağ dəri var. Dimdiyi buynuz rəngində, ayaqları və pəncələri isə qəhvəyi rəngdədir. "P. f. minor" yarımnövü nominal yarımnövdən bir qədər kiçik və daha yaşıldır, başının qırmızı hissəsi daha solğundur və bəzi fərdlərin qanad bükülmə yerində sarı ləkələr var. Cavan quşlar yetkinlərə bənzəyir, lakin başlarında daha az qırmızı rəng var. Yayılması və yaşayış mühiti Nominal yarımnöv Ekvadorun Loja əyalətində And dağlarının qərb yamacında və cənuba doğru Perunun qərb hissəsində rast gəlinir. "P. f. minor" yarımnövü Perunun şimal və cənub-mərkəzindəki Marañón və Pampas çaylarının inter-And vadilərində tapılır. Bu növ müxtəlif landşaftlarda, o cümlədən bulud meşələrinin kənarlarında, dağ meşələrində, qalereya və ikinci dərəcəli meşələrdə yaşayır. Həmçinin kənd təsərrüfatı ərazilərində və şəhərlərdə parklarda rast gəlinir. Ekvadorda dəniz səviyyəsindən 1000–2500 metr (3300–8200 fut) yüksəklikdə, Peruda isə 3000 metr (9800 fut) yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə tapıla bilər. Hərəkət Kordilyer tutuquşusunun hərəkətləri, əgər varsa, sənədləşdirilməyib. Kiçik sürülər halında hərəkət edir. Qidalanma Kordilyer tutuquşusu adətən meşə təpəsində qidalanır. Qidası tam olaraq təsvir edilməsə də, meyvə, qoz və toxumlarla qidalandığı məlumdur. Çoxalma Kordilyer tutuquşusunun yuva qurma mövsümü məlum deyil. Kiçik koloniyalarda çoxalır və adətən qaya yarıqlarında yuva qurur. Status "IUCN" Kordilyer tutuquşusunu "Təhlükəyə Yaxın" kimi qiymətləndirib. Geniş yayılma sahəsinə malik olsa da, populyasiya ölçüsü məlum deyil və azalma tendensiyası göstərir. Əsas təhlükələr "tələ tutma təzyiqi, təqiblər, yaşayış mühitinin itirilməsi və torpaq istifadəsinin dəyişməsidir". Ekvadorda nadir və yerli, Perunun bəzi ərazilərində isə ümumi bir quşdur.
https://en.wikipedia.org/wiki/Cordilleran_parakeet
https://ebird.org/species/scfpar3
https://birdsoftheworld.org/bow/species/scfpar3/cur/introduction
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=30789EE7B00C57F1
https://animalia.bio/cordilleran-parakeet#google_vignette
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=F4B7B96EA09EAA96
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/cordilleran-parakeet-psittacara-frontatus
https://www.inaturalist.org/taxa/1507102-Psittacara-frontatus
https://xeno-canto.org/species/Psittacara-frontatus
Tarix : 23 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
