Koral ilanları - Elapid ilanlarının böyük bir qrupu. Taksonomiya 2 fərqli qrupa bölünür: Köhnə Dünya koral ilanları və Yeni Dünya koral ilanları. Köhnə Dünyada üç cinsdə (Calliophis, Hemibungarus və Sinomicrurus) 27 növ koral ilanı, Yeni Dünyada isə iki cinsdə (Micruroides və Micrurus) 83 tanınmış koral ilanı növü var. Genetik tədqiqatlar göstərir ki, ən əsas xətlər Asiyadan gəlir, bu da qrupun Köhnə Dünyada meydana gəldiyini göstərir. Yeni Dünyanın hər iki cinsinə aid növlər zəhərlidir, lakin onların dişləmələri nadir hallarda ölümcül olur; son 100 ildə yalnız iki təsdiq edilmiş ölüm halı Micrurus cinsinə aid edilir. Digər tərəfdən, Micruroides cinsinə aid ilanlar heç vaxt tibbi cəhətdən əhəmiyyətli sancmaya səbəb olmayıb. Xüsusiyyətlər Koral ilanlarının əksəriyyəti kiçik ölçülüdür. Şimali Amerika növləri orta hesabla 90 sm uzunluğunda olur, lakin 150 sm və ya daha böyük nümunələr qeydə alınıb. Bəzi koral ilanları suda yaşayır, lakin əksəriyyəti yaşamır. Su növlərinin üzgəc kimi istifadə etdiyi yastı quyruqları var. Bütün elapid ilanları kimi, koral ilanları da zəhərini çatdırmaq üçün bir cüt kiçik boş dişə malikdir. Dişlər ağızın ön hissəsində yerləşir. Dişlər geri çəkilə bilən deyil, sabitdir və zəhər kanalına birbaşa bağlı deyil, əvəzində zəhərin dişlərin əsasına keçdiyi kiçik bir yivə malikdirlər. Dişlər nisbətən kiçik və zəhər çatdırmaq üçün səmərəsiz olduğundan, koral ilanları ovlarını tez dişləyib buraxmaq əvəzinə (gürzələr kimi), ovlarını tutub çeynəmə hərəkətləri edirlər. Zəhərin tam təsir göstərməsi üçün vaxt tələb olunur. Əsirlikdə koral ilanlarının ömrü təxminən 7 ildir. Davranış Koral ilanları davranışlarına görə geniş müxtəliflik göstərir, lakin əksəriyyəti çox gizli, qazıcı ilanlardır və vaxtlarının çoxunu torpaq altında və ya meşə döşəməsinin yarpaq töküntüsündə keçirir, yalnız yağış zamanı və ya çütləşmə mövsümündə səthə çıxır. Bəzi növlər, məsələn, Micrurus surinamensis, demək olar ki, tamamilə suda yaşayır və vaxtlarının çoxunu sıx bitki örtüyü olan yavaş axan su hövzələrində keçirir. Qidalanma Koral ilanları əsasən kiçik ilanlar, kərtənkələlər, qurbağalar, quş balaları, kiçik gəmiricilər və s. ilə qidalanır. Çoxalma Daxili mayalanma yolu ilə çoxalır və cütləşmə mövsümü yazdan yayın əvvəlinə və yayın sonundan payızın əvvəlinə qədər davam edir. Erkəklər arasında döyüş adi deyil, çünki erkəklər dişilərdən kiçikdir. Yazın əvvəlində dişilər cütləşməyə hazırlıq üçün vitellogenez (yumurta və sarılıq əmələ gəlməsi) keçirir. Təxminən 37 gün sonra yumurta qoyulur və orta hesabla bir dəstədə 5–7 yumurta olur. Əsirlikdə bəzi fərdlər 13 yumurta qoya bilir. Yumurtalarının inkubasiya müddəti adətən 60 gün çəkir. Balalar cinsindən asılı olaraq yetkinliyə çatır, erkəklər təxminən 11–16 ayda, dişilər isə 26 ayda yetkinliyə çatır. Yayılması (ABŞ) Yeni Dünya koral ilanları ABŞ-nin bir çox mülayim ştatının cənub hissəsində mövcuddur. Koral ilanları Şimali Karolinadan Luizianaya qədər, o cümlədən bütün Florida ərazisində dağınıq yerlərdə tapılır. Bu ərazidə şam və meşə palıdı qum təpələrində yaşayırlar, lakin bəzən sərt ağaclıq sahələr və mövsümi su basması olan şam düzənliklərində də rast gəlinir. İnsanlar üçün təhlükə Yeni Dünya koral ilanları Şimali Amerikanın ən güclü zəhərlərindən birinə malikdir. Lakin onların gizli təbiəti və əsasən seyrək məskunlaşmış ərazilərdə yaşaması səbəbindən sancma halları nadir hallarda qeydə alınır. İnsanlarla qarşılaşdıqda, koral ilanları demək olar ki, həmişə qaçmağa çalışır və yalnız məcbur edildikdə sancır.
https://www.britannica.com/animal/coral-snake
https://www.nationalgeographic.com/animals/reptiles/facts/eastern-coral-snake
https://study.com/academy/lesson/coral-snake-overview-habitat-facts.html
https://www.bionity.com/en/encyclopedia/Coral_snake.html
https://www.factmonster.com/encyclopedia/ecology/animals/vertebrates/coral-snake
https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Coral_snake
Tarix : 7 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
