Konde döyüşü (1793) - Fransız İnqilabının qarşısında bir çox daxili üsyanlardan biri olaraq diqqət çəkən mühüm bir döyüşdür. Bu döyüş, Fransız Respublikasının ordusu ilə Vendee üsyançılarının qarşı-qarşıya gəlməsindən yaranmışdır. Tarixi kontekst Fransız İnqilabının ilk illərində, inqilabçılar hakimiyyətə gəlmiş və Fransada monarxiyanın yıxılmasında böyük bir irəliləyiş etmişdilər. Ancaq bu dövr, həm daxili, həm də xarici müxalifətə qarşı çətin bir dövr idi. Fransada inqilabçıların qələbəsi qarşısında, monarxistlər, aristokratlar, kilsə üzvləri və digər müxaliflər güclü bir müqavimət göstərirdilər. Bu müxalifət hərəkatlarından ən böyük və davamlı olanı isə "Vendee üsyanı" idi. Vendee üsyanı, Fransanın şərqində, Vendee bölgəsində baş vermiş bir monarxist və katolik üsyanıdır. Üsyançılar, Fransız İnqilabının radikal dəyişikliklərinə, xüsusən də kilsə və monarxiya əleyhinə qanunlara qarşı çıxırdılar. 1793-cü ildə, üsyançılar Fransız Respublika ordusuna qarşı mübarizəyə başladılar. Konde döyüşünün başlanğıcı Konde döyüşü, Fransız Respublikası ilə Vendee üsyançılarının arasında baş vermiş çox sayda döyüşlərdən biri idi. Bu döyüşün nəticələri, Vendee üsyanının inkişafını müəyyənləşdirmişdir. Üsyançılar, 1793-cü ilin əvvəllərində Konde şəhərini ələ keçirmişdilər. Fransız Respublikası ordusu isə onları məğlub etmək üçün hərəkətə keçdi. Konde şəhərini və ətraf bölgəni geri almaq üçün Fransız ordusu 18 mart 1793-cü ildə hücuma keçdi. Döyüşün gedişatı Konde döyüşü, əslində böyük bir hərbi əməliyyatın tərkib hissəsi idi və döyüşdəki əsas məqsəd Vendee üsyançılarının yerləşdiyi əraziləri yenidən Fransız Respublikasının nəzarətinə qaytarmaq idi. Fransız ordusunun komandanı, general Lazare Hoche, bu döyüşdə strateji bir plan hazırladı və Vendee üsyançılarının sıralarına qarşı təzyiq göstərdi. Üsyançılar, döyüşün əvvəlində Fransız ordusuna qarşı müəyyən bir müqavimət göstərsələr də, sonradan ağır zərbələr aldılar və geri çəkilməyə məcbur oldular. Nəticələr və əhəmiyyəti Konde döyüşü Fransız ordusunun qələbəsi ilə nəticələndi. Üsyançıların cəbhəsi ciddi şəkildə zəiflədi və Fransızlar Konde şəhərini geri aldılar. Ancaq bu qələbə, Vendee üsyanını tamamilə dayandırmadı. Üsyançılar hələ də mübarizəyə davam etdilər və Fransız ordusu ilə qarşı-qarşıya gəldilər. Konde döyüşü, Fransız inqilabının qarşısında olan daxili müqavimətlərin nə qədər güclü və davamlı olduğunu göstərdi. Bu döyüş həm də, inqilabçıların öz mövqelərini qorumaq üçün nə qədər çətin şəraitdə mübarizə apardıqlarını sübut etdi. Həmçinin, Vendee üsyanı Fransız ordusunun qələbəsindən sonra da uzun müddət davam etdi və 1796-cı ilə qədər təzyiqlər və döyüşlər davam etdi.

İstinadlar

http://caligraph.org/resource/Siege_of_Cond%C3%A9_(1793)

http://www.historyofwar.org/articles/siege_conde_1793.html

https://www.jstor.org/stable/550449

https://www.napoleon.org/en/history-of-the-two-empires/articles/the-british-navy-1793-1802/

http://www.historyofwar.org/articles/battles_conde_1793.html

https://www.britannica.com/event/French-revolutionary-wars/Campaigns-of-1793

https://specialcollectionsuniversityofsouthampton.wordpress.com/tag/siege-of-conde/

https://www.britannica.com/event/French-revolutionary-wars/The-First-Coalition-and-the-Jacobin-regime

Tarix : 14 fevral 2025