“Kömür skinki” (Plestiodon anthracinus) - ABŞ-da endemik olan bir kərtənkələ növü. Təsvir Bu orta ölçülü kərtənkələ növüdür, qısa və yaxşı inkişaf etmiş ayaqlara malikdir. Ümumi uzunluğu 13–18 sm (5.1–7.1 in), burundan anal dəliyə qədər olan maksimum uzunluğu (SVL) isə 7 sm (2.8 in) təşkil edir. Bu dörd zolaqlı skinkdir və onun açıq rəngli zolaqları quyruğa qədər uzanır. Geniş tünd yan zolaq 4–4.5 pulcuq enindədir və başın üstündə heç bir açıq rəngli zolaq yoxdur. Dorsolateral (bel-yan) açıq rəngli zolaq, arxa xəttin ortasından sayıldıqda, 3-cü və 4-cü pulcuq sıralarının kənarlarında yerləşir. Bir postmental (alt çənə) pulcuq mövcuddur. Erkək fərdlərin başının yan tərəfləri yaz çütləşmə mövsümündə qırmızımtıl rəng alır, ən azı yayılma sahəsinin bəzi hissələrində bu belədir. Taksonomiya Kömür skinkinin iki yarımnövü tanınır, o cümlədən nominotipik yarımnöv: - Şimali kömür skinki – Plestiodon anthracinus anthracinus (Baird, 1850) - Cənubi kömür skinki – Plestiodon anthracinus pluvialis (Cope, 1880) Şimali kömür skinki ilk dəfə 1850-ci ildə Baird tərəfindən təsvir edilmişdir; cənubi yarımnöv P. a. pluvialis isə 1880-ci ildə Cope tərəfindən müəyyən edilmişdir. Bu növ fasciatus qrupunun əcdad formasına yaxındır. Cənubi kömür skinkinin yarımnövü kimi, onun arxa supralabial (üst dodaq) pulcuqlarının mərkəzi açıq, kənarları isə tünd rəngdədir, bu da ləkəli görünüş yaradır. Bədənin ortasında 26 və ya daha çox pulcuq sırası var. Çoxalma Kömür skinki yaz və ya yayın əvvəlində çütləşir və 8-9 yumurta qoyur. Yumurtaların uzunluğu təxminən 10–11 mm-dir. Bu növ üçün courtship (cütləşmə əvvəli davranış) adətən erkəyin feromon siqnalları vasitəsilə potensial dişini müəyyən etməsi və tanıması ilə başlayır. Balalar dörd-beş həftədən sonra çıxır və təxminən 5 sm (2.0 in) uzunluğunda olur. Yenicə çıxmış balaların mavi quyruğu var; şimali kömür skinkinin balaları yetkinlər kimi zolaqlıdır, lakin cənubi kömür skinkinin balaları qara rəngdədir və zolaqlar çox zəif nəzərə çarpır. Yaşayış yeri və coğrafi yayılma Kömür skinkləri üçün ən sevimli yaşayış yerləri meşəli təpə yamaclarının daha rütubətli hissələri, bol yarpaq təbəqəsi və ya səpələnmiş daşlar olan ərazilərdir. Onların yaşayış yerlərinə bulaqların ətrafı, çay vadilərinə baxan qayalıq uçurumlar və nəmli sahələr də daxil ola bilər. Təqib edildikdə, dayaz suya qaçaraq dibə gedir və daşların və ya qalıqların altında gizlənirlər. Şimali kömür skinki (şəkildə mavi rəngdə) Nyu-Yorkun qərbində, Mərkəzi Pensilvaniyada və Apalaç dağlarında izolyasiya olunmuş koloniyalarda tapılır. Cənubi kömür skinki (narıncı rəngdə) Florida panhandle-dan Luizianaya qədər şərq Körfəz sahilində, həmçinin Missisipi çayının qərbində, şərqi Kanzas və Mərkəzi Missuridən şərqi Texas və şimali Luizianaya qədər yayılıb. Hər iki yarımnövün qarışıq yayılması (yaşıl rəngdə) Alabama və Corciyada müşahidə edilir. Onların təbii təhlükələri arasında bir sıra kiçik məməlilər, ilanlar və daha böyük kərtənkələ növləri var. İnsan fəaliyyəti də bu növ üçün təhlükə yaradır, çünki sürünən növlərinin yaşayış yerlərinin azalması və məhv edilməsi ilə əlaqədardır.
https://animalia.bio/index.php/plestiodon-anthracinus
https://georgiabiodiversity.org/portal/profile?group=all&es_id=33458
https://srelherp.uga.edu/lizards/coal-skink/
https://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Plestiodon&species=anthracinus
https://explorer.natureserve.org/Taxon/ELEMENT_GLOBAL.2.101505/Plestiodon_anthracinus
https://www.inaturalist.org/taxa/73781-Plestiodon-anthracinus
https://en.wikipedia.org/wiki/Plestiodon_anthracinus
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
