Kokos ququ quşu (Coccyzus ferrugineus)-"Cuculidae" fəsiləsinin "Cuculinae" yarımfəsiləsinə aid, "Phaenicophaeini" qrupuna daxil olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Kokos ququ quşu bir zamanlar manqrov ququ quşunun (C. minor) yarımnövü kimi qəbul edilirdi və indi bu iki növ qardaş növlər hesab edilir. İnci döşlü ququ quşu (C. euleri) və sarıdimdik ququ quşu (C. americanus) da bu iki növlə yaxın qohumdur. Kokos ququ quşu monotipikdir. Kokos ququ quşunun cins adı olan "coccyzus", qədim yunan dilində adi ququ quşunun çağırışını ifadə edən "kokkuzo" sözündən gəlir. Xüsusi epiteti olan "ferrugineus" latın dilində "paslı" deməkdir və üst hissələrinin rənginə istinad edir. Təsvir Kokos ququ quşu 32-33 sm uzunluğundadır, bunun təxminən yarısı quyruqdur və çəkisi təxminən 70 qramdır. Dimdiyi qalın və bir qədər əyridir. Üst çənəsi qara, alt çənəsi isə sarıdan sarı-narıncı rəngdədir və qara ucu var. Erkək və dişi fərdlər eyni lələk örtüyünə malikdir. Yetkin fərdlərin alnı və başının üstü boz rəngdədir, üst hissələri boz-qəhvəyi rəngdədir. Qanadları qırmızımtıldır. Quyruğunun üst tərəfi boz-qəhvəyi, alt tərəfi isə qara rəngdədir və geniş ağ ucları var. Üzü dar qara "maskaya" malikdir, göz ətrafında dar sarıdan narıncı-sarı rəngdə çılpaq dəri halqası var. Boğazı və döşü açıq sarımtıl-ağ, qarnı və quyruqaltı lələkləri zəngin sarımtıl rəngdədir. Cavan fərdlər yetkinlərə bənzəyir, lakin baş və bel rəngləri arasında daha az ziddiyyət var, üz maskası daha az fərqlənir, boğazı, döşü və qarnı ağ rəngdədir və quyruğunda daha az ağ rəng var. Yayılması və yaşayış mühiti Kokos ququ quşu yalnız Kokos adasında tapılır, bu ada Kosta-Rikanın Sakit okean sahilindən təxminən 550 km məsafədə yerləşir. Adanın demək olar ki, bütün bitki icmalarını istifadə edir: su basan körfəz meşələri, çay boyu meşələr, tropik yağış meşələri və tropik bulud meşələri. Dəniz səviyyəsindən adanın ən yüksək nöqtəsinə qədər (təxminən 450 metr) rast gəlinir. Hərəkət Kokos ququ quşu adada il boyu qalıcı quşdur, lakin çoxalma mövsümündə meşə kənarlarında, çoxalma mövsümündən kənarda isə meşənin daxilində olmağa meyllidir. Hərəkət Kokos ququ quşu adətən yalnız qısa uçuşlar edir. Tez-tez budaqlar boyunca tullanaraq və qısa qanad çırpışları ilə ağaclar arasında hərəkət edir. Qidalanma Yetkin Kokos ququ quşu əsasən tırtıllarla, xüsusilə nəhəng sfinx güvəsi (Cocytius antaeus) və Orion cecropian kəpənəyi (Historis odius) tırtılları ilə qidalanır. Balalar cırcırama və tarakanlarla qidalandırılır. Qidalanma texnikası yaşayış mühitinə görə dəyişir, o cümlədən yer səviyyəsində qısa uçuşlarla ovlama, alt mərtəbə bitkilərindən yemək toplama və Sacoglottis holdridgei ağacları üzərindəki Guzmania sanguinea bromeliadlarını yoxlama. Tırtıllar və digər buğumayaqlılardan əlavə, bəzən endemik kərtənkələ olan Anolis towsendi ilə də qidalanır. Çoxalma Kokos ququ quşu yanvarın ortasından aprelə qədər olan quru mövsümdə çoxalır. Cütlüyün hər iki üzvü zəif budaq yuvasını heç bir örtük olmadan qurur və adətən kiçik bir ağacın kiçik budağına yerləşdirir. Belə iki yuva təxminən 2,5 metr yüksəklikdə yerləşirdi və hər ikisi yarpaqlarla qismən qorunurdu. Hər iki cins kürtləmə və valideyn qayğısını bölüşür. Yuva ölçüsü dəqiq məlum deyil, lakin bir və ya iki yumurta olduğu güman edilir. Kürtləmə müddəti məlum deyil, lakin cinsinin digər növlərinin 9-12 günlük kürtləmə müddətinə bənzədiyi düşünülür. Uçma müddəti də məlum deyil. Status "IUCN" Kokos ququ quşunu "zəif" (Vulnerable) kimi qiymətləndirib. Çox kiçik yayılma sahəsinə malikdir. Təxminən 250-1000 yetkin fərddən ibarət populyasiyasının sabit olduğu güman edilir. Vəhşi pişiklər, donuzlar, keçilər və marallar potensial təhlükələrdir – birincisi yırtıcı kimi, digərləri isə növün yaşayış mühitinə zərər verən kimi. Turizmdən yaranan narahatlıq da artır və iqlim dəyişikliyi də digər potensial təhlükədir.
https://ebird.org/species/coccuc1
https://en.wikipedia.org/wiki/Cocos_cuckoo
https://www.oiseaux-birds.com/card-cocos-cuckoo.html
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/cocos-cuckoo-coccyzus-ferrugineus
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=8DCC542BE43AAF67
https://www.inaturalist.org/taxa/1962-Coccyzus-ferrugineus
https://birdsoftheworld.org/bow/species/coccuc1/cur/introduction
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/cocos-cuckoo-coccyzus-ferrugineus
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
