Kirpi dilemması (ya da “kirpi paradoksu”) - Şəxslərin və ya qrupların yaxınlıq və əlaqə istəyərkən bir-birini incitmə ehtimalı ilə bağlı bir psixoloji düşüncə təcrübəsidir. Bu paradoks, xüsusilə insanlar arasında sosial məsafənin və yaxınlığın balansını anlamağa kömək edir. Mahiyyəti Dilemmanın əsasını, çox yaxın olmaq istədikdə bir-birini itələyən kirpilər arasında yaranan situasiya təşkil edir: onlar bir-birinə çox yaxınlaşarsa, tikanları bir-birini zədələyəcək. Lakin çox uzaq olarsa, heç bir yaxınlıq və əlaqə qurulmaz. Bu vəziyyət insan münasibətlərindəki yaxınlıq və məsafə arasındakı əlaqəni izah edir. Kirpi dilemması, insanların başqaları ilə uyğun bir sosial məsafə saxlayaraq münasibət qurmaq üçün balanslı bir yanaşma tapması lazım olduğunu göstərir. Başqa bir variantda, Kirpi dilemması insanın sosial və emosional ehtiyaclarını qarşılama arasında qarşılaşdığı çətinlikləri təsvir edən bir anlayışdır. Burada insanlar, yaxın münasibətlər qurmaq istəsələr də, bununla əlaqəli olaraq başqalarını incitməmək və özlərini qorumaq istəyirlər. Daha geniş mənada, Kirpi dilemması həmçinin insanların həyatlarında qarşılaşdıqları “günlük qarşıdurmalar”ı da əks etdirə bilər. Məsələn, iş yerində birinin daha çox diqqət və dəstək istəməsi, ancaq bunun qarşı tərəfi sıxması və ya bir əlaqədə çox yaxın olmanın emosional təzyiqə səbəb olması kimi halları nəzərdə tutmaq olar. Bu vəziyyət, həm yaxınlıq ehtiyacları ilə, həm də şəxsi sərhədlərlə bağlı balans tapmağa çalışan bir insanın dilemmasını təsvir edir.
https://www.psychologytoday.com/intl/blog/science-and-philosophy/202003/the-hedgehogs-dilemma?amp
https://stefaniefaye.com/articles-2/articles/the-hedgehogs-dilemma/
https://medium.com/@sofiyka.magickal/the-hedgehogs-dilemma-fa1098fdde3
https://medium.com/@augustolinarez/the-hedgehogs-dilemma-why-do-humans-crave-intimacy-727318555b1
Tarix : 12 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
