• Wikisun
Layihə çərçivəsində Wikipedia platformasına əlavə olunan məqalə sayı
1
4
6
2
kipr-pisikleri

Kipr pişikləri

Kipr pişikləri - Kipr adasında yayılmış yerli pişik növü. Bu pişiklərdən standartlaşdırılmış bir növ kimi inkişaf etdirilir. Tarix Kiprdə pişiklər haqqında ilk yazılı məlumat, Müqəddəs Yelena tərəfindən 4-cü əsrdə Misir və ya Fələstindən Kiprdəki bir monastıra ilanların yayılması ilə mübarizə aparmaq üçün iki gəmi dolusu pişik göndərilməsi ilə bağlıdır. Kiprdəki pişiklər əsrlər boyu xarici təsirlərdən uzaq şəkildə çoxalaraq, adanın daxilində vəhşi populyasiya kimi inkişaf edən yerli bir növ yaratmışdır. Kiprdə vəhşi pişiklər ən azı e.ə. 7500-ci ilə aid olsa da, bu qədim pişiklərlə müasir Kipr pişikləri arasında birbaşa əlaqə yoxdur. 2004-cü ildə J.D. Vigne və başqaları tərəfindən hazırlanan bir məqalə, Kiprdə 9500 illik bir qəbirdə tapılan Yaxın Şərq vəhşi pişiyi (Felis silvestris lybica) qalıqlarının insanlarla yaxın əlaqədə olan ən qədim pişik nümunəsi olduğunu göstərdi. Arxeoloqlar Şillurokambos neolit dövrü məkanında insan qalıqları və bəzək əşyaları yanında diqqətlə basdırılmış pişik qalıqlarını aşkar etdilər. Bu, insanların pişikləri adaya gətirdiyini göstərir. Pişik skeleti Misir təsvirlərindən 4000 il və ya daha çox əvvələ aiddir. Bununla belə, müasir pişiklərin qədim Kipr vəhşi pişiklərindən törədiyinə dair bir sübut yoxdur. Xüsusiyyətlər Kipr pişikləri qalın xəzli (qısa xəzli və yarı uzun xəzli), atletik və enerjili bir növdür. Adanın hər yerində, dağlıq və daha sərin bölgələrdən sahilə yaxın daha isti yerlərə qədər vəhşi populyasiyalar mövcuddur. Bu pişiklər yerli iqlim şəraitinə uyğunlaşmışdır, lakin daha çox dağlıq ərazilərdə yaşayırlar. Afrodita növünün inkişafı 2006-cı ildə yerli yetişdiricilər vəhşi Kipr pişiklərindən standartlaşdırılmış bir növ yaratmağa başladılar. 2008-ci ildə WCF hakimi Kiprə səfər edərək bu pişiklərlə tanış oldu və onlar üçün bir standart yazaraq "Afroditanın Nəhəngi" adını verdi. 2012-ci ildə "Kipr Pişikləri Milli Növ Assosiasiyası" (CyCNBA) yaradıldı və "WCF"-ə üzv olmaq üçün müraciət etdi. 2012-ci ilin yanvarında aparılan genetik tədqiqatlar göstərdi ki, Kipr pişikləri Aralıq dənizi regionunda fərqlənən bir populyasiyadır və onlardan bir növ inkişaf etdirmək mümkündür. 1 iyul 2012-ci ildə WCF tərəfindən "Afroditanın Nəhəngi" tam tanınan bir növ kimi qəbul edildi. 2017-ci ildə TICA tərəfindən də "Afrodita" adı ilə müvəqqəti tanındı. Bu növün yetişdirilməsi üçün heç bir xarici növ ilə qarışdırılmasına icazə verilmir. Növ standartları WCF standartına görə, "Afroditanın Nəhəngi" böyük, güclü və əzələli, lakin kobud olmayan bir pişik olmalıdır. Qısa xəzli və yarı uzun xəzli versiyaları mövcuddur və rəngləri müxtəlif ola bilər, lakin "colorpoint" və ya "mink" rəngləri qəbul edilmir. Xəzi yumşaq və yunlu olmalıdır. TICA standartına görə isə bu pişiklər atletik, yaxşı inkişaf etmiş əzələlərə malik və orta ilə böyük ölçülü olmalıdır. Yetkin erkəklərin çəkisi 6.8–8.2 kq, dişilərin isə 4.5–6.4 kq arasında dəyişir. TICA bu pişikləri sevgi dolu, sosial və bəzi hallarda itlər kimi davranan bir növ kimi təsvir edir. Sağlamlıq Kipr pişiyi möhkəm sağlamlığı və canlılığı ilə tanınır. Bununla belə, bütün pişik yoldaşları kimi, potensial sağlamlıq problemlərini vaxtında müəyyən etmək üçün müntəzəm veterinar yoxlamaları təyin etmək çox vacibdir. Bu növün orta ömür müddəti 12-15 ildir. Qulluq Kipr pişiyinə qulluq etmək asanlıqla həyata keçirilə bilən bir prosesdir. Xəzinin vəziyyətini qorumaq və dolaşmasının qarşısını almaq üçün həftədə bir dəfə qayçılanmalıdır. Bundan əlavə, qulaqlarının təmiz və quru olmasına diqqət yetirmək lazımdır. Dırnaqlarını müntəzəm kəsilməli və periodontal problemlərin qarşısını almaq üçün dişləri fırçalanmalıdır.


İstinadlar

Tarix : 21 yanvar 2025


Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.