Khaled al-Asaad (1932–2015) — Suriya arxeoloqu və tarixçisi, xüsusilə Palmiradakı qədim abidələrə dair apardığı araşdırmalar və qoruma işləri ilə tanınmışdır. O, Palmira şəhərinin Qədim Roma dövrünə aid olan tarixi abidələrini öyrənmiş və Suriya mədəniyyətinin qorunmasına böyük töhfələr vermişdir. Palmira şəhəri, onun rəhbərliyi altında çoxsaylı elmi tədqiqatlar və qazıntılar həyata keçirilmişdir. Həyat və təhsil Khaled al-Asaad, 1932-cü ildə Suriyanın Tadmur şəhərində anadan olmuşdur. Damask Universitetində arxeologiya üzrə təhsil almış və mütəxəssislik sahəsi olaraq Qədim Yunan-Roma mədəniyyətlərini öyrənmişdir. O, Palmira ərazisindəki abidələri qorumaq və bu ərazidəki arkeoloji tədqiqatları inkişaf etdirmək üçün uzun illər boyunca çalışmışdır. Karyera və elmi tədqiqatlar Khaled al-Asaadın elmi karyerası əsasən Palmira şəhəri üzərindəki tədqiqatlarla bağlıdır. O, Palmiradakı Qədim Roma dövrünə aid abidələr, məbəd kompleksləri və məzarlar haqqında ətraflı məlumatlar əldə etmiş və bu tarixi irsin qorunmasında mühüm rol oynamışdır. Palmira şəhəri və tədqiqatlar Palmira, Suriyanın mərkəzində yerləşən və Roma İmperiyasının əsarəti altındakı bir şəhər idi. Bu şəhər, həmçinin İslam öncəsi dövrün ən önəmli ticarət və mədəniyyət mərkəzlərindən biri olmuşdur. Al-Asaad, bu qədim şəhərdə apardığı qazıntılarla çox sayda tarixi əsər və abidə tapmış və Palmiranın əhəmiyyətini dünya miqyasında tanıtmışdır. Al-Asaadın işləri, Palmiranın Roma dövründəki mədəniyyətini və incəsənətini öyrənməyə böyük töhfələr vermişdir. O, bu bölgənin tarixini və mədəniyyətini qorumaq üçün Palmira Arxeoloji Muzeyində uzun illər boyunca rəhbərlik etmişdir. Qoruma və mirasın saxlanması Al-Asaad, Palmiranın qədim abidələrinin qorunmasına xüsusi diqqət yetirmiş və şəhərin irsini müdafiə etmək üçün bir çox beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq etmişdir. Onun çalışmaları nəticəsində Palmiranın qədim heykəlləri, məbədləri və digər tarixi obyektləri dünya mədəniyyətinin bir hissəsi kimi qorunub saxlanmışdır. Həbs və ölümü 2015-ci ildə Palmiranın İslam Dövləti (İŞİD) tərəfindən işğalı zamanı al-Asaad, İŞİDin arxeoloji irsə zərər verməsinə qarşı mübarizə aparmışdır. İŞİD döyüşçüləri, Palmira şəhərindəki bir çox tarixi abidəni dağıtmağa başladıqda, al-Asaad bu ərazilərdə qalaraq şəhərin irsini qorumağa davam etdi. Nəhayət, İŞİD tərəfindən tutulan al-Asaad, 2015-ci ilin avqust ayında işgəncəyə məruz qalaraq edam edilmişdir. Onun öldürülməsi, dünya miqyasında böyük bir şok yaratmış və beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən şiddətlə pislənmişdir. Mirası Khaled al-Asaad, Palmira və Suriya mədəniyyətinin qorunması sahəsində göstərdiyi cəsarətli işlər və böyük töhfələrilə tanınır. Onun Palmiradakı abidələrin qorunmasına verdiyi töhfələr, tarixçi və arxeoloqlar üçün bir nümunə olmuş və onun mirası dünyanın hər yerindəki insanlara tarixi irsin qorunmasının əhəmiyyətini xatırlatmışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Khaled_al-Asaad
https://www.pbs.org/newshour/tag/khaled-al-assad
https://www.monumentsmenandwomenfnd.org/modern-day-monuments-men-and-women/khaled-al-asaad-?srsltid=AfmBOoqGzLAzOcCEtLbg_3KULshowNntiYp8NlVsTltkZDHb98Um94ha
https://www.britannica.com/biography/Khaled-al-Asaad
https://theconversation.com/khaled-al-asaad-the-martyr-of-palmyra-46787
https://www.ulb.be/en/solidarity-fund
https://msu-anthropology.github.io/deoa-ss16/al-assad/al-assad.html
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
