Kertis Qey Kallan Jr. — Amerikalı nəzəri fizik və professor. O, simli nəzəriyyə, kvant sahə nəzəriyyəsi və qravitasiya fizikası sahələrində apardığı tədqiqatlarla tanınır. Kallan Prinston Universitetində uzun illər fəaliyyət göstərmiş və bu sahələrdə mühüm töhfələr vermişdir. Həyatı Kertis Kallan 1942-ci il oktyabrın 11-də ABŞ-ın Nyu-Cersi ştatında, Nyu-Bransvik şəhərində anadan olmuşdur. O, Haverford Kollecində bakalavr təhsili almış və 1964-cü ildə fizika üzrə dərəcə qazanmışdır. Daha sonra Prinston Universitetində doktorluq təhsilinə başlamış və 1967-ci ildə fizika üzrə Ph.D. dərəcəsini əldə etmişdir. Doktorluq işini məşhur fizik Sam Treymanın rəhbərliyi ilə tamamlamışdır. Kallan karyerasının böyük hissəsini Prinston Universitetində keçirmişdir. 1972-ci ildə burada professor təyin edilmiş və 1995-ci ildən etibarən Ceyms S. Makdonnell adına Görkəmli Universitet Professoru vəzifəsini icra etmişdir. O, həmçinin Prinstonun Nəzəri Elm Mərkəzinin direktoru olmuşdur (1995-2001). Kallan ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvüdür və fizika icmasında yüksək hörmətə malikdir. Elmi töhfələri Kertis Kallan nəzəri fizika sahəsində bir çox fundamental işləri ilə tanınır. Onun ən mühüm töhfələrindən biri Kallan-Simanşik tənliyidir. 1970-ci ildə Kennet Simanşik ilə birgə işləyərək kvant sahə nəzəriyyəsində yenidən normallaşdırma qrupunun tənliklərini formalaşdırmışdır. Bu tənliklər sahə nəzəriyyəsində enerji miqyaslarının dəyişməsini təsvir edir və kvant elektrodinamikası ilə kvant xromodinamikası kimi sahələrdə geniş tətbiq olunur. Kallan həmçinin simli nəzəriyyənin inkişafına töhfə vermişdir. O, simlərin dinamikasını və qravitasiya ilə əlaqəsini öyrənərək bu nəzəriyyənin riyazi strukturunu dərinləşdirmişdir. Onun işləri kvant qravitasiyası və kainatın fundamental quruluşunu anlamaq üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bundan əlavə, Kallan konformal sahə nəzəriyyəsi və topoloji sahə nəzəriyyələri üzərində də işləmişdir. Onun tədqiqatları fizika ilə riyaziyyat arasındakı əlaqələri gücləndirmiş və bir çox gənc alimə ilham vermişdir. Şəxsi həyatı və mirası Kertis Kallan haqqında şəxsi həyatına dair çox ictimai məlumat yoxdur, lakin o, ailəli olduğu və övladlarının olduğu bilinir. O, həyatını elmi tədqiqatlara həsr etmiş və tələbələrinin yetişdirilməsinə böyük əhəmiyyət vermişdir. Kallan Prinston Universitetində çalışdığı müddətdə bir çox doktorantın rəhbəri olmuş və nəzəri fizikanın gələcək nəslini formalaşdırmışdır. Kallan 2004-cü ildə Amerika Fizika Cəmiyyətinin Diraq medalı ilə, 2010-cu ildə isə İsak Nyuton medalı ilə təltif edilmişdir. Onun elmi mirası müasir nəzəri fizikanın əsasını təşkil edən nəzəriyyələrdə yaşayır. 2025-ci ilə qədər o, hələ də Prinston Universitetində fəxri professor kimi fəaliyyətini davam etdirir (əgər bu tarixə qədər başqa məlumat ortaya çıxmayıbsa). Kallan-Simanşik tənliyi və simli nəzəriyyəyə verdiyi töhfələr sayəsində onun adı fizika tarixində əbədi olaraq qalacaq.
https://phy.princeton.edu/people/curtis-callan
https://www.ias.edu/scholars/curtis-callan
https://dof.princeton.edu/people/curtis-gove-callan-jr
https://history.aip.org/phn/11502011.html
https://www.oist.jp/person/curtis-callan
https://outreach.ictp-saifr.org/public-lectures/pl-curtis-callan/
https://en.wikipedia.org/wiki/Curtis_Callan
Tarix : 16 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
