Kəkilli vələmirquşu ("Emberiza lathami") - "Emberizidae" fəsiləsinə aid bir quş növü. Sərçə ölçüsündə olan bu quşun erkəkləri qara bədən üzərində qırmızımtıl qanad və quyruq lələklərinə malikdir, dişilər isə daha solğun və tünd qəhvəyi rəngdədir. Hər iki cinsin fərqləndirici kəkili var. Əvvəllər kəkili səbəbilə monomorfik "Melophus" cinsinə aid edilirdi, lakin DNT təhlilləri göstərdi ki, bu növ digər "Emberiza" növləri ilə yaxından əlaqəlidir. Asiyada geniş, lakin dağınıq yayılmaya malikdir. Əsasən açıq və quru mühitlərdə, müxtəlif yüksəkliklərdə yaşayır. Himalayların yüksək yüksəkliklərində yaşayan populyasiyalar mövsümi yüksəklik dəyişiklikləri göstərir. Qışda daha sosial olurlar. Təsvir Erkəklərin görkəmli kəkili, sarımtıl dimdiyi, qara bədən lələkləri və qırmızımtıl qanad və quyruq lələkləri var. Dişilər daha qısa kəkilli və ümumi olaraq solğun zeytun-qəhvəyi rəngdədir, tünd qəhvəyi zolaqlara malikdir. Qanad və quyruq lələkləri darçın rəngli kənarlara malikdir. Dişilərin dimdiyi boz rəngdədir. Çoxalma mövsümündə olmayan erkəklər sarımtıl-boz rəngdədir, cavan fərdlərin isə qırmızımtıl birinci dərəcəli örtük lələklərinin ucları qaradır. Bu növ əvvəllər monomorfik "Melophus" cinsinə aid edilsə də, DNT təhlilləri onun digər "Emberiza" növləri ilə yaxından əlaqəli olduğunu göstərdi. Hindistan yarımadası populyasiyaları "subcristata" yarımnövü adlandırılsa da, xarici morfoloji xüsusiyyətləri ilə digər populyasiyalardan fərqlənmir. Onların 40 cüt xromosoma malik olduğu müəyyən edilmişdir. Yayılması Kəkilli vələmirquşu Hindistanın Himalay dağları boyunca yayılmışdır və mövsümdən asılı olaraq yüksəklik dəyişiklikləri göstərir. Himalayların cənubundakı Hindistan düzənliklərində, qərbdə Qucarat və Racastana qədər yayılmışdır. Həmçinin mərkəzi və yarımada Hindistanın bəzi hissələrində, Himalaylar boyunca şərqdə Çin, Laos, Tailand, Vyetnam və İndoneziyada da rast gəlinir. Açıq tikanlı kolluqlarda, qayalı quru yamaclarında, otlaqlarda və savannalarda yaşayır. Qışda daha sosial olur və bəzən digər mərciməkquşları, vələmirquşları və torağaylarla birlikdə qidalanan qruplar təşkil edir. Səhər və günorta saatlarında kiçik su mənbələrini ziyarət edir. Davranış Çoxalma mövsümündə erkəklər hündür bitkilərin üstündən oxuyur. Erkəyin quyruğunu yelpikləndirərək və bir qanadını qaldıraraq dişi ətrafında gəzdiyi bir courtship ritueli müşahidə edilmişdir. Qəfəsdə bir erkəyin yuva materialı götürərək dişi ətrafında əyilmiş qanadlarla və yelpiklənmiş quyruqla dairələr çəkdiyi görülmüşdür. Quşlar əsasən müxtəlif bitkilərin toxumları ilə qidalanır, lakin termit qanadlılarını da yeyir. Qidalanan qruplar qısa səsli çağırışlarla əlaqə saxlayır. Çoxalma Yazda çoxalırlar (təcrübələr göstərir ki, uzun gün işığına reaksiya verirlər) və torpaqda, daş divarda və ya qayanın altında yerləşən liflərdən hazırlanmış fincan şəkilli yuva qururlar. Yumurta sayı 3-4 olur, yumurtalar ağ rəngli olub yaşıl və qırmızı xallarla örtülüdür, xallar enli ucunda daha sıxdır. Qidalanma Çində, zeytun arxalı günəş quşunun, kəkilli vələmirquşunun balalarını qidalandırdığı müşahidə edilmişdir. Cənubi Nepalda, ovçular tərəfindən quşların yemək üçün tutulduğu sənədləşdirilmişdir.
https://ebird.org/species/crebun1
https://en.wikipedia.org/wiki/Crested_bunting
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/crested-bunting-emberiza-lathami
https://xeno-canto.org/species/emberiza-lathami
https://birdsoftheworld.org/bow/species/crebun1/cur/introduction
https://avifauna.hkbws.org.hk/species/0460/055700
https://animalia.bio/crested-bunting#google_vignette
https://www.thainationalparks.com/species/crested-bunting
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
