Karl H. Pribram — Amerikalı neyrofizioloq və kognitiv neyrobiologiya sahəsində ən təsirli alimlərdən biridir. O, ən çox holoqrafik beyin funksiyası nəzəriyyəsi ilə tanınır və yaddaş, qavrayış və beyin proseslərinin öyrənilməsinə etdiyi töhfələr ilə məşhurdur. Pribram'in araşdırmaları, beynin informasiya işləmə mexanizmini və şüurun qavrayışla necə əlaqəli olduğunu anlamağımıza əhəmiyyətli dərəcədə töhfə vermişdir. Erkən həyat və təhsil Karl Pribram 1919-cu ildə Vyana, Avstriyada anadan olmuşdur və uşaqlıq illərində Amerikaya köçmüşdür. O, Çikaqo Universitetində təhsil alaraq psixologiya üzrə doktorluq dərəcəsi almışdır. İlk karyerası yaddaş və öyrənmə mexanizmlərini anlamağa yönəlmişdi. Zamanla, Pribram'in araşdırmaları beynin qavrayış və kognisiya ilə bağlı rolunu öyrənməyə, xüsusən də beynin fiziki strukturu ilə abstrakt düşüncələrin işlənməsi arasındakı əlaqəni izah etməyə yönəlmişdir. Holoqrafik beyin nəzəriyyəsi 1960-cı illərdə, Pribram David Bohm ilə birlikdə holoqrafik beyin nəzəriyyəsini inkişaf etdirdi. Bu nəzəriyyəyə görə, beyin bir holoqram kimi fəaliyyət göstərir. Həmin nəzəriyyəyə əsasən, yaddaş və kognitiv proseslər beyin boyunca müstəqil sahələrdə saxlanılmır, əksinə neyron şəbəkələri arasında yayılır. Bu yanaşma, əvvəllər yaddaşların beyin boyunca izolyasiya edilmiş sahələrdə saxlanıldığı fikri ilə ziddiyyət təşkil edir. Pribram, beynin kompleks məlumatları işləmə qabiliyyətinin, holografik bir görüntünün məlumatı necə şifrələdiyini və deşifrələdiyini oxşar paralel işləmə ilə bağlı olduğunu irəli sürmüşdür. Neyrologiyaya töhfələri Pribram'in beyin strukturu ilə funksiyası arasındakı əlaqəni başa düşməyə dair etdiyi işlər, yaddaş, öyrənmə və qavrayışla bağlı bir çox aspekti aydınlaşdırmağa kömək etmişdir. O, hissi məlumatların necə işlənməsi və beynin ətraf mühitdən gələn siqnalları necə şərh etməsi barədə mühüm addımlar atmışdır. Həmçinin, o, şüurun təbiətini araşdırmış və beynin şüur və anlayış təcrübəsini necə yaratdığını sual altına almışdır. Onun ideyaları, psixologiyadan süni intellektə qədər bir çox sahədə hələ də təsirli olur. İrs və təsir Pribram'in beyin funksiyasına dair nəzəriyyələri müasir kognitiv neyrobiologiya və psixologiya sahələrində əsaslı bir təməl qoymuşdur. Onun yaddaş və şüur nəzəriyyələri hələ də qavrayış və neyron işləmə təbiətini araşdıran tədqiqatçılar üçün ilham mənbəyi olmaqda davam edir. İlk dövrlərdə tənqidlərə məruz qalsa da, Pribram'in ideyaları sonradan neyrobiologiya sahəsində əsaslı şəkildə qəbul edilmişdir. Karl H. Pribram beynin funksiyası və kognisiyasını anlamağa verdiyi töhfələrə görə şüurun neyronal əsaslarını başa düşməkdəki pionerlərdən biri kimi tanınmışdır. O, 2015-ci ildə vəfat etmişdir və insanların zehnini və beynini öyrənmə sahəsində özündən sonra böyük bir irs buraxmışdır.

İstinadlar

https://the-ins.org/our-ins-family/karl-h-pribram/

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1874605599800139

https://karlpribram.com/biography/

https://karlpribram.com/

https://research.com/u/karl-h-pribram

https://www.bionity.com/en/encyclopedia/Karl_H._Pribram.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Karl_H._Pribram

Tarix : 15 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.