Karl Friedrich Bahrdt (1741-1792) - XVIII əsr alman ilahiyyatçısı, maarifçi və dini reformator. O, ənənəvi xristian doktrinalarına qarşı çıxan və Bibliyanın rasional şərhini müdafiə edən fikirləri ilə tanınmışdır. Bahrdtin baxışları dövrünün kilsə hakimiyyətləri tərəfindən mübahisəli qəbul edilsə də, onun yazıları və reformist ideyaları maarifçilik dövrünün dini düşüncəsinə böyük təsir göstərmişdir. Həyatı və fəaliyyəti Bahrdt 1741-ci ildə Almaniyanın Bischofswerda şəhərində anadan olmuşdur. Leipzig Universitetində ilahiyyat üzrə təhsil almış və ilk dövrlərdə ortodoks xristian inancını mənimsəmişdir. Lakin sonralar maarifçilik fəlsəfəsindən təsirlənərək Bibliyanın simvolik və rasional izahını irəli sürmüşdür. O, müxtəlif universitetlərdə professor vəzifəsində çalışmış, lakin ənənəvi xristian inanclarını tənqid etdiyinə görə bir çox yerdə mübahisələrə səbəb olmuş və vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır. Daha sonra özəl dini məktəblər açaraq maarifçilik ideyalarını yaymağa davam etmişdir. Əsas fikirləri və dini nəzəriyyələri Bahrdtin teoloji baxışları əsasən aşağıdakı prinsiplər üzərində qurulmuşdur: Bibliyanın rasional təfsiri: O, Bibliyanın simvolik məna daşıdığını və tənqidi düşüncə ilə şərh edilməli olduğunu irəli sürmüşdür. Xristianlığın etik təməli: Bahrdt dinin əsas məqsədinin əxlaqi və etik inkişaf olduğunu, möcüzə və fövqəltəbii elementlərin isə simvolik məna daşıdığını iddia etmişdir. Azad düşüncə və dini tolerantlıq: O, dinin fərdi düşüncə və maarifləndirmə ilə inkişaf etməli olduğunu vurğulamış və dini dözümlülüyü müdafiə etmişdir. Əsas əsərləri Bahrdt çoxsaylı teoloji və maarifçilik əsərləri yazmışdır. Onun ən tanınmış əsərlərindən bəziləri aşağıdakılardır: - "Neue Offenbarungen Gottes" (Tanrının yeni vəhyəri) - "System der moralischen Religion" (Əxlaqi dinin Ssstemi) - "Briefe über die Bibel im Volkston" (Xalq üçün Bibliya məktubları) Bahrdtin mirası Karl Friedrich Bahrdt-in fikirləri dövründə böyük mübahisələrə səbəb olmuş və onun bəzi əsərləri qadağan edilmişdir. Bununla belə, o, maarifçilik dövrünün dini düşüncəsinin inkişafına töhfə vermiş və Bibliyanın rasional izahını yaymağa çalışmışdır. Onun irsi, xüsusilə də azad düşüncə və dini reformlarla bağlı ideyaları, sonrakı illərdə daha çox qiymətləndirilmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Karl_Friedrich_Bahrdt
https://www.britannica.com/biography/Carl-Friedrich-Bahrdt
https://en.wikisource.org/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica,_Ninth_Edition/Bahrdt,_Karl_Friedrich
https://germanhistory-intersections.org/en/germanness/ghis:document-306
https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Bahrdt,_Karl_Friedrich
https://www.researchgate.net/publication/261621890_Carl_Friedrich_Bahrdt_1740-1792_On_Freedom_of_Speech_and_Publication
https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/bahrdt-carl-friedrich-1740-or-1741-1792
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
