Kap ot quşu və ya Kap ot qaratoyuğu (Sphenoeacus afer) - Cənubi Afrikada yayılmış. Afrika qaratoyuğu növü. Taksonomiya Kap ot quşu ilk dəfə 1789-cu ildə alman təbiətşünası Yohann Fridrix Gmelin tərəfindən Karl Linneyin "Systema Naturae" əsərinin genişləndirilmiş nəşrində təsvir edilmişdir. Gmelin bu növü "Muscicapa" cinsinə aid edərək "Muscicapa afra" binominal adını vermişdir. Gmelin təsvirini 1783-cü ildə ingilis ornitoloq Con Lathamın "A General Synopsis of Birds" kitabında təsvir edilmiş Ümid Burnundan olan "ləkəli sarı milçəkqapan" əsasında hazırlamışdır. Kap ot quşu indi 1841-ci ildə ingilis təbiətşünası Hyu Strikland tərəfindən təqdim edilmiş "Sphenoeacus" cinsinə daxildir. Cins adı qədim yunan sözləri olan "sphēn" (paz) və "oiax" (sükan) sözlərindən götürülmüşdür. Növün epiteti olan "afer" latıncada "Afrikalı" mənasını verir. Dörd yarımnöv tanınmışdır: -"S. a. excisus" (Clancey, 1973) – şərqi Zimbabve və qərbi Mozambik -"S. a. natalensis" (Shelley, 1882) – şimal-şərqi Cənubi Afrika, qərbi Esvatini (keçmiş Svazilend) və şimali Lesoto -"S. a. intermedius" (Shelley, 1882) – şərqi Cənubi Afrika -"S. a. afer" (Gmelin, JF, 1789) – cənub-qərb və cənub Cənubi Afrika Kap ot quşu əvvəllər "Sylviidae" fəsiləsinə aid edilirdi. "Macrosphenidae" fəsiləsi daxilində "bığlı ot qaratoyuğu" (Melocichla mentalis) və Kap ot quşu qardaş növlərdir. Təsvir Kap ot quşunun uzunluğu 19–23 sm, çəkisi isə 27–34 qramdır. Başının üst hissəsi və yanları qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdədir, göz ətrafında ağ ləkə var. Ağ boğazında qara yanaq və bığ zolaqları var. Üst hissələri qəhvəyi rəngdədir və qalın zolaqlarla naxışlanmışdır. Uzun quyruğu daha açıq qəhvəyi, alt hissələri isə ağ rəngdədir və qara ləkələr var. Erkək və dişi fərdlər eyni görünüşə malikdir, lakin cavan fərdlərin başında zolaqlar var və rəngləri daha solğundur. Oxuması cingiltili və melodikdir, çağırışı isə burundan gələn "pheeeo" səsidir. Uzun, biz, dağınıq quyruğu, kürən başı və üz zolaqları Kap ot quşunu digər növlərdən fərqləndirir. Bu növ hər hansı bir sisitikoladan daha böyükdür və qalın zolaqlı beli ilə biz quyruğu onu bığlı ot qaratoyuğundan fərqləndirir. Yayılması və yaşayış mühiti Kap ot quşu Cənubi Afrikada, Lesotoda, Mozambikdə və Esvatinidə (keçmiş Svazilend) yayılmışdır. Şərqi Zimbabvedə isə təcrid olunmuş bir populyasiya var. Bu növ sahil və dağlıq fynbos bitki örtüyündə və dağ yamaclarında və ya çay vadilərində uzun otluqlarda çoxsaylıdır. Davranış Kap ot quşu bitki örtüyünün aşağı hissəsində fincan şəklində yuva qurur. Bu növ monoqamdır və ömürlük cütlük əmələ gətirir. Yumurtalarının embrional inkişaf sürəti Cənubi Afrika növləri arasında ən yavaşlardan biridir. Kap ot quşu adətən tək və ya cütlük halında görülür, bitki örtüyü arasında hərəkət edərək həşəratlar və digər kiçik onurğasızlar ilə qidalanır. Qorunma statusu Bu ümumi növün geniş yayılma sahəsi var, təxminən 390,000 kvadrat kilometr. Populyasiya ölçüsünün böyük olduğu güman edilir və növ "IUCN" Qırmızı Siyahısının populyasiya azalma meyarlarına (yəni 10 il və ya üç nəsil ərzində 30%-dən çox azalma) yaxınlaşmır. Bu səbəblərə görə, növ "ən az narahatlıq doğuran" kateqoriyasında qiymətləndirilir.
https://ebird.org/species/capgra1
https://en.wikipedia.org/wiki/Cape_grassbird
https://xeno-canto.org/species/Sphenoeacus-afer
https://animalia.bio/cape-grassbird
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/cape-grassbird-sphenoeacus-afer
https://www.oiseaux.net/birds/cape.grassbird.html
https://theflacks.co.za/prints/product/all-prints/creative/cape-grassbird/
https://birdsoftheworld.org/bow/species/capgra1/cur/introduction
Tarix : 19 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
