Şərqi Kanar gekonu və ya Kanar divar gekonu (Tarentola angustimentalis) - Phyllodactylidae fəsiləsinə aid olan bir kərtənkələ növü. Bu növ Kanar adalarının şərq hissəsinə endemikdir. Onun təbii yaşayış mühitlərinə mülayım kolluqlar, Aralıq dənizi tipli kolluqlu bitkilər, qayalıq ərazilər, qayalıq sahillər, qumlu sahillər, mərcanlı bataqlıqlar, əkin sahələri, otlaqlar, plantasiyalar, kənd bağları və şəhər əraziləri daxildir. Təsvir Şərqi Kanar gekonu burnunun ucundan kloakaya qədər təxminən 8 sm (3 düym) uzunluğa qədər böyüyə bilir və quyruğu da oxşar uzunluqdadır. Bu, möhkəm və dolğun bir gekondur, başı və bədəni dorsaldan yastıdır, qısa yanlara doğru uzanan ayaqları var və ümumi görünüşünə görə Mavr gekonuna bənzəyir. Ayaqlarının barmaqlarında yapışqanlı pərdələr var və bunlar ən geniş hissədədir. Hər ayağın üçüncü və dördüncü barmaqlarında güclü dırnaqlar var. Coğrafi yayılması Şərqi Kanar gekonu Fuerteventura, Lanzarote, Lobos və Lanzarotenin şimalındakı bir neçə kiçik adada tapılır. Yaşayış mühiti Bu növ təxminən 800 metr (2,600 fut) yüksəkliyə qədər olan müxtəlif yaşayış mühitlərində çox yayılmışdır. Bunlara qayalıqlar, daşlı yamaclar, dərələr, kolluqlu duzlu düzənliklər, qumullar, əkin sahələri və hətta evlərin içərisi daxildir. Biologiya Şərqi Kanar gekonunun qidası həşəratlar, hörümçəklər və digər kiçik onurğasız heyvanlardan ibarətdir. Çoxalma Şərqi Kanar gekonunun erkəkləri dişilərdən daha iridir və çütləşmə mövsümündə ərazi müdafiəçisi olur. Bu növ olduqca səsli olub, müxtəlif səslər çıxarır. Dişi bir və ya daha çox dəfə iki oval yumurta qoyur, hər yumurta təxminən 1.2 sm (0.47 düym) uzunluğundadır. Yumurtalar çatların içərisinə, daşların altına və ya quma basdırılır. Yumurtalar 2-3 aydan sonra çatlayır və yumurtadan çıxan bala gekonlar burnundan kloakaya qədər 2-3 sm (0.79-1.18 düym) uzunluğunda olur. Qorunma Şərqi Kanar gekonu IUCN-in Təhlükədə Olan Növlərin Qırmızı Siyahısında "ən az narahatlıq doğuran" kimi qeyd olunub. Bunun səbəbi onun yayılma sahəsinin çox məhdud olmasına baxmayaraq, bu sahədə çox yayılmış olması, yaşayış mühitlərinin təhlükə altında olmaması və populyasiyanın azalmamasıdır.
https://www.inaturalist.org/taxa/33622-Tarentola-angustimentalis
https://nature.guide/card.aspx?lang=en&id=940
https://www.jungledragon.com/specie/21881/map
https://pictureanimal.com/wiki/Tarentola_angustimentalis.html
https://arthropodafotos.de/db_spezi.php?lang=eng&sc=0&ta=t0_spez_rept&sci=Tarentola&scisp=angustimentalis
https://observation.org/species/82146/observations/?
https://en.wikipedia.org/wiki/East_Canary_gecko
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
