Kalayan dəmirquşu (Aptenorallus calayanensis) - "Rallidae" fəsiləsinə aid olan, uçmaq bacarığı olmayan bir quş növü. Ümumi məlumat Bu növ, Filippinin Kalayan adasında yaşayır. "Aptenorallus" cinsinin yeganə nümayəndəsidir. Adanın yerli sakinləri tərəfindən "piding" adı ilə tanınsa da, ilk dəfə ornitoloq Karmela Espanola tərəfindən 2004-cü ilin may ayında müşahidə edilmiş və kəşfi rəsmi olaraq 16 avqust 2004-cü ildə elan edilmişdir. Təsvir Kalayan dəmirquşu nisbətən iri, uçmaq bacarığı olmayan bir dəmirquşudur. Lələkləri ümumilikdə tünd boz rəngdədir, üz hissəsi daha qara, üst hissələri isə bir qədər qəhvəyidir. Dimdiyi və ayaqları parlaq narıncı-qırmızı rəngdədir ki, bu da Kalayanda yaşayan oxşar ölçülü tünd rəngli yer quşları arasında unikaldır. Səsləri uzaqdan eşidilən, kobud və burun səslidir. Taksonomiya Bu quş ilk dəfə Karmela Española tərəfindən sahə araşdırmaları zamanı kəşf edilmişdir. Elmi təsviri "Forktail" jurnalında (Allen və b. 2004) dərc edilmişdir. 2022-ci ildən əvvəl "Gallirallus" cinsinə aid edilirdi. 2012 və 2013-cü illərdə aparılan araşdırmalardan sonra "Gallirallus" cinsindəki bütün müasir növlər, Kalayan dəmirquşu və Yeni Zelandiyanın veka quşu istisna olmaqla, "Hypotaenidia" cinsinə köçürüldü. Bunun ardınca Kalayan dəmirquşu və veka quşu "Gallirallus" cinsinin iki müasir növü kimi qəbul edildi. Davranış və ekologiya Bir nümunənin mədə tərkibində müxtəlif həşəratlar, o cümlədən ilanlar, böcəklər və minayaqlılar tapılmışdır. Bu quş ölü yarpaqları çevirərək və didərək yem axtarır. Növün qanadları zəifdir və demək olar ki, uça bilmir. Adətən tək və ya kiçik qruplar halında müşahidə edilir. İyun ayında tapılmış bir yuva 4 yumurta ehtiva edirdi. Yerə, ağacın dibinə qurulmuş yuva quru yarpaqlar və saplaqlardan ibarətdir. Yumurtalar açıq çəhrayı rəngdədir və qırmızı-qəhvəyi və tünd bənövşəyi ləkələrlə örtülüdür. Yaşayış mühiti və qorunma statusu Kalayan adasının korall mənşəli əhəngdaşı sahələrindəki ilkin və ikinci dərəcəli meşələrdə yaşayır. "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi" (IUCN) bu quşu "Zəif" statusuna aid edib və populyasiyanın təxminən 2.500-4.300 yetkin fərddən ibarət olduğu qiymətləndirilir. Növ üçün əsas təhlükə meşə yaşayış mühitlərinin meşə qırımı və kənd təsərrüfatına çevrilməsi nəticəsində itirilməsidir. Həmçinin, qırmızı cəngəllik toyuğu üçün qurulan tələlərə bəzən tutulur. Pişiklər, itlər və siçanlar kimi introduksiya edilmiş növlər də bu quşlar və onların yuvaları üçün təhlükə yaradır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Calayan_rail
https://ebird.org/species/calrai1
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/calayan-rail-aptenorallus-calayanensis
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=CB7F715F22F31EC6
https://xeno-canto.org/species/Gallirallus-calayanensis
https://animalia.bio/calayan-rail
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/893583
https://www.oiseaux.net/birds/calayan.rail.html
Tarix : 19 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
