Kaempfer ağacdələni ("Celeus obrieni") - Həmçinin "Piauí ağacdələn"i və əvvəllər "kaatinga" ağacdələni kimi tanınan, ağacdələnlər fəsiləsinin "Picinae" yarımfəsiləsinə aid olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Kaempfer ağacdələninin tip nümunəsi, bir dişi fərd, 1926-cı ildə Braziliyanın Piaui ştatında toplanmışdır. "Amerika Təbiət Tarixi Muzeyi"ndə saxlanılsa da, 1973-cü ilə qədər rəsmi şəkildə təsvir edilməmişdir. Lester Short bu nümunəni qırmızıbaş ağacdələninin ("Celeus spectabilis") yarımnövü kimi təsnif etmişdir. Short qeyd etmişdir ki, nümunənin lələkləri digər iki "C. spectabilis" yarımnövündən fərqlənir, nümunənin toplandığı yaşayış mühiti "C. spectabilis"in üstünlük verdiyi mühitdən fərqlidir və onun yayılma arealı "C. spectabilis"dən təxminən 3,000 km (1,900 mil) məsafədədir. O, yeni yarımnövün tam yayılma arealının məlum olmadığını və "C. spectabilis"in keçmişdə daha geniş yayılma arealına malik olduğunu irəli sürmüşdür. Kaempfer ağacdələni 2000-ci illərin əvvəllərinə qədər yarımnöv kimi qəbul edilirdi, lakin sonradan lələk və yaşayış mühiti fərqləri və yayılma arealındakı böyük məsafə əsasında müstəqil bir növ kimi tanındı. O zaman "kaatinga ağacdələni" adlandırıldı. 2006-cı ildə ingilis adının tip nümunənin toplandığı yerə dair qarışıqlıq əsasında verildiyi anlaşıldı. O zaman indiki ingilis adını aldı. Növün ingilis adı, tip nümunəni toplayan Emil Kaempferin şərəfinə verilmişdir. Növün epiteti isə nümunənin unikallığını ilk dəfə qeyd edən, Çarlz O'Brayenin şərəfinə verilmişdir. Təsvir Kaempfer ağacdələni 26,5–38 sm uzunluğunda və 85–105 qram ağırlığındadır. Hər iki cinsin başı qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdədir və kəkilli bir başlığa malikdir. Yetkin erkək fərdlərin yanaq hissəsində parlaq qırmızı ləkə var və göz arxasında və kəkilində bir qədər qırmızı rəng ola bilər; dişi fərdlərdə parlaq qırmızı rəng yoxdur. Hər iki cinsin arxa boyun və üst hissələri sarı və ya krem rəngindədir, çiyin və kürək lələklərində bir neçə qara zolaq var. Uçuş lələkləri qəhvəyi və ya qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdədir, üçüncü dərəcəli lələklər isə açıq sarımtıl rəngdədir və bir neçə tünd zolaq var. Quyruğu qara rəngdədir. Boğazı və döşü qara, qarın hissəsi isə açıq sarımtıl rəngdədir, adətən döşün altında bir neçə qara zolaq və ya ləkə var. Dimdiyi açıq sarı və ya krem rəngindədir, gözləri qara, ayaqları isə boz rəngdədir. Cavan fərdlər ümumilikdə daha solğun rəngdədir, başları əsasən şokolad-qəhvəyi rəngdədir, kəkili qırmızımtıl-qəhvəyi, çiyin lələkləri isə açıq sarımtıl rəngdədir və tünd zolaqlar yoxdur. Yayılması və yaşayış mühiti 1926-cı ildə toplanan nümunədən sonra 2006-cı ilə qədər Kaempfer ağacdələninin başqa bir fərdi görülməmişdir və növün nəslinin kəsildiyi düşünülürdü. 2006-cı ilin oktyabrında Tocantins ştatında, 1926-cı il nümunəsinin toplandığı yerdən təxminən 350 km (220 mil) məsafədə bir erkək fərd tutuldu. O vaxtdan bəri ən azı 25 fərd qeydə alınmış və ən azı üç gözdən qaçmış nümunə aşkar edilmişdir. Müşahidələr və nümunələr Braziliyanın şimal-şərqindəki Maranhao, Piauí, Tocantins, Goiás və Mato Qrosso ştatlarını əhatə edən təxminən 800,000 km² (310,000 kv. mil) ərazidə yayılmışdır. Kaempfer ağacdələninin yaşayış mühiti üstünlükləri haqqında çox az məlumat var, lakin görünür ki, bu növ Cerrado və babassu palma meşələrində yetişən bambuk (xüsusilə "Guadua paniculata") ilə əlaqəlidir. Hərəkət Kaempfer ağacdələni bütün yayılma arealı boyunca il boyu qalıcıdır. Qidalanma Kaempfer ağacdələninin əsas qidası qarışqalardır, xüsusilə bambukda tapılan "Camponotus depressus" və "Azteca fasciata" kimi növlər. Tək, cütlər və ya ailə qrupları halında qidalandığı müşahidə edilmişdir. Ovunu quru bambukda deşiklər açaraq və içəridəki qarışqa yuvalarına çıxmaqla tutur. Çoxalma Yeni uçmuş balaların müşahidələri göstərir ki, Kaempfer ağacdələninin çütləşmə mövsümü iyun və ya iyul aylarında, yerli quraq mövsümünün başlanğıcında başlayır. Çoxalma biologiyası haqqında başqa məlumat yoxdur. Status "IUCN" ilk dəfə Kaempfer ağacdələnini "Kritik Təhlükədə" kimi qiymətləndirmiş, 2011-ci ildə "Təhlükəli", 2018-ci ildən isə "Zəif" kimi təsnif etmişdir. Bu növ məhdud bir yayılma arealında nöqtəli şəkildə rast gəlinir və təxmini populyasiyası 6000 yetkin fərddir və azalma tendensiyası göstərir. "Növ üçün əsas təhlükələr yanğınlar, infrastruktur inkişafı, otlaqların genişlənməsi və soya plantasiyalarına çevrilmə yolu ilə yaşayış mühitinin itirilməsi və pozulmasıdır." Təxminən orijinal yaşayış mühitinin yalnız 3%-i qalıb və bu mühit "yüksək dərəcədə parçalanmışdır, cerrado meşəliklərinin əksər hissəsi 5 hektardan (10 akr) kiçikdir."
https://en.wikipedia.org/wiki/Kaempfer%27s_woodpecker
https://ebird.org/species/caawoo1
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/kaempfers-woodpecker-celeus-obrieni
https://abcbirds.org/bird/kaempfers-woodpecker/
https://www.inaturalist.org/taxa/18062-Celeus-obrieni
https://animalia.bio/kaempfers-woodpecker
https://www.oiseaux.net/birds/kaempfer.s.woodpecker.html
Tarix : 4 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
