Jozef Wybicki (29 sentyabr 1747 – 10 mart 1822) - Polşalı yazıçı, şair, hüquqşünas və siyasətçi. O, ən çox Polşa milli himni olan "Mazurek Dąbrowskiego" (Dombrovskinin Mazurkası) mətni ilə tanınır. Wybicki Polşanın milli mübarizəsi və mədəni irsi üçün mühüm rol oynamışdır. Həyatı Jozef Wybicki 29 sentyabr 1747-ci ildə Polşanın Będomin kəndində anadan olmuşdur. O, zadəgan ailəsində böyümüş və erkən yaşlarından ədəbiyyata və siyasətə maraq göstərmişdir. Wybicki Poznan və Varşavada təhsil almış, hüquq və siyasət sahəsində fəaliyyət göstərmişdir. Wybicki Polşanın bölünməsi dövründə (1795–1918) fəal siyasi fəaliyyət göstərmişdir. O, Polşanın müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparmış və Napoleon Bonapartın Polşa ordusunda xidmət etmişdir. Wybicki həmçinin Polşa Legionlarının təşkilində mühüm rol oynamışdır. "Mazurek Dąbrowskiego" Jozef Wybickinin ən məşhur əsəri "Mazurek Dąbrowskiego" mahnısının mətni idi. Bu mahnı 1797-ci ildə yazılmışdır və Jan Henryk Dąbrowskinin rəhbərlik etdiyi Polşa Legionlarının ruhunu yüksəltmək məqsədi daşıyırdı. Mahnı tez bir zamanda Polşanın milli mübarizəsinin simvoluna çevrildi və 1927-ci ildə rəsmi olaraq Polşa milli himni elan edildi. Mahnının mətni Polşanın müstəqilliyi, vətənpərvərlik və azadlıq uğrunda mübarizə mövzularını əks etdirir. Mahnı həmçinin Polşa xalqının birliyini və mübarizə ruhunu tərənnüm edir. Yaradıcılığı Jozef Wybicki təkcə şair deyil, həm də yazıçı, hüquqşünas və siyasətçi idi. O, bir çox şeir, məqalə və siyasi yazılar yazmışdır. Wybickinin əsərləri vətənpərvərlik, azadlıq və milli mübarizə mövzuları ilə zəngindir. Əsas əsərləri: - "Mazurek Dąbrowskiego" (1797) — Polşa milli himni. - "Zygmunt August" (1783) — Tarixi dram. - "Polska w niewoli" (Polşa əsarətdə) — Siyasi məqalələr toplusu. Siyasi fəaliyyəti Jozef Wybicki Polşanın müstəqilliyi uğrunda mübarizədə fəal iştirak etmişdir. O, Polşa Konstitusiyasının qəbulu (1791) zamanı fəal rol oynamışdır. Wybicki həmçinin Napoleon Bonapartın Polşa ordusunda xidmət etmiş və Polşanın müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparmışdır. İrsi Jozef Wybicki Polşa tarixinin və mədəniyyətinin ən mühüm simalarından biridir. Onun yazdığı "Mazurek Dąbrowskiego" mahnısı Polşanın milli himni kimi hər zaman Polşa xalqının ruhunu yüksəldir. Wybicki öz yaradıcılığı və siyasi fəaliyyəti ilə Polşanın milli mübarizəsinə böyük töhfə vermişdir. Onun adı Polşada küçələrə, məktəblərə və mədəniyyət mərkəzlərinə verilmişdir. Wybickinin həyatı və yaradıcılığı haqqında bir çox kitab və məqalə yazılmışdır. Ölümü Jozef Wybicki 10 mart 1822-ci ildə Manieczki kəndində vəfat etmişdir. Onun ölümü Polşa mədəniyyəti üçün böyük itki hesab olunur. Wybicki öz yaradıcılığı ilə Polşa tarixində əbədi iz qoymuşdur.
https://culture.pl/pl/tworca/jozef-wybicki
https://ohp.pl/aktualnosci/komenda-wielkopolskie/jozef-wybicki-zycie-i-tworczosc
http://jozefwybicki.pl/pl/muzeum-hymnu-narodowego/jozef-wybicki/
https://www.national-geographic.pl/ludzie/zycie-i-tworczosc-jozefa-wybickiego/
https://regionwielkopolska.pl/artykuly-wybitni-wielkopolanie/wybicki-jozef-1747-1822/
https://poznan.ap.gov.pl/edukacja-2/znani/wybicki/
https://ank.gov.pl/wystawy/jozef-wybicki-autor-piesni-legionow-polskich-we-wloszech/
Tarix : 5 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
