Joseph Schumpeter - Avstriya-Amerika iqtisadçısı, iqtisadi inkişaf və kapitalizm nəzəriyyəsi ilə tanınır. Onun ən məşhur töhfəsi "yaradıcı dağıdılış" (creative destruction) anlayışıdır ki, bu da iqtisadi inkişafı təkmilləşdirmək üçün köhnə strukturların və texnologiyaların yerini yenilərinin alması prosesini izah edir. Schumpeter, iqtisadiyyatın dinamik və dəyişkən təbiətini vurğulayan bir çox əsər yazmışdır. Erkən həyat və təhsil Joseph Schumpeter, Avstriyanın Triesdorf şəhərində doğulmuşdur. O, Vyana Universitetində təhsil almış, burada iqtisadiyyat və hüquq üzrə dərslər keçmişdir. Schumpeterin təhsil aldığı dövrdə Avstriyada çoxsaylı yeni iqtisadi ideyalar inkişaf etməkdə idi və bu, onun gələcəkdə iqtisadi nəzəriyyə sahəsindəki işlərinə böyük təsir göstərmişdir. Schumpeterin ilk akademik işləri iqtisadiyyatın makro aspektlərini əhatə edirdi və o, xüsusən də iqtisadi inkişafın, istehsal proseslərinin və sahibkarlığın rolu üzərində fokuslanmışdır. O, həmçinin siyasət və iqtisadiyyat arasındakı qarşılıqlı əlaqəni də dərindən tədqiq etmişdir. Tədqiqatlar və töhfələr Schumpeterin ən məşhur əsəri "Capitalism, Socialism and Democracy" (1942) adlı kitabıdır. Bu əsərdə o, kapitalizmin gələcəyini və sosializmə doğru yönəlməsini təhlil edir. Schumpeter, kapitalizmin "yaradıcı dağıdılış" (creative destruction) yolu ilə inkişaf etdiyini və bunun nəticəsində davamlı olaraq yeni texnologiyalar, istehsal üsulları və məhsulların bazara çıxacağını irəli sürmüşdür. O, iqtisadi inkişafı bu dəyişikliklər vasitəsilə izah etmişdir. "Yaradıcı dağıdılış" nəzəriyyəsi, texnoloji yeniliklərin, yeni iş modellərinin və biznes strukturunun inkişafının köhnə strukturları və istehsal üsullarını sıradan çıxarması prosesini təyin edir. Bu nəzəriyyə, bizneslərin davamlı olaraq özlərini yeniləyərək və inkişaf etdirərək rəqabətə davam etməli olduğunu vurğulayır. Schumpeter həmçinin sahibkarlığın roluna xüsusi diqqət yetirmişdir. O, sahibkarları iqtisadi inkişafa təkan verən və yenilikçi ideyalarla bazara yeni məhsullar və xidmətlər təqdim edən şəxs olaraq təsvir etmişdir. Bu ideyalar, gələcəkdə iqtisadiyyatın inkişafına dair bir çox nəzəriyyə və yanaşmaları təsir etmişdir. Son həyat və irsi Joseph Schumpeter 1950-ci ildə ABŞ-da vəfat etmişdir. Onun iqtisadiyyat sahəsindəki töhfələri, kapitalizmin və iqtisadi inkişafın təhlilinə yeni yanaşmalar gətirmişdir. Schumpeterin nəzəriyyələri, yalnız iqtisadiyyatda deyil, həm də sosial elmlərdə geniş təsirə malik olmuşdur. Schumpeterin irsi, "yaradıcı dağıdılış" anlayışı və sahibkarlığın iqtisadi inkişafda oynadığı mühüm rol, müasir iqtisadiyyatın və idarəetmənin əsas prinsiplərinə çevrilmişdir. Onun iqtisadiyyatın dinamik və inkişaf edən təbiətinə dair verdiyi nəzəriyyələr, hələ də müasir iqtisadçıların və siyasətçilərin təhlillərində geniş istifadə olunur. Schumpeterin əsərləri, kapitalizm, sosializm və iqtisadi inkişaf barədəki ideyaları ilə, hələ də iqtisadçılar və tədqiqatçılar tərəfindən nəzərdən keçirilir və müzakirə olunur. O, müasir iqtisadi nəzəriyyələrin inkişafında və iqtisadi siyasətlərin müəyyənləşdirilməsində əvəzsiz bir şəxsiyyət olaraq qalır.
https://www.investopedia.com/terms/j/joseph-schumpeter.asp
https://www.britannica.com/money/Joseph-Schumpeter
https://www.econlib.org/library/Enc/bios/Schumpeter.html
https://corporatefinanceinstitute.com/resources/economics/joseph-schumpeter/
https://contemporarythinkers.org/schumpeter/biography/
https://learn.saylor.org/mod/book/tool/print/index.php?id=67194
https://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Schumpeter
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
